Opozycja zapowiada powołanie sejmowej komisji śledczej
Oprac.: Jakub Oworuszko
Opozycja chce powołania w Sejmie komisji śledczej, która zajęłaby się inwigilacją polityków. Na jej czele mógłby stanąć Paweł Kukiz. - W polskim Sejmie jestem gwarantem bezstronności - przekonuje Kukiz, który rozmawia w tej sprawie z politykami Koalicji Obywatelskiej. Wyjaśniamy, czym jest komisja śledcza, jakie są jej uprawnienia, a także przypominamy najgłośniejsze sprawy przed sejmowymi komisjami.
Politycy opozycji od grudnia mówią o potrzebie powołania komisji śledczej ws. podsłuchów, gdy okazało się, że senator KO Krzysztof Brejza mógł być inwigilowany systemem Pegasus. Byłaby to pierwsza komisja śledcza w tej kadencji Sejmu.
Kukiz dogaduje się z opozycją
W ostatnich dniach okazało się, że mimo sprzeciwu polityków PiS, komisja może powstać, bo opozycja prowadzi rozmowy z Pawłem Kukizem. Komisja miałaby badać przypadki inwigilacji polityków w latach 2005-2022, które obejmują po osiem lat rządów PO-PSL i PiS.
- Ani PiS ani PO nie mogą mieć większości w komisji, a jej przewodniczący musi być gwarantem bezstronności. Powiem nieskromnie, że w polskim Sejmie jestem gwarantem bezstronności. Jeśli otrzymam od tych opcji politycznych taką propozycję, to mogę objąć funkcję przewodniczącego komisji - zapowiedział w "Graffiti" w Polsat News Paweł Kukiz.
- Opozycja poprze mój wniosek, jeśli dam im jakąś formę gwarancji czy wykażę, że będę zabiegał o to, by ten wniosek był głosowany powiedzmy za miesiąc. To kwestia miesiąca, a nie pół roku - tłumaczył.
Komisje śledcze w ostatnich latach
Pierwszą komisją śledczą była powołana w styczniu 2003 roku komisja do zbadania ujawnionych w mediach zarzutów dotyczących przypadków korupcji w trakcie prac nad nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji (tzw. afera Rywina).
Od tamtej pory, przez kolejne kadencje Sejmu, powołano jeszcze dziewięć komisji. Zajmowały się one m.in. Orlenem, PZU, śmiercią Barbary Blidy, zabójstwem Krzysztofa Olewnika czy - w poprzedniej kadencji - Amber Gold i wyłudzeniami VAT-u.
Czym jest sejmowa komisja śledcza
Komisję śledczą powołuje się na podstawie art. 111 konstytucji i ustawy z 1999 roku. W przeciwieństwie do komisji senackiej, sejmowa ma uprawnienia prokuratorskie, a członkowie komisji mają prawo do przesłuchiwania świadków zgodnie z zasadami kodeksu postępowania karnego.
Najważniejsza założenia ustawy o sejmowej komisji śledczej:
- Komisję powołuje oraz wybiera i odwołuje jej skład osobowy Sejm bezwzględną większością głosów;
- W skład komisji może wchodzić do 11 członków. Skład komisji powinien odzwierciedlać reprezentację w Sejmie klubów i kół poselskich mających swoich przedstawicieli w Konwencie Seniorów, odpowiednio do jej liczebności;
- Każda osoba wezwana przez komisję ma obowiązek stawić się w wyznaczonym terminie i złożyć zeznania;
- Przed rozpoczęciem przesłuchania należy uprzedzić osobę wezwaną o odpowiedzialności karnej za zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy i odebrać od niej przyrzeczenie;
- Jeżeli komisja w trakcie postępowania uznała, że dokonane przez nią ustalenia uzasadniają postawienie osobom, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 3-7 ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o Trybunale Stanu zarzutu popełnienia przez nie w sposób zawiniony, w zakresie swojego urzędowania lub w związku z zajmowanym stanowiskiem, czynu naruszającego konstytucję lub ustawę, występuje z wstępnym wnioskiem o pociągnięcie tych osób do odpowiedzialności konstytucyjnej przed Trybunałem Stanu;
- Komisja sporządza sprawozdanie ze swojej działalności, które poseł - sprawozdawca prezentuje na posiedzeniu Sejmu;
- W przypadku, gdy komisja nie zakończyła swojej działalności przed końcem kadencji Sejmu, który ją powołał, postępowanie przez nią prowadzone ulega zamknięciu z dniem zakończenia kadencji.
