Motywy literackie w "Jądrze ciemności"
Motyw podróży - utwór Josepha Conrada przedstawia wyprawę głównego bohatera w głąb Afryki, do Konga. Jest to okazja do poznania egzotycznego kraju, podróż do środka ziemi (potęga dzikiej przyrody osacza coraz bardziej bohatera; wyprawa staje się wędrówką w głąb świata), do czasów prehistorycznych (prosty styl życia krajowców), to wreszcie droga do poznania prawdy o człowieku, która jest bardziej skomplikowania niż mogłoby się wydawać. Motyw ten pojawia się między innymi w: "Powrocie posła" Juliana Ursyna Niemcewicza, "Dziadach" części III Adama Mickiewicza, "Kordianie" Juliusza Słowackiego, "Za chlebem" Henryka Sienkiewicza, "Trylogii" Henryka Sienkiewicza, "Procesie" Franza Kafki, "Małej apokalipsie" Tadeusza Konwickiego.
Motyw retrospekcji - Marlow przywołuje we wspomnieniach minione chwile, narracja przez niego prowadzona ma charakter retrospektywny. Motyw ten pojawia się również w następujących pozycjach literackich: "Do gór i lasów" Jana Kochanowskiego, "Giaur" Byrona, "Dziady" część II i IV Adama Mickiewicza, "Konrad Wallenrod" Adama Mickiewicza, "Pan Tadeusz" Adama Mickiewicza, "Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej, "Ludzie bezdomni" Stefana Żeromskiego, "Wesele" Stanisława Wyspiańskiego, "Granica" Zofii Nałkowskiej i w wielu innych.
Motyw władzy - totalitarna forma rządów, jaką narzucają biali ("pielgrzymi") krzywdzi mieszkańców Afryki, którzy nie potrafią obronić ani siebie, ani swoich terenów. Buntownicy są zabijani. Władza Kurtza jest absolutna. Krajowcy są mu podporządkowani, uwielbiają go, dla niego są gotowi na wszystko. Motyw ten pojawia się w wielu utworach, choćby w: "Mitologii" Jana Parandowskiego, "Makbecie" Williama Szekspira, "Quo vadis" Henryka Sienkiewicza.
Motyw kobiety - narzeczona Kurtza idealizuje swego ukochanego, jest nim zafascynowana, wiernie czeka na jego powrót. To kobieta szlachetna, szczerze oddana i lojalna. Motyw ten przeplata się w wielu utworach. Należą do nich między innymi: "Biblia" (w Starym Testamencie: Ewa - pierwsza kobieta, w Nowym Testamencie: Maria - matka Boga, kobieta wybrana), "Mitologia" (Hera - kobieta - władczyni, Demeter - gospodyni całej ziemi, Helena - wzór urody itp.), "Makbet" i "Hamlet" Williama Szekspira, "Skąpiec" Moliera (kobieta uzależniona od mężczyzny), "Powrót posła" Juliana Ursyna Niemcewicza (kobieta próżna - Starościna Gadulska), "Nie - boska komedia" Zygmunta Krasińskiego (Maria - kobieta nieszczęśliwa w małżeństwie), "Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej, "Chłopi" Władysława Reymonta, "Noce i dnie" Marii Dąbrowskiej. Motyw zła - Kurtz jest uosobieniem zła, które może narodzić się w każdym człowieku, jeśli sprzyjają temu okoliczności. To postać negatywna, jego oddziaływanie na innych jest bardzo niebezpieczne. Pozycje literackie zawierające ów motyw to między innymi: "Boska komedia" Dantego (piekło jest siedliskiem zła), "Kordian" Juliusza Słowackiego (szatan jest uosobieniem zła), "Przedwiośnie" Stefana Żeromskiego (zło - rewolucja), "Proces" Franza Kafki (zło to element rzeczywistości).
