Kontakty Kościołów: prawosławnego w Rosji i katolickiego w Polsce
Efektem ponad 24-letniego dialogu Kościołów: prawosławnego w Rosji i katolickiego w Polsce jest wspólny dokument, wzywający do pojednania Polski i Rosji, który 17 sierpnia zostanie podpisany w Warszawie. Oto kalendarium kontaktów obu Kościołów.
Pierwszym krokiem do poprawy stosunków Cerkwi rosyjskiej z Kościołem katolickimi w Polsce, według komentatorów, była wizyta prymasa Polski kard. Józefa Glempa w Moskwie, związana z obchodami milenium chrztu Rusi. Wcześniej Kościół prawosławny w ZSSR był zwalczany i wyniszczany przez władze komunistyczne, jakiekolwiek zagraniczne kontakty były w zasadzie niemożliwe.
7-15 czerwca 1988 r. - prymas Polski kard. Józef Glemp jako pierwszy polski hierarcha przebywa z oficjalną wizytą w ZSRR na obchodach milenium chrztu Rusi. Kard. Glemp był członkiem delegacji Stolicy Apostolskiej, uczestniczył w uroczystościach w Moskwie, Zagorsku i Kijowie. Uczestników obchodów przyjął Michaił Gorbaczow, sekretarz generalny KC KPZR. Prymas Polski rozmawiał z patriarchą Moskwy i całej Rusi Pimenem.
5-7 września 1988 r. - prymas Polski kard. Józef Glemp odbywa podróż po Białorusi. Spotyka się z prawosławnym metropolitą mińskim i białoruskim Filaretem.
4-12 sierpnia 1992 r. - prymas Polski kard. Józef Glemp odwiedza Moskwę i Kazachstan. Spotyka się z patriarchą Moskwy i całej Rusi Aleksym II, którego zaprasza do Polski. Choć Aleksy II nie odmówił, do wizyty nigdy nie doszło.
4-29 lipca 1999 r. - prymas Polski kard. Józef Glemp przebywa na Syberii i odwiedza Moskwę, gdzie kolejny raz rozmawia z patriarchą Aleksym II.
27 marca 2004 r. - prymas Polski kard. Józef Glemp przyjmuje w Warszawie przewodniczącego Wydziału Zewnętrznych Kontaktów Kościelnych Patriarchatu Moskiewskiego, metropolitę smoleńskiego i kaliningradzkiego Cyryla. To jedno z kilku spotkań kard. Glempa z dzisiejszym patriarchą Moskwy i całej Rusi.
9 grudnia 2008 r. - prymas Polski kard. Józef Glemp reprezentuje Episkopat Polski na uroczystościach pogrzebowych patriarchy Moskwy i całej Rusi Aleksego II. Biorą w nich udział m.in. prezydent Rosji Dmitrij Miedwiediew i premier Władimir Putin. Mowę wygłosił dzisiejszy patriarcha Cyryl.
24 września 2009 r. - sześcioosobowa delegacja prawosławnych zakonników z Rosji odebrała na Jasnej Górze kopię ikony Matki Boskiej Częstochowskiej. Została ona przewieziona do cerkwi w Ostaszkowie, aby w miejscu uwięzienia kilkunastu tysięcy Polaków, zamordowanych później w Twerze, modlić się w ich intencji. Z inicjatywą przywiezienia do Ostaszkowa kopii Obrazu Jasnogórskiego wystąpili zakonnicy z klasztoru w Nilo-Stołbieńsku. Wizyta prawosławnej delegacji trwała tydzień. Duchowni odwiedzili Warszawę, Częstochowę, Gniezno, Płock, Siemiatycze, Grabarkę i Jabłeczną.
Prawosławni zakonnicy spotkali się z wiernymi w warszawskim kościele dominikanów, modlili się przed grobem ks. Jerzego Popiełuszki na warszawskim Żoliborzu. Spotykali się też z rodzinami jeńców, którzy zostali zamordowani w Ostaszkowie. Po tej wizycie zostają powołane zespoły Kościołów: katolickiego w Polsce i prawosławnego w Rosji, które rozpoczynają prace nad wspólnym dokumentem o pojednaniu obu narodów.
5 czerwca 2010 r. - patriarcha Moskwy i całej Rusi Cyryl przyjechał na miejsce katastrofy polskiego Tu-154M pod Smoleńskiem, by uczcić pamięć prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego i pozostałych ofiar tragedii z 10 kwietnia. Odprawił tam litię - nabożeństwo za zmarłych. Zwierzchnik rosyjskiej Cerkwi prawosławnej wyraził przekonanie, że "Rosję i Polskę czeka lepsza przyszłość, w tym w sferze stosunków dwustronnych". "Jesteśmy dwoma bratnimi, słowiańskimi narodami, których losy są splecione" - oświadczył.
24 czerwca 2010 r. - przewodniczący Wydziału ds. Zewnętrznych Kontaktów Kościelnych Patriarchatu Moskiewskiego metropolita Hilarion podkreśla podczas konferencji prasowej w Warszawie, że zespołom raczej nie uda się wypracować wspólnego spojrzenia na historię. "Ale jako ludzie Kościoła, chrześcijanie, powinniśmy przemyśleć ją na nowo i wezwać do pojednania" - podkreślił. Hilarion uczestniczył w spotkaniu zespołów: prawosławnego i katolickiego.
1 czerwca 2011 r. - kolejne spotkanie zespołów: prawosławnego i katolickiego z udziałem przewodniczącego Wydziału ds. Zewnętrznych Kontaktów Kościelnych Patriarchatu Moskiewskiego metropolity Hilariona. Powiedział on wtedy dziennikarzom, że wspólny dokument Kościołów na temat pojednania polsko-rosyjskiego wymaga doprecyzowania, zwłaszcza oceny dotyczącej wydarzeń historycznych.
15 marca 2012 r. - strony: prawosławna i katolicka uzgodniły ostateczną wersję wspólnego dokumentu z przesłaniem wzywającym do pojednania narodów Polski i Rosji. Dokument zostanie podpisany 17 sierpnia w Warszawie przez patriarchę Moskwy i całej Rusi Cyryla oraz przewodniczącego KEP abp. Józefa Michalika.
15 lipca 2012 r. - Patriarcha Moskwy i całej Rosji Cyryl poświęcił w Lesie Katyńskim cerkiew Zmartwychwstania Chrystusa. Świątynię zbudowano przy wjeździe na teren Zespołu Memorialnego, którego częścią jest Polski Cmentarz Wojenny. "Katyń - powiedział patriarcha Cyryl - to tragedia dwóch narodów: rosyjskiego i polskiego". "Cerkiew Zmartwychwstania Chrystusa jest pomnikiem nie dla tych, którzy leżą w grobach, ale dla tych którzy oczekują zmartwychwstania" - mówił. "Wierzę, że dzisiejsza uroczystość jest kolejnym krokiem ku zbliżeniu narodów rosyjskiego i polskiego" - dodał patriarcha.(PAP)
