Sondaż: Polacy domagają się referendów lokalnych

Badanie przeprowadzono dla Instytutu Demokracji Bezpośredniej.

88 proc. wszystkich badanych zgadza się ze stwierdzeniem, że na sprawy lokalne zbyt duży wpływ mają samorządowcy, politycy i zorganizowane grupy interesu, a zbyt mały - mieszkańcy tacy jak oni. Z taką diagnozą w największej mierze zgadzają się wyborcy Prawa i Sprawiedliwości (95 proc.) i Konfederacji (92 proc.).

Wśród wyborców Polskiego Stronnictwa Ludowego i Polski 2050 - 81 proc. wyborców wskazało, że zgadza się z tą tezą. 77 i 71 proc. osób deklarujących poparcie dla kolejno Koalicji Obywatelskiej i Lewicy również zgadza się z diagnozą, że mieszkańcy mają zbyt mały wpływ na sprawy lokalne.

Niezależnie od preferencji wyborczych respondenci chcą decydować o odwołaniu władzy i rozstrzyganiu kontrowersyjnych kwestii w drodze lokalnego głosowania. Większość badanych we wszystkich elektoratach wyraża chęć wzięcia udziału w referendach, gdyby odbywały się w ich miejscu zamieszkania.

92 proc. respondentów uważa, że mieszkańcy powinni mieć prawo do odwołania wójta, burmistrza lub prezydenta w sytuacji, gdy nie są zadowoleni z efektów jego pracy i sposobu, w jaki reprezentuje mieszkańców.

91 proc. badanych popiera możliwość decydowania w referendach lokalnych o ważnych dla lokalnej wspólnoty kwestiach takich jak na przykład zgoda na kontrowersyjną inwestycję np. spalarni śmieci.

78 proc. zgadza się z tezą, że o ważnych sprawach budzących emocje z przyczyn światopoglądowych np. dofinansowanie in vitro albo zasady prowadzenia wychowania seksualnego w szkołach przez podmioty zewnętrzne - mieszkańcy powinni decydować trybie referendum.

Deklaracje wyborców zgodnie z deklarowanym poparciem partyjnym:

80 proc. badanych nie potrafi poprawnie odpowiedzieć na pytanie, jaki próg frekwencji jest wymagany, by referendum lokalne było ważne.

Wyborcy opozycji mają większą wiedzę na temat progów obowiązujących przy referendach lokalnych. Prawidłowe odpowiedzi wyborcy opozycji wskazywali trzykrotnie częściej (36 proc.) niż wyborcy obozu rządzącego (12 proc.). Taką wiedzę posiada też znacznie więcej kobiet niż mężczyzn. Prawidłowy próg frekwencji wskazało trzy razy więcej kobiet (30 proc.), niż mężczyzn (10 proc.).

Badanie dla www.LubBezpośrednio.PL - Instytutu Demokracji Bezpośredniej w dniach 5-6 maja 2023 roku wykonał Instytut Badań Rynkowych i Społecznych IBRiS.

Badanie zrealizowane metodą telefonicznych, standaryzowanych wywiadów kwestionariuszowych wspomaganych komputerowo (CATI, n=1100, błąd oszacowania 3 proc., próg ufności 0,95).