Matura 2022. Język polski - poziom rozszerzony. Zobacz odpowiedzi i arkusz CKE
Zakończyłeś właśnie egzamin maturalny 2022 z języka polskiego na poziomie rozszerzonym? Jeśli tak, to mamy dla ciebie arkusz Centralnej Komisji Egzaminacyjnej wraz z odpowiedziami przygotowanymi przez naszych ekspertów. Właśnie w tym artykule publikujemy arkusz maturalny z języka polskiego na poziomie rozszerzonym. Minuta po minucie dodamy propozycje odpowiedzi. Bądź z nami, odświeżaj stronę i sprawdzaj możliwe rozwiązania.
Poniżej po 14.00 zajdziesz arkusz maturalny oraz pierwsze proponowane odpowiedzi z matury z języka polskiego na poziomie rozszerzonym.
Matura 2022. Język polski - poziom rozszerzony
Język polski na poziomie rozszerzonym to przedmiot nieobowiązkowy. Jeden z możliwych do wyboru. Abiturienci mają obowiązek podejść do jednego egzaminu na poziomie rozszerzonym. Jednak nie ma tu progu zdawalności.
Egzamin z języka polskiego na poziomie rozszerzonym składa się z jednego zadania, w którym uczeń ma do wyboru dwa tematy wypracowania.
Matura 2022. Arkusz CKE i odpowiedzi w Interii
W raporcie specjalnym Interii "Matura 2022. Arkusze" codziennie, po zakończeniu egzaminów publikujemy arkusze CKE wraz z odpowiedziami, które zaproponują nasi eksperci.
Od początku matury 2022 nasi eksperci przygotowują dla was proponowane odpowiedzi do zadań maturalnych. Opublikowaliśmy już arkusze CKE oraz nieoficjalne rozwiązania z polskiego, matematyki, angielskiego i niemieckiego na poziomie podstawowym oraz angielskiego na poziomie rozszerzonym. Tutaj możesz sprawdzić odpowiedzi z każdego z tych przedmiotów:
Matura 2022. Arkusz CKE i odpowiedzi z języka polskiego - poziom rozszerzony
Także i dziś nasi eksperci przygotują dla Was proponowane odpowiedzi do egzaminu maturalnego z języka polskiego na poziomie rozszerzonym.
Tutaj możesz pobrać ARKUSZ CKE z polskiego - poziom rozszerzony.
Poniżej znajdziesz zaproponowane przez naszych ekspertów odpowiedzi:
Temat 1. Określ, jaki problem podejmuje Bogumiła Kaniewska w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autorkę, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów.
Wstęp: Określenie problemu podejmowanego przez autorkę:
Kaniewska mówi w swoim tekście o problemie relacji między literaturą a historią. Związek pomiędzy tymi dwoma dziedzinami jest oczywisty i nieunikniony ("dzieło skonstruowane jest
zawsze z materii historycznej"). Każde dzieło literackie, bez względu na zamiary autora niejako "mimowolnie" odbija historię, utrwalając czas, w jakim powstaje (język, obyczaje, realia społeczne i kulturowe itp.).
Na podstawie każdego dzieła - niezależnie od dominującej w nim estetyki, jesteśmy w stanie wysuwać wnioski dotyczące historii. Można więc przyjąć, że każde dzieło literackie jest w pewien sposób dokumentem (w znaczeniu historycznym).
Zajęcie stanowiska wobec rozwiązania przyjętego przez autorkę:
Trudno nie zgodzić się z autorką, że każde dzieło literackie stanowi w pewien sposób "dokument" o wartości historycznej - zwłaszcza z perspektywy antropologicznej: dzieło literackie jest zapisem języka, a także zazwyczaj posiada odniesienia do kultury czy realiów historycznych, w jakich powstaje.
Należy jednak potraktować tezę autorki jako pewien rodzaj uogólnienia - zwłaszcza w przypadku dzieł dalekich realizmowi - takich jak choćby wspomniane groteskowe dzieła Schulza i Gombrowicza), gdyż odczytywanie z nich historii będzie zawsze bardzo mocno zapośredniczone i będzie wymagać szerokiej wiedzy pozatekstowej (historycznej, historyczno- i teoretycznoliterackiej itp.). Niemniej jednak zgadzam się z poglądem, który pośrednio przekazuje autorka - historia jest uniwersalnym kontekstem interpretacyjnym dla większości dzieł literackich.
Argumenty Odwołania do podanego tekstu B. Kaniewskiej
- "Świetnym źródłem wiedzy o czasie i miejscu są powieści kryminalne, gromadzące dowody, ślady, poszlaki, rekonstruujące obyczajowe i społeczne realia." - Powieści kryminalne są zazwyczaj pisane w konwencji realistycznej, a przy tym (ze względu na opisy śledztwa) obfitują w szczegóły (np. obyczajowe, kulturowe) - dlatego dość łatwo na ich podstawie “odtworzyć" realia historyczne. Dobrym przykładem może być “Zbrodnia i Kara" F. Dostojewskiego, której wprawdzie nie określamy mianem “powieści kryminalnej", jednak wątek kryminalny zajmuje w niej znaczną część.
- "Dzieło literackie stanowi więc pewną jednostkową opowieść o historii - i właśnie jako takie ma wartość dokumentu." - literatura często stanowi zapis indywidualnych doświadczeń jednostki z historią w tle - mówimy wówczas o tzw. literaturze dokumentu osobistego. Jej doskonałym przykładem mogą być wszelkie literackie dzienniki, pamiętniki itp. (np. “Pamiętniki" Jana Chryzostoma Paska).
- "Katastroficzne, groteskowe wizje końca świata pojawiające się u Witkacego są równie cennym dokumentem świadomości tamtych czasów" - to oczywiście prawda, jednak należy pamiętać, że cechą literatury jest fikcjonalność. Literatura wykorzystuje także różne estetyki, którym daleko jest do realistycznego sposobu obrazowania (a taki zazwyczaj kojarzy nam się z "dokumentem historycznym"). Dlatego oczywiście można interpretować groteskowe dzieła Witkacego, Schulza czy Gombrowicza przez pryzmat historyczny, jednak należy pamiętać, że dzieła te są wielowymiarowe i z pewnością będą to bardzo wymagające ścieżki interpretacji.
Przykładowe argumenty - odwołania do tekstów kultury:
- dowolna powieść kryminalna (np. "Morderstwo w Orient Expressie" A. Christie),
Zgodnie z tezą autorki, iż "historia jako kontekst pojawia się w każdym tekście literackim" - logicznie poprawne jest odwołanie do dowolnego dzieła (przy zachowaniu odpowiedniej argumentacji!).
Zakończenie - przykładowe wnioski:
- Wiedza historyczna może stanowić uniwersalny kontekst interpretacyjny dla interpretowania właściwie wszystkich dzieł literackich.
- Doświadczenie historyczne w dziele literackim zawsze podlega estetyzacji. Jest także zindywidualizowane, zapośredniczone i mocno przekształcone.
- Pojęcie "dokumentu" (w rozumieniu historycznym) w odniesieniu do każdego dzieła literackiego nie może być przyjmowane zbyt dosłownie. Należy pamiętać, że literatura jest fikcjonalna.
Temat 2: Dokonaj interpretacji porównawczej podanych utworów. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 wyrazów.
Wstęp:
Wiersze Kazimierza Przerwy - Tetmajera i Tadeusza Różewicza podejmują częstą w poezji różnych epok tematykę refleksji poety nad własnym procesem twórczym (autotematyzm). Biorąc pod uwagę tę tematykę, podmiot liryczny każdego z utworów może być utożsamiany z samym poetą oraz jego przeżyciami i przemyśleniami podczas tworzenia.
Teza:
Poezja widziana z punktu widzenia samego poety dla każdego twórcy będzie wiązała się z innymi przeżyciami i emocjami. Refleksje autotematyczne zawarte w obu utworach ukazują nie tylko proces twórczy przez pryzmat towarzyszących mu odczuć, ale dają także subiektywne odpowiedzi na pytanie, czym jest poezja.
Analiza i interpretacja porównawcza
Płaszczyzny porównania:
- Rodzaj liryki/ perspektywa podmiotu lirycznego
- Utwór Kazimierza-Przerwy Tetmajera należy do liryki zwrotu do adresata - rozpoczyna się apostrofą do “godziny tworzenia" - czyli spersonifikowanego czasu, w którym podmiot liryczny oddaje się zajęciom twórczym.
- Stosunek podmiotu lirycznego do własnego aktu twórczego
- Przerwa - Tetmajer nie tylko posłużył się personifikacją czasu tworzenia i apostrofą (co już samo w sobie świadczy o tym, że traktuje “godzinę tworzenia’ jako czas wyjątkowy, podniosły), ale także idealizacją (“Czarodziejska godzino tworzenia,/
najpiękniejsza z wszystkich godzin życia"). Tetmajer używa powtórzenia słowa “czarodziejska" - możemy więc wnioskować, że czas tworzenia jest dla niego specyficznym, wręcz magicznym przeżyciem, a sama poezja - swoistą magią.
- Przerwa-Tetmajer estetyzuje “godzinę tworzenia" i posługuje się porównaniem (“myśl rozwija się jak kwiat różany").
- Nieco inne podejście do własnej twórczości poetyckiej prezentuje podmiot liryczny w utworze Tadeusza Różewicza. Mówi on o wierszu, który “próbował sobie przypomnieć", a który prawdopodobnie powstał nocą w jego głowie, jednak nigdy się nie zmaterializował (nie został przelany na papier). Utwór, o którym mowa, był także autotematyczny (“wiersz był prawdopodobnie / wierszem o sobie samym").
Subiektywna odpowiedź na pytanie: czym jest poezja?
- U Przerwy-Tetmajera poezja (a dokładnie: przemyślenia towarzyszące aktowi twórczemu) zostaje przyrównana do rozkwitającego kwiatu, który stopniowo odsłania swoje płatki i staje się coraz bardziej wonny. Możemy więc wyobrazić sobie, że w miarę zagłębiania się w poezję podziwiamy ją coraz więcej, stopniowo się nią upajamy (jak zapachem kwiatów).
- Dla Różewicza poezja jest czymś niewypowiedzianym, pozostającym w sferze przeżyć wewnętrznych, trudnym do zwerbalizowania (“chwilami czułem go na języku/ i niespokojny czekałem/ na przemienienie /w słowo").
Podsumowanie i wnioski:
- W obu analizowanych utworach twórczość poetycka oraz sama poezja stanowi ważne, niecodzienne przeżycie - poezja jest czymś, co wykracza poza codzienność i dostarcza pozytywnych emocji.
