Unijna dyrektywa zmieni polską płacę minimalną? Zostało kilka miesięcy
Polska ma tylko pół roku na wprowadzenie dyrektywy unijnej dotyczącej adekwatności płacy minimalnej. Wielu ekonomistów podkreśla, że to dobry czas na wprowadzenie zmian w wadliwej ustawie narzucającej przelicznik wynagrodzenia minimalnego na podstawie wysokości inflacji. Czy czekają nas kolejne podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2025 r.?
W Polsce zasady ustalania wysokości minimalnego wynagrodzenia reguluje Ustawa o minimalnym wynagrodzeniu za płacę. Jej wysokość powinna być określana w ramach negocjacji z Radą Dialogu Społecznego. Gdy do tego nie dojdzie, ustala ją rozporządzenie ministra finansów. Wówczas płaca nie może być niższa niż zaproponowana stawka do negocjacji.
Przy określaniu stawki bierze się pod uwagę przede wszystkim wskaźnik inflacji, który to był właśnie powodem sporych podwyżek płacy minimalnej w 2024 r. Co zmieni dyrektywa unijna, którą Polska musi wprowadzić?
Dyrektywa unijna o adekwatności ustawowej płacy minimalnej
Już niedługo ulegnie zmianie sposób ustalania wysokości minimalnego wynagrodzenia.
"Jednocześnie uprzejmie informuję, że Polska jest zobowiązana do wdrożenia dyrektywy w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej do 15 listopada 2024 r. Aktualnie trwają prace związane z wypracowaniem stosownych rozwiązań mających na celu implementację do polskiego porządku prawnego wymogów przewidzianych w dyrektywie"
~ czytamy w odpowiedzi na interpelację wysłaną do minister rodziny, pracy i polityki społecznej
Dyrektywa unijna w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej została przyjęta w 2022. Zobowiązuje ona kraje członkowskie, w których obowiązują ustawowe płace minimalne, do zmian w sposobie i kryteriach ustanawiania wysokości wynagrodzenia minimalnego. Wszystko ma na celu podniesienie standardów życia i walkę z ubóstwem wśród osób pracujących. Ponadto zmiany mają wspierać spójność społeczną i zmniejszać luki płacowe.
Kryteria, które mają zostać brane pod uwagę to m.in.:
- siła nabywcza ustawowych wynagrodzeń minimalnych, z uwzględnieniem kosztów utrzymania;
- ogólny poziom wynagrodzeń i ich rozkład;
- stopa wzrostu wynagrodzeń;
- długoterminowe krajowe poziomy produktywności i ich zmiany.
Przy ustanawianiu płacy minimalnej kraje mogą brać pod uwagę orientacyjne wartości referencyjne, które już stosowane są w innych krajach tj. 60 proc. mediany wynagrodzeń brutto lub 50 proc. przeciętnego wynagrodzenia brutto.
Dyrektywa dopuszcza także ustanowienie przez poszczególne państwa automatycznego mechanizmu określania stawek płacy minimalnej z uwzględnieniem odpowiednich kryteriów i w zgodzie z prawem krajowym. Warunkiem jest jednak to, że nie może obniżyć ustawowego wynagrodzenia minimalnego.
Czy nowe zasady ustalania płacy minimalnej zmienią coś w Polsce?
Dyrektywa unijna niekoniecznie może znacząco podnieść i tak już wysokie wynagrodzenie minimalne w Polsce. Wszystko zależy od przyjętych przez nasz kraj kryteriów.
Proponujemy, żeby minimalne wynagrodzenie wynosiło 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia. To jest zgodne z dyrektywą Parlamentu Europejskiego
~ mówiła radiowej "Trójce" minister Agnieszka Dziemianowicz-Bąk
W pierwszym kwartale 2024 roku średnie wynagrodzenie wyniosło 8147,38 zł. Z kolei wynagrodzenie minimalne wynosi obecnie 4242 zł, a od 1 lipca zostanie podniesione do 4300 zł brutto. Wynika z tego, że minimalne wynagrodzenie już ma wysokość 55 proc. średniego wynagrodzenia, co pozwala spełnić wymogi Unii Europejskiej. Ministerialny projekt byłby jednak krokiem do podwyższenia tej stawki do 60 proc.
Póki ostatecznie nie zostaną określone nowe kryteria obliczania płacy minimalnej trudno przewidzieć jak wysoki wzrost płacy minimalnej jest możliwy w kolejnych latach w Polsce.
Według Łukasza Kozłowskiego - głównego ekonomisty Federacji Przedsiębiorców Polskich obecny mechanizm ustalania wysokości płacy minimalnej jest do zmiany, a wprowadzenie dyrektywy unijnej jest ku temu dobrą sposobnością - jak wspominał portalowi Prawo.pl.
