Tak Polska wróciła na mapę Europy. 11 listopada wypada jedno z najważniejszych świąt narodowych
11 listopada ma szczególne znaczenie w polskim kalendarzu świąt narodowych. Obchodzimy wtedy Narodowe Święto Niepodległości, które upamiętnia odzyskanie przez Polskę niepodległości po 123 latach zaborów. Po burzliwych wydarzeniach z XVIII i XIX wieku, gdy Polska była podzielona między Rosję, Prusy i Austrię, w 1918 roku udało się odzyskać suwerenność. Dzień ten stał się symbolem odwagi i determinacji Polaków w walce o wolność oraz własną tożsamość narodową.
11 listopada - co to za święto?
Narodowe Święto Niepodległości przypada na dzień 11 listopada, a jego historia sięga końca XVIII wieku, kiedy Polska, w wyniku trzech rozbiorów, przestała istnieć na mapie Europy. Zaborcy - Rosja, Prusy i Austria - podzielili kraj między siebie, a stan tej niewoli trwał przez ponad sto lat, aż do końca I wojny światowej.
Polacy przez te wszystkie lata nie ustawali w dążeniach do odzyskania niepodległości, czego przykładem było powstanie kościuszkowskie (1794), listopadowe (1830-1831) czy styczniowe (1863-1864). Choć przegrywali, nie ustępowali w walce o wolność.
Dopiero wydarzenia I wojny światowej stworzyły warunki do jej odzyskania. Rozpad państw zaborczych oraz zaangażowanie wielu polskich polityków i wojskowych, takich jak Józef Piłsudski, Roman Dmowski i Ignacy Jan Paderewski, przyczyniły się do powrotu Polski na mapę Europy. W 1918 roku, 11 listopada, Piłsudski przejął kontrolę nad polskim wojskiem i rozpoczął formowanie rządu, co stało się początkiem odrodzenia niepodległego państwa.
Pierwszy raz Narodowe Święto Niepodległości zostało oficjalnie ustanowione w 1937 roku, niestety świętowano tylko tego i następnego roku. W okresie PRL-u święta nie można było obchodzić i te ograniczenia ciągnęły się latami. Jednak po upadku komunizmu, w 1989 roku, ponownie zaczęto celebrować najważniejszy dzień w historii naszego kraju - i tak jest do dzisiaj.
Narodowe Święto Niepodległości to dzień wolny od pracy?
11 listopada jest dniem ustawowo wolnym od pracy. W 2024 roku święto wypada w poniedziałek, co dla wielu osób oznacza długi weekend. W 1989 roku, po odzyskaniu pełnej suwerenności przez Polskę, przywrócono obchody Święta Niepodległości, uznając je jednocześnie za dzień wolny. Dzięki temu Polacy mają okazję w pełni uczcić tę wyjątkową datę w historii swojego kraju.
Są jednak oczywiście takie miejsca i profesje, w których nie ma dni wolnych od pracy. Służby mundurowe, personel medyczny, pracownicy stacji benzynowych, hoteli, restauracji i kawiarni w ten dzień muszą stawić się na swoich stanowiskach pracy. Zastanawiasz się, czy osoby pracujące 11 mają specjalny dodatek do wynagrodzenia? Jasno wynika to z Kodeksu Pracy, w którym czytamy o "Pracy w niedziele i święta" (Rozdział VII Art. 151. [Dni wolne od pracy]):
§ 1. Pracownikowi wykonującemu pracę w niedziele i święta (...) pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy: 1) w zamian za pracę w niedzielę - w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli; 2) w zamian za pracę w święto - w ciągu okresu rozliczeniowego. § 2. Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w terminie wskazanym w § 1 pkt 1 dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w niedzielę, pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego, a w razie braku możliwości udzielenia dnia wolnego od pracy w tym terminie (...) § 3. Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w terminie wskazanym w § 1 pkt 2 dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w święto, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia (...) za każdą godzinę pracy w święto.
W dokumencie znajduje się też lista prac/zawodów, które są uprawnione do pracy w dni ustawowo wolne, a więc i te, którym należy się z tego tytułu opisana wyżej rekompensata.
Pracownicy, którzy muszą pracować w święto mają prawo do dodatkowego wynagrodzenia. Zgodnie z Kodeksem pracy osoby wykonujące pracę w dniu ustawowo wolnym od pracy, takim jak 11 listopada, powinny otrzymać dzień wolny do odebrania w innym terminie. Alternatywnie pracodawca może przyznać pracownikowi 100 proc. dodatku do wynagrodzenia za pracę w tym dniu, co jest zgodne z obowiązującymi przepisami.
Dodatkowe wynagrodzenie za pracę w dniu wolnym ma na celu zrekompensowanie niedogodności, jakie niesie ze sobą obowiązek pracy w święto. Warto jednak zaznaczyć, że nie dotyczy to wszystkich przypadków. Osoby zatrudnione na umowę zlecenie lub umowę o dzieło mogą nie być objęte tymi przepisami, jeśli w ich umowie nie ma zapisu o dodatkowych świadczeniach za pracę w dni ustawowo wolne.
