Matura 2023. Polonista o "cudzie edukacyjnym". Tak komentuje poziom egzaminu w nowej formule
- Gdybym chciał być złośliwy, to powiedziałbym, że Centralna Komisja Egzaminacyjna bardzo się postarała o tak oczekiwany w roku wyborczym "cud edukacyjny" i stworzyła arkusz nie tyle nawet prosty, co wręcz banalny - komentuje maturę w nowej formule Przemysław Rojek, krakowski polonista. Zauważa, że "prowokowanie cudu edukacyjnego" najlepiej widać w teście historycznoliterackim. I wskazuje, że gdzieniegdzie odpowiedzi są niemal wprost zawarte w poleceniach czy odpowiednich fragmentach.
Maturę w formule 2023 z języka polskiego zdawali dzisiaj absolwenci czteroletnich liceów. Podczas egzaminu otrzymali arkusze CKE w kolorze fioletowym.
Nowa matura różniła się od tej w formule 2015, którą zdawali głównie absolwenci techników. Po pierwsze egzamin został wydłużony do 240 minut i składał się z trzech części: język polski w użyciu (czytanie ze zrozumieniem, argumentowanie, znajomość zasad i posługiwanie się poprawną polszczyzną, notatka syntetyzująca) - 10 pkt.; test historycznoliteracki (znajomość problematyki lektur obowiązkowych) - 15 pkt.; wypracowanie - 35 pkt. (dwa tematy do wyboru).
Spytaliśmy Przemysława Rojka, krakowskiego polonistę z 20-letnim stażem, jak ocenia poziom nowej matury. Odpowiedział: - Gdybym chciał być złośliwy, to powiedziałbym, że Centralna Komisja Egzaminacyjna bardzo się postarała o tak oczekiwany w roku wyborczym cud edukacyjny i stworzyła arkusz nie tyle nawet prosty, co wręcz banalny.
Matura 2023. Polonista: Odpowiedzi wprost zawarte w brzmieniu polecenia
- Część sprawdzająca znajomość języka polskiego w użyciu odwoływała się do dwóch tekstów dość oczywistych, napisanych przejrzyście, niewymagających nadmiernie skoncentrowanej lektury - komentuje Przemysław Rojek. W jego ocenie zestawiono je w sposób łatwy do przewidzenia: - W miarę obyty nauczyciel, jak również uczeń mogący wylegitymować się wystarczającą ilością zrealizowanych ćwiczeń, mógł spokojnie zgadnąć, jakie będą pytania i polecenia, zanim jeszcze je przeczytał.
Przyznaje, że jedyne wątpliwości miałby podczas udzielania odpowiedzi na pytanie piąte - o ironię we wskazanym poleceniem akapicie tekstu. - Ta ironia tam faktycznie jest, ale użyta w dość specyficzny sposób, poniekąd rozbrajający samą ironiczność wypowiedzi. Miejmy jednak nadzieję, że model odpowiedzi nie będzie wymagał od zdającego przesadnego dzielenia teoretycznoliterackiego włosa na czworo i że egzaminatorom wystarczy - tu znów nie mogę się oprzeć pokusie bycia nieco złośliwym - coś, co w kryteriach oceniania matury z innych przedmiotów nazywa się bodaj "zalążkiem prawidłowej odpowiedzi" - wskazuje polonista.
- To wspomniane przeze mnie szyderczo prowokowanie cudu edukacyjnego najlepiej widać w teście historycznoliterackim - ocenia. - Wiele pytań skonstruowanych jest tak, żeby dało się przyznać punkty nawet przy niejakich niedostatkach wiedzy przedmiotowej - dodaje.
I wymienia: - Koronne przykłady to polecenie dziewiąte, gdzie trzeba nazwać postawę zalecaną we fragmencie wiersza Kochanowskiego, ale nie ma ani słowa o powiązaniu tej postawy ze światopoglądem renesansu, albo dwunaste, w którym wystarczy wiedzieć, że chodzi o III część "Dziadów" i o "Kordiana", ale już niekoniecznie o tym, jak nazywali się autorzy obu dramatów.
Zauważa też, że "gdzie indziej odpowiedzi są niemal wprost zawarte w samym brzmieniu polecenia i/lub w odpowiednim fragmencie".
Wypracowanie na maturze w nowej formule
Maturzyści mieli do wyboru dwa tematy wypracowania: "Człowiek - istota sprzeczności" i "Co sprawia, że człowiek staje się dla drugiego człowieka bohaterem?". W obu należało odwołać się do wybranej lektury obowiązkowej - utworu epickiego lub dramatycznego, innego utworu literackiego - mógł to być również utwór poetycki oraz do wybranych kontekstów.
Przemysław Rojek ocenia: - Nie zaskakują również tematy wypracowań - ale one nigdy nie były pomyślane jako zaskakujące, raczej jako mocno ogólne. Jedyne, co zastanawia, to rozbieżność w tym, jak każdy z tych tematów podchodzi do kwestii wymaganej przez kryteria oceniania matury formy wypowiedzi argumentacyjnej.
- W temacie pierwszym - o człowieku jako istocie pełnej sprzeczności - ocenić będzie można chyba tylko to, czy uczeń zaprezentuje jakiegokolwiek bohatera literackiego jako wewnętrznie sprzecznego (o co nie powinno być trudno, biorąc pod uwagę, że literatura od zawsze fascynuje się nieoczywistościami ludzkiej natury) i czy potrafi jakieś autentycznie ciekawe pokłady owych sprzeczności wydobyć - komentuje polonista.
A temat drugi? W jego ocenie jest bardziej wymagający. - Nie wystarczy w nim opisać czyjeś bohaterstwo, sensem wypracowania powinno być wskazanie przyczyn, dla których ktoś staje się bohaterem dla kogoś innego. Zdający, który wychwyci tę subtelność, raczej nie powinien mieć problemów z satysfakcjonująco napisanym wypracowaniem - podsumowuje.
Najnowsze informacje dotyczące matury 2023 znajdziesz w naszym raporcie specjalnym - kliknij!
