Matura 2017: Język polski rozszerzony. Odpowiedzi i arkusz CKE
Język polski poziom rozszerzony - z tym egzaminem dziś od godziny 14:00 zmagali się tegoroczni maturzyści. Publikujemy arkusz CKE oraz propozycje planów wypracowań przygotowanych przez naszych ekspertów.
Język polski na poziomie rozszerzonym jest przedmiotem dodatkowym. Oznacza to, że pisali go tylko ci maturzyści, którzy wyrazili taką chęć. Egzamin nie wpływa na uzyskanie świadectwa dojrzałości - nie można go nie zdać, nie ma minimalnego progu wyniku, jaki trzeba uzyskać.
Polski rozszerzony trwał 180 minut. Uczniowie otrzymali arkusz CKE, który zawierał dwa tematy. Egzamin polegał na napisaniu wypracowania na jeden z nich. Każdy zdający język polski na poziomie rozszerzonym mógł zdobyć maksymalnie 40 punktów.
Poniżej publikujemy arkusz z języka polskiego - poziom rozszerzony oraz proponowane plany wypracowań.
Temat 1 - Przykładowe zagadnienia do omówienia w wypracowaniu
Problem: Pojemność pojęcia "groteskowości", jak i
fakt, że zjawisko to jest uchwytne jedynie w odbiorze, mogą stanowić
trudność w rozpoznaniu i interpretacji groteski.
Definicja zjawiska: podkreślenie wpisanych weń
antynomii - apollińskości i dionizyjskości, tego co wysokie (głowa) i
niskie (brzuch), podniosłości i przyziemności, tragizmu i komizmu,
piękna i brzydoty, fantastyki i realizmu - charakteryzujących też
karnawalizację i absurd; odniesienia do pochodzenia pojęcia (Włochy u
schyłku renesansu, odkrycie fresków w Villa Aurea Nerona);
zaakcentowanie deformacji rzeczywistości i zaburzenie logicznego ciągu
przyczynowo-skutkowego; w literaturze nieprzystawalność stylu, języka i
treści; parodia i ironia, wyolbrzymienie i przejaskrawienie; święta
głupców i karnawały w średniowieczu (analizy Bachtina i Huizingi);
zjawisko campu.
Odniesienia do literatury (w tym dramatu): Rabelais
"Gargantua i Pantagruel", Krasicki "Monachomachia", elementy groteskowe
u Szekspira, w "Fauście" Goethego, "Kordianie", "Panu
Tadeuszu","Dziadach", "Nie-boskiej komedii"; "Wróg ludu" Ibsena;
twórczość Witkacego, Schulza i Gombrowicza; "Bal w operze" Tuwima;
poezja Jasieńskiego; teatr absurdu - Beckett i Ionesco, w Polsce Mrożek;
surrealizm - "Trąbka do słuchania" Carrington; realizm magiczny -
Carpentier, Marquez, Cortazar; "Mistrz i Małgorzata" Bułhakowa;
twórczość Kafki; "Folwark zwierzęcy" Orwella; Topor; przed- i powojenna
satyryczna twórczość Gałczyńskiego.
Odniesienia do innych tekstów kultury: malarstwo i
inne sztuki piękne - Bosch, Brueghel, Goya, Toulouse-Lautrec, Grosz,
Wojtkiewicz, Witkacy, Schulz, Ernst, Duchamp, Dali, Picasso, Topor,
Spoerri, Cerny, Cattelan, de Saint Phalle; film i kabaret - Bunuel,
Gilliam, Almodovar, w Polsce "Ewa chce spać" Chmielewskiego,
"Sublokator" Majewskiego, elementy w twórczości Barei; Latający Cyrk
Monty Pythona; Kabaret Starszych Panów; muzyka - "Duet na dwa koty"
Rossiniego, "Miłość do trzech pomarańczy" Prokofiewa, elementy w
twórczości Franka Zappy, The Beatles, The Queen; balet - Maurice Bejart.
Odniesienie do problemu: odwołanie do podanego
przez autora przykładu niezgodnej z intencją twórców interpretacji
sztuki prekolumbijskiej jako groteskowej; podsumowanie wielości aspektów
(dotyczących struktury dzieła, dzieła samego w sobie i jego odbioru)
groteski w kulturze; podkreślenie, że w krzywym zwierciadle groteski
rzeczywistość odbijać się może prawdziwiej niż w zwierciadle realizmu;
posługiwanie się groteską jako sublimacja lęków egzystencjalnych i
cywilizacyjnych.
Temat nr 2 - Przykładowe zagadnienia do omówienia w porównawczej interpretacji wierszy
Problem: Pojęcie cnoty jako punkt odniesienia dla wizji obojga poetów: od starożytnego arete i virtus poprzez Sokratesa do współczesnego rozumienia cnoty jako zalety moralnej dostępnej każdemu człowiekowi.
Pawlikowska-Jasnorzewska:
- wiersz ma charakter satyryczny; autorka posługuje się ironią;
- cnota jest dla Jasnorzewskiej ideałem mieszczańskim (wyrosła w środowisku młodopolskim, jako poetka i dramatopisarka obracała się wśród skamandrytów: zderzenie artysty i filistra, poety i strasznego mieszczanina było dla niej naturalnym przeciwstawieniem);
- człowiek cnotliwy w pojęciu społeczeństwa jest człowiekiem bez właściwości, pozbawionym indywidualizmu i fantazji; nie wychyla się, nie przeszkadza, nie zwraca na siebie uwagi; wpisuje w zastany porządek; nie zmusza do myślenia; jest "żaden";
- człowiek cnotliwy to wg poetki "ideał bez krwi i bez pięści";
- "dewotka zgorszona" jako personifikacja cnoty;
- wartością wg autorki są ci "nieuciszeni, płomieniści, niebezpieczni życiem";
- grzech jest czynnikiem odróżniającym, wyrazem indywidualizmu i wartości człowieka, dopiero grzesznik żyje naprawdę (można nawiązać do "Don Juana" Moliera i/lub twórczości de Sade'a, "Lochów Watykanu" Gide'a etc.; opisać różnicę między amoralnością a immoralizmem).
Zbigniew Herbert:
- wiersz należy do refleksyjnego cyklu o Panu Cogito (panu "Myślę", alter ego autora, ale też everymanie);
- z uwagi na częste nawiązania do antyku w twórczości poety można przyjąć, że rozumie on cnotę jako klasyczny ideał;
- dla Herberta cnota również jest uosobiona przez nieatrakcyjną kobietę, "płaczliwą starą pannę w kapeluszu Armii Zbawienia", ale inaczej niż u Jasnorzewskiej, w jej śmieszności i anachronizmie jest coś ponadczasowego, wzniosłego i heroicznego;
- przeciwstawieni cnocie są "prawdziwi mężczyźni, generałowie, atleci władzy, despoci", jej przeciwnikami nie są więc zakłamani mieszczanie, jak u Jasnorzewskiej, lecz zakłamani rządzący światem za pomocą polityki i siły pięści mężczyźni;
- nieatrakcyjność cnoty jest skontrastowana ze wspaniałym życiem, które jednak okazuje się "rumiane jak rzeźnia o poranku", a więc płytkie, przaśne, nastawione na mord i konsumpcję;
- cnota we współczesnym świecie wydaje się nieznośna i śmieszna, jej komiczność zostaje jednak porównana do snu anarchisty, czyli niebezpiecznego dla porządku społecznego, podważającego martwe formy i treści idealisty.
Podsumowanie:
- odmienna forma i charakter utworów pokrywają się z odmiennym rozumieniem cnoty przez poetów;
- wydaje się, że oboje piszą o zupełnie różnych rzeczach: cnotliwe społeczeństwo Jasnorzewskiej jest najwyraźniej tym samym, które u Herberta cnotę lekceważy; prawdziwie cnotliwi są u poetki grzesznicy, a u Herberta ci, którzy nie nadążają za współczesnością, więc także odstają od obowiązującego porządku;
- mimo fundamentalnych różnic w rozumieniu cnoty u obojga poetów pojęcie uosabia stara, nieatrakcyjna kobieta - u Jasnorzewskiej jest karykaturą, a u Herberta ideałem.
Wyniki matury 2017
Aby zdać maturę 2017, abiturient musi napisać trzy egzaminy z: języka polskiego - poziom podstawowy, matematyki - poziom podstawowy i języka obcego nowożytnego - poziom podstawowy i osiągnąć wynik na poziomie co najmniej 30 punktów procentowych. Podobny minimalny wynik jest konieczny, by zdać obowiązkowe egzaminy ustne z języka polskiego oraz języka obcego nowożytnego.
Uczniowie zdają także przedmioty dodatkowe - wyłącznie na poziomie rozszerzonym. Jednak wyniki z tych przedmiotów nie mają wpływu na uzyskanie świadectwa maturalnego - nie istniej minimalna suma punktów, jakie zdający musi otrzymać. Dobry wynik z przedmiotu dodatkowego może się jednak okazać przepustką na wymarzone studia.
Wyniki matur 2017 abiturienci otrzymają 30 czerwca, wraz ze świadectwem i aneksami.
Matura 2017
Bądź na bieżąco z Interią i zajrzyj do naszego raportu specjalnego z arkuszami i odpowiedziami Matura 2017
Zapraszamy również do śledzenia nas na Facebooku: Interia Matura, gdzie publikujemy wskazówki i materiały, które pomogą wam w przygotowaniach do tegorocznej matury.
