Zaskakujące, jaki kształt ma Ziemia. Tak naprawdę wcale nie jest kulą!
Oprac.: Aleksandra Waleczek
Jaki kształt ma Ziemia? Na pierwszy rzut oka może nam się wydawać, że jest idealnie okrągła, jednak to nieprawda. James Tuttle Keane, planetolog z NASA Jet Propulsion Laboratory w Pasadenie w Kalifornii wyjaśnia, jaki kształt tak naprawdę ma nasza planeta. Oraz dlaczego Ziemia wcale nie jest perfekcyjną kulą?
Kształt Ziemi i jej położenie to zagadnienia, które fascynują nas od dawna. Dziś wiemy już, że nasza planeta krąży wokół Słońca po orbicie, jednak zanim Mikołaj Kopernik odważył się podważyć teorię geocentryczną, na świecie przez wieki panowało przekonanie, że to my znajdujemy się w centrum wszechświata.
Uczeni przez długi czas uważali też, że Ziemia jest płaska, ponieważ dla obserwatora, który stoi na jej powierzchni, może się ona taka wydawać za sprawą swoich ogromnych rozmiarów. Tales z Miletu twierdził, że przypomina ona spłaszczony dysk, który pływa po niezmierzonym oceanie.
Dopiero grecki myśliciel Arystoteles zasugerował, że tak naprawdę planeta, na której żyjemy, może być kulą. W tym celu odniósł się do cienia widocznego podczas zaćmień Księżyca i zmian w położeniach gwiazd obserwowanych przez podróżników. Dziś, w dobie lotów kosmicznych, wiemy jednak, że astronom trochę się pomylił. Zatem jaki kształt ma Ziemia?
Spis treści:
Jaki kształt ma Ziemia?
Jak czytamy w Live Science, Ziemia jest delikatnie "spłaszczona" na biegunach i wybrzuszona wzdłuż równika, co oznacza, że tak naprawdę nasza planeta wcale nie jest kulą o perfekcyjnych wymiarach. Jej rzeczywisty kształt to elipsoida obrotowa.
James Tuttle Keane, planetolog z NASA Jet Propulsion Laboratory w Pasadenie w Kalifornii wyjaśnił, że przyczyną niewielkiego spłaszczenia Ziemi jest siła odśrodkowa, której nasza planeta doświadcza, poruszając się wokół własnej osi.
Planety nie są okrągłe? Nie tylko Ziemia jest spłaszczona
Zresztą nie tylko kształt Ziemi daleki jest od perfekcyjnej kuli. Kaane wyjaśnia, że większość ciał niebieskich w kosmosie jest daleka od ideału. Chociaż modele obrazujące wygląd Układu Słonecznego często sugerują co innego, tak naprawdę "większość planet i księżyców nie jest prawdziwymi sferami; zwykle są one zgniecione w taki czy inny sposób".
Ponieważ planety i księżyce wirują, siła odśrodkowa powoduje ich wybrzuszenie na równikach. Efekt może być bardzo subtelny, ale dobrymi przykładami tego są Jowisz i Saturn.
Naukowiec poleca przyjrzeć się tym gazowym gigantom, ponieważ są to najszybciej wirujące planety w Układzie Słonecznym, więc zjawisko "spłaszczenia" najlepiej widać właśnie na ich przykładzie. "Im szybciej coś się kręci, tym bardziej działa na to siła odśrodkowa" - wyjaśnia Keane.
Naukowcy dobrze wiedzą, że Jowisz i Saturn nie są idealnie kuliste, jednak z naszej perspektywy może nie być to aż tak oczywiste. Warto więc przyjrzeć się zdjęciu planety karłowatej Haumea, która znajduje się w Pasie Kuipera. Jest ona jeszcze lepszym przykładem wpływu siły odśrodkowej na ciało niebieskie, ponieważ już na pierwszy rzut oka widać, że jej kształt bardziej od okręgu przypomina kurze jajo...
Haumea jest mniej więcej wielkości Plutona, ale kręci się tak szybko (jeden pełny obrót co cztery godziny), że ma "prawie jajowaty kształt"
Jakie są wymiary Ziemi?
- średni promień - 6371 km
- promień równikowy - 6378 km
- promień biegunowy - 6357 km
- obwód równika - 40 076 km
- długość średnia południka - 20 004 km
- objętość Ziemi - 1083 mld km3 km3
- masa Ziemi - 5,98*1024kg
- średnia gęstość - 5520 kg/m3
- powierzchnia Ziemi - 510 mln km2
- powierzchnia oceanów 361 mln km2
- powierzchnia lądów 149 mln km2
Czytaj również:
Zobacz także:
