Program Czyste Powietrze zawieszony. Jak tłumaczy się rządowa instytucja?
Program Czyste Powietrze, który wspierał Polaków w modernizacji domów i walce ze smogiem, został tymczasowo zawieszony. Rząd tłumaczy, że zmiany są konieczne, by zmodernizować program i pomóc mieszkańcom terenów dotkniętych powodzią. Wyjaśniamy szczegóły.
Czyste Powietrze. Wnioski już złożone będą rozpatrywane, nowe wstrzymane
28 listopada 2024 roku Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚGW) ogłosił zawieszenie naboru nowych wniosków w ramach programu Czyste Powietrze. Złożone już wnioski będą nadal rozpatrywane.
Wstrzymanie przyjmowania nowych zgłoszeń jest związane z modernizacją programu oraz przekierowaniem środków na pomoc powodzianom z województw: dolnośląskiego, lubuskiego, opolskiego i śląskiego. "Decyzja wynika z naszej troski o jakość realizacji programu oraz o beneficjentów" - tłumaczyła Dorota Zawadzka-Stępniak, prezes NFOŚGW.
Program Czyste Powietrze zawieszony. Pieniądze na pomoc powodzianom
Środki na nowe wnioski zostały przekierowane na pomoc mieszkańcom terenów dotkniętych powodzią. Na ten cel zarezerwowano 300 milionów złotych. W połowie grudnia ruszy specjalny program wsparcia termomodernizacyjnego dla powodzian, z uproszczonymi procedurami.
Jak wyjaśniła Zawadzka-Stępniak, modernizacja programu jest niezbędna także w celu ochrony Polaków przed nieuczciwymi wykonawcami. "Musimy dbać nie tylko o jakość powietrza, ale także o bezpieczeństwo finansowe obywateli" - dodała prezes NFOŚGW.
Program wraca wiosną 2025 roku. Po nowemu
Program Czyste Powietrze wróci na wiosnę 2025 roku w nowej formie. Planowane zmiany mają na celu eliminację nadużyć oraz poprawę efektywności. Dotacje będą wypłacane bezpośrednio na konta beneficjentów, a nie wykonawców, co ma zabezpieczyć przed oszustwami. Kontrola projektów zostanie wzmocniona, aby zapewnić większą efektywność termomodernizacji.
Program Czyste Powietrze od lat pomagał gospodarstwom domowym obniżyć rachunki za ogrzewanie. Niestety, niektórzy wykonawcy i pośrednicy wykorzystywali luki w przepisach. Jak podkreśla Robert Gajda, zastępca prezesa NFOŚGW:
Chcemy skończyć z nieuczciwym wykorzystywaniem pieniędzy publicznych na zawyżanie kosztów inwestycji
Reformy mają wprowadzić bardziej precyzyjne zasady przyznawania dotacji oraz wymagania dotyczące standardu energetycznego po zakończeniu prac. Program ma być bardziej przejrzysty, co ma zwiększyć zaufanie obywateli.
Reforma zakłada uproszczenie procesu ubiegania się o dotacje. Operatorami programu będą m.in. gminy, które wspomogą mieszkańców w procesie inwestycji. W planach jest utworzenie listy rekomendowanych wykonawców, aby uniknąć nieuczciwych firm. "Nowe Czyste Powietrze będzie prostsze, bardziej przejrzyste i bezpieczne dla wszystkich beneficjentów" - podkreśla Gajda.
Nowe źródła finansowania
Reforma programu Czyste Powietrze jest także odpowiedzią na problemy finansowe. Rząd wprowadził nowe źródła finansowania, takie jak odblokowanie środków z Krajowego Planu Odbudowy oraz z programu FEnIKS.
Trwają również prace nad pozyskaniem funduszy z Europejskiego Banku Inwestycyjnego, co ma zagwarantować długofalowe finansowanie programu.
