Powstanie Porozumienia Centrum
Za oficjalną datę powstania Porozumienia Centrum przyjmuje się 12 maja 1990 roku. Tego dnia na konferencji prasowej została podana wiadomość o utworzeniu nowej partii politycznej na polskiej scenie. Sygnatariusze PC reprezentowali wiele organizacji, takich jak:
- Centrum Demokratyczne,
- Chrześcijańska Demokracja Kraków,
- Chrześcijańsko-Demokratyczne Stronnictwo Pracy (ChDSP),
- Forum Demokratyczne Mazowsze,
- Grupa Polityczna Wola,
- Klub Myśli Politycznej Dziekania,
- Komitet Obywatelski „Solidarność”,
- Kongres Liberalno-Demokratyczny (KLD),
- Młodzi Chrześcijańscy Demokraci,
- Polskie Stronnictwo Ludowe „Solidarność”.
Pierwszy kongres PC odbył się w dniach 2-3 marca 1991 na terenie
Politechniki Warszawskiej. W trakcie zgromadzenia wybrano także przewodniczącego partii. Do rozgrywki stanęło dwóch kandydatów —
Jarosław Kaczyński oraz Janusz Andruszkiewicz. Stosunkiem głosów 268 do 40 zwyciężył Kaczyński. Na I Kongresie PC doszło także do prezentacji programu społeczno-gospodarczych oraz uchwalenia statutu partii.
Już na początku istnienia partii jej politycy dążyli do skrócenia kadencji parlamentu (Sejmu kontraktowego) oraz przeprowadzenia wolnych wyborów parlamentarnych oraz prezydenckich. W tym drugim przypadku
poparto kandydaturę Lecha Wałęsy, który zdobył urząd prezydenta. W kancelarii Wałęsy szefem został
Jarosław Kaczyński, natomiast
Lech Kaczyński otrzymał stanowisko szefa BBN. Na początku 1991 roku trzech polityków
Porozumienia Centrum weszło w skład rządu Jana Krzysztofa Bieleckiego.
Pierwsze wybory, w których wystartowało
Porozumienie Centrum, miały miejsce w październiku 1991 roku, gdy PC wystartowało w ramach koalicji Porozumienie Obywatelskie Centrum. Koalicja otrzymała niecały milion głosów,
co przełożyło się na 44 miejsca w Sejmie. Prezydent Wałęsa przekazał misję stworzenia rządu politykowi Porozumienia Centrum —
Janowi Olszewskiemu. Koalicja, która wybrała prezydium zarówno Sejmu, jak i Senatu oraz obsadziła stanowiska w komisjach, została stworzona z członków:
- Konfederacji Polski Niepodległej,
- Kongresu Liberalno-Demokratycznego,
- Polskiego Stronnictwa Ludowego — Porozumienia Ludowego,
- Porozumienia Centrum,
- Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego.
Rząd Olszewskiego został poparty przez
PC, PSL, PChD (Partia Chrześcijańskich Demokratów) oraz NSZZ „Solidarność”. Jerzy Eysymontt (szef Centralnego Urzędu Planowania) oraz
Adam Glapiński (minister ds. współpracy gospodarczej z zagranicą) pozostali w rządzie, a dodatkowe dwie teki otrzymali politycy PC —
Jan Parys (minister obrony narodowej) oraz
Wojciech Włodarczyk (szef Urzędu Rady Ministrów). Po uzyskaniu wotum nieufności dla rządu
Hanny Suchockiej oraz rozwiązaniu parlamentu w 1993 roku
Porozumienie Centrum przystąpiło do wyborów parlamentarnych.
PC w wyborach przeprowadzonych 19 września 1993 startowało z listy nr 1. Partia uzyskała 4,42% głosów, co sprawiło, że nie przekroczyła progu wyborczego i nie dostała się do Sejmu.
W 1995 roku podczas wyborów prezydenckich PC najpierw poparło Adama Strzembosza, następnie Lecha Kaczyńskiego, a ostatecznie Jana Olszewskiego (zajął 4. miejsce w 1. turze z wynikiem 6,86%). Dwa lata później Porozumienie Centrum wystartowało w wyborach parlamentarnych z list Akcji Wyborczej Solidarność, co zakończyło się uzyskaniem 14 mandatów poselskich oraz 3 miejsca w Senacie. Na koniec III kadencji parlamentu w Sejmie pozostało dwóch polityków Porozumienia Centrum — Jarosław Kaczyński oraz Ludwik Dorn.
W 2001 roku, po założeniu przez Jarosława Kaczyńskiego nowej partii politycznej — Prawa i Sprawiedliwości — w jej struktury wstąpili byli politycy Porozumienia Centrum m.in. Adam Lipiński, Lech Kaczyński czy Ludwik Dorn.
Porozumienie Centrum — program
Od początku istnienia Porozumienia Centrum program partii oscylował wokół sprzeciwu do polityki rządu Tadeusza Mazowieckiego. Stanowisko PC wobec projektu „Małej Konstytucji” i Programu Powszechnej Prywatyzacji również było negatywne. W 1993 roku Porozumienie Centrum głosowali za ustawą o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, a także za przepisem o obowiązku respektowania wartości chrześcijańskich w publicznych środkach informacji.
W polityce zagranicznej
Porozumienie Centrum opowiadało się za jak
najszybszym opuszczeniem wojsk radzieckich z terytorium Polski, ratyfikacją układu stowarzyszenia z
Europejską Wspólnotą Gospodarczą, dążeniem do przystąpienia do
NATO, uznania państw byłego bloku radzieckiego oraz nawiązaniu dobrych stosunków z sąsiadami —
Litwą, Białorusią oraz Ukrainą.