List otwarty historyków, naukowców i społeczników polskich w sprawie działań niemieckich instytucji pamięci

Niemieckie instytucje kultury promują książkę Grzegorza Rossolińskiego-Liebe "Polnische Bürgermeister und der Holocaust" (tłum. "Polscy burmistrzowie i Holokaust"), której tezy sugerują, jakoby polscy burmistrzowie byli "kluczową grupą" w nazistowskim aparacie zagłady i "równoprawnymi partnerami" okupanta.

"Jako polskie środowisko naukowe z całą stanowczością odrzucamy główną tezę jako fałszywą, sprzeczną z prawdą historyczną i nierzetelną naukowo" - czytamy w liście. Sygnatariusze podkreślają, że przerzucanie odpowiedzialności za zbrodnie III Rzeszy na okupowany naród polski w instytucjach powołanych do dokumentowania ludobójstwa, takich jak willa w Wannsee (miejsce podjęcia decyzji o "ostatecznym rozwiązaniu"), czy też Dom Polsko-Niemiecki w Berlinie, budzi ich "głębokie zaniepokojenie".

W liście przytoczono konkretny przykład historycznego nadużycia. Na okładce promowanej książki oraz w materiałach spotkań wykorzystano wizerunek Juliana Spitosława Kulskiego, wojennego komisarycznego burmistrza Warszawy. Sygnatariusze przypominają, że Kulski działał za zgodą Polskiego Państwa Podziemnego i Rządu RP na uchodźstwie, a insynuowanie jego udziału w zagładzie jest "jawnym zakłamaniem historii".

"Warto podkreślić, że Julian Spitosław Kulski sam miał żydowskie pochodzenie. (...) W czasie wojny Kulski ukrywał Żydów we własnym mieszkaniu. (...) Dziesiątki tysięcy polskich obywateli żydowskiego pochodzenia zawdzięczało mu życie" - piszą autorzy listu, przypominając, że Kulski został pośmiertnie uhonorowany za ratowanie Żydów, a jego pradziadkiem był naczelny rabin Warszawy Dow Ber Meisels.

Sygnatariusze listu, reprezentujący różne środowiska i poglądy polityczne, podkreślają, że ich celem nie jest konfrontacja, lecz obrona prawdy historycznej, która jest fundamentem dobrych relacji polsko-niemieckich. Wskazują, że Niemcy są "dobrym sąsiadem i kluczowym partnerem", jednak relacje te muszą opierać się na rzetelnym dialogu, a nie na odwracaniu ról między katem a ofiarą.

Autorzy przypominają o tragicznym bilansie okupacji, w której Polska straciła około 6 milionów obywateli, w tym 3 miliony polskich Żydów, a administracja była całkowicie podporządkowana terrorowi okupanta. Powołują się również na recenzje naukowe Instytutu Pamięci Narodowej, które wskazują na tendencyjny dobór faktów i pomijanie kontekstu terroru w promowanej przez niemieckie instytucje narracji.

"Pamięć o zbrodniach narodowo-socjalistycznego reżimu niemieckiego powinna być dla nas przestrogą. Jesteśmy winni zachować pamięć ofiar, które już nie mogą same mówić" - kończą swój apel przedstawiciele polskich elit.

List został przesłany do wiadomości najważniejszych instytucji kultury i nauki w Polsce, USA, Niemczech, Austrii oraz Izraelu.

1. Grażyna Adamska - Działaczka Niezależnego Zrzeszenia Studentów (NZS) Solidarności Walczącej (1985-1990), historyk sztuki, grafik.
2. Artur Adamski - Działacz NZS i Solidarności Walczącej (1985-1990), autor książek i publicysta
3. Dr hab. Piotr Badyna, prof. UWr - Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego
4. Dr hab. Grzegorz Berendt, prof. Uniwersytetu Gdańskiego, IPN
5. Dr Czesław Bielecki - Architekt
6. Dr Teresa Bochwic - Opozycjonistka w PRL, dziennikarka
7. Małgorzata Bochwic-Ivanovska - Była dyrektor Instytutu Polskiego w Berlinie, obecnie dyrektor zarządzająca warszawskiego biura Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży
8. Małgorzata Bogusz - Prezes Zarządu Fundacji Kulskich
9. prof. dr hab. Piotr Bogusławski - Instytut Fizyki, Polska Akademia Nauk
10. Przemysław Bogusławski - Działacz opozycji antykomunistycznej z Wrocławia
11. Dariusz Boho - Działacz NZS (1984-1988), dziennikarz
12. Dariusz Piotr Bonisławski - Prezes Stowarzyszenia "Wspólnota Polska"
13. prof. Zbigniew Bolecki - em. historyk literatury, Instytut Badań Literackich, Polska Akademia Nauk
14. Dr Paweł Brudek - Historyk
15. Prof. dr hab. Sławomir Buryła - Literaturoznawca
16. Robert Chmielarczyk - Działacz NZS (1985-1991), publicysta, dziennikarz, animator i promotor muzyki klasycznej
17. Adam Chojnacki
18. Marcin Chumiecki - Założyciel oraz pierwszy dyrektor Polskiej Misji w Orchard Lake w Michigan, w USA
19. Prof. dr hab. Andrzej Chwalba - Uniwersytet Jagielloński, Wiceprezes Polskiego Towarzystwa Historycznego
20. Maria Czarnecka - Architekt z Wrocławia
21. Eugeniusz Dedeszko-Wierciński - Działacz NZS i SW (1983-1990), wydawca i publicysta
22. Jakub Deka - Przewodniczący Zarządu Fundacji "Polsko-Niemieckie Pojednanie"
23. Hanna Dobrowolska - Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich.
24. Janusz Dorosiewicz - Prezes Polskiej Fundacji Ronalda Reagana, Honorowy Obywatel Miasta Stołecznego Warszawy
25. Halina Drzazgowska - Ocalona z rzezi Wołyńskiej
26. Jerzy Dul - Działacz opozycji antykomunistycznej (1981-89), członek zarządu Stowarzyszenia Niezłomni
27. Prof. dr hab. Wojciech Fałkowski - Historyk
28. Prof. dr hab. Piotr Franaszek - Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego.
29. Justyna Galant - Uniwersytet Warszawski
30. Magdalena Gawlik - Prezes Fundacji Idea Artis Poloniae
31. Dr hab. Tomasz Głowiński, prof. UWr - Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego, wiceprezes Stowarzyszenia "Wspólnota Polska"
32. Wiesława Goryczka - Działaczka opozycji antykomunistyczne j(1980-1989) z Bolesławca
33. Dr hab. August Grabski - Historyk, Uniwersytet Warszawski
34. Piotr Gulczyński - Członek Rady Fundacji Kulskich, w latach 2000-2014 Prezes Zarządu Fundacji "Instytut Lecha Wałęsy"
35. Prof. nadzw. dr hab. Robert Gwiazdowski - Profesor prawa na Uczelni Łazarskiego
36. Marek Hackemer - Działacz NZS (1980-1982), informatyk
37. Prof. Mikołaj Iwanow - Uniwersytet Opolski, przewodniczący zarządu Fundacji "Za Wolność Waszą i Naszą"
38. Prof. Tadeusz Janicki - Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Prezes Polskiego Towarzystwa Historii Gospodarczej.
39. Janina Jankowska "Jasia" - Sanitariuszka, II Obwód "Żywiciel" AK
40. Dr Łukasz Jasina - Historyk i dziennikarz
41. Dr n. med. Mirosław Jasiński - Pediatra, neurolog dziecięcy
42. Anetta Jaworska, Caritas, b. dyr. Działu Historycznego Muzeum Powstania Warszawskiego
43. Bogusław Kamola ps. Hipek - Żołnierz AK, Zgrupowanie "Żyrafa", pluton 227
44. Zofia Antonina Kawałek z d. Kulska - prawnuczka Juliana Spitosława Kulskiego
45. Jolanta Kessler-Chojecka - Dziennikarka, reżyser filmów dokumentalnych
46. prof. dr hab. Jacek Kornacki - em. Instytut Podstaw Informatyki, Polska Akademia Nauk
47. Prof. Marek Kornat - Sowietolog, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk
48. Roman Kowalczyk - Były Dolnośląski Kurator Oświaty, historyk
49. Mariusz Kowalski - Dyrektor Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce
50. Dr Andrzej Krajewski - Historyk
51. prof. Zdzisław Krasnodębski - socjolog, filozof społeczny
52. Bernadeta Kruk-Manasterska - Działaczka NZS (1985-1989), historyk
53. Julian S. Kulski II - Wnuk Juliana Spitosława Kulskiego
54. Stefan Tadeusz Aleksander Kulski - Wnuk Juliana Spitosława Kulskiego
55. Edward Leszczyński - Autor książek o zbrodniach niemieckich na dzieciach: "Sonderbehandlung", "Dzieci z Litzmannstadt" oraz "Z jakiej paki"
56. Prof. dr hab. Marcin Nałęcz-Niesiołowski - Dyrektor Teatru Wielkiego w Łodzi
57. Jerzy Malinowski - Działacz opozycji antykomunistycznej (1980-1989) z Wrocławia
58. Prof. dr hab. Gościwit Malinowski - Uniwersytet Wrocławski
59. Andrzej Manasterski - Działacz NZS (1985-1990), historyk
60. Wojciech Markert - Kierownik Działu Historycznego Muzeum Powstania Warszawskiego
61. Paweł "Naval" Mateńczuk - Pełnomocnik Ministra Obrony Narodowej RP, Członek Rady Fundacji Kulskich,
62. Piotr Mazurek - Wiceprzewodniczący Komisji Kultury Rady m. st. Warszawy
63. Dr hab. inż. Witold Mędykowski - Historyk, politolog i archiwista polsko-izraelski, niezależny badacz
64. Tomasz Michałowski - Wiceprezes Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej "Żywiciel" i Miłośników Ich Tradycji, radny Żoliborza
65. Marcin Miszczuk - Wiceprezes Zarządu Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej "Żywiciel" i Miłośników Ich Tradycji
66. Marta Morawiecka - Redaktor dwutygodnika "Prawda jest ciekawa"
67. Paweł Musiał - Radny Miasta Nowy Dwór Mazowiecki
68. Małgorzata Naimska - emeryt, Członek Zespołu ds. Niematerialnego Dziedzictwa Warszawy.
69. Marcin Nałęcz-Niesiołowski - Dyrygent, dyrektor Opery Łódzkiej
70. Prof. dr hab. Andrzej Nowak - Uniwersytet Jagielloński/ Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
71. Małgorzata Nowak - Lekarz z Wrocławia
72. Ppłk Jakub Nowakowski "Tomek" - Żołnierz Batalionu "Zośka" i Zgrupowania "Żniwiarz" Armi Krajowej
73. Ks. Dr Adam Nyk - Dyr ktor Polskiej Szkoły przy Ambasadzie RP w Valletcie
74. Iwona Nyk - Członkini Rady Fundacji Kulskich
75. Monika Odrobinska - Dziennikarka, autorka książki "Dzieci Wygnane"
76. Łukasz Osiecki - Członek Rady Fundacji Kulskich
77. Marcin Ozdarski - Lekarz
78. Dariusz Pawłoś - były Ambasador RP w Niemczech
79. Maria Piasecka
80. Maria Dorota Pieńkowska - Poetka i pisarka
81. Robert Pieńkowski - Działacz NZS (1985-1991), historyk, nauczyciel historii Wrocławia
82. Genowefa Pleskot - Świadek Holocaustu
83. Arkadiusz Postek - Opiekun Powstańców Warszawskich i Kombatantów
84. Radosław Potrac - Prezes Towarzystwa Przyjaciół Warszawy, Nauczyciel Roku 2023
85. dr hab. Ryszard Praszkier - em., Instytut Studiów Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego
86. Prof. dr hab. Andrzej Przyłębski - były Ambasador RP w Niemczech
87. Krzysztof Przybył - Prezes Zarządu Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego "TERAZ POLSKA"
88. Dr Łukasz Przybysz - Uniwersytet Warszawski
89. Dr Dariusz Przybytek - Uniwersytet Wrocławski, członek Rady Krajowej Stowarzyszenia "Wspólnota Polska"
90. Dr Krzysztof Rak
91. Bożena Ratter - Pracownik emerytowany Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
92. Wojciech Reszczyński - Dziennikarz radiowy i telewizyjny
93. Jadwiga Rogala - Lekarz z Wrocławia
94. Rafał Rogulski - Dyrektor Instytutu Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność
95. Prof. Dr hab. Jan Rydel - Historyk, Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
96. Piotr Sałek - Wiceprezes Zarządu Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej "Żywiciel" i Miłośników Ich Tradycji
97. Dr Justyna Schulz - Główny analityk w Instytucie Zachodnim
98. Piotr Skwieciński - były Ambasador RP w Armenii
99. Sebastian Sosiński - Burmistrz Nowego Dworu Mazowieckiego
100. Alex Storozynski - Przewodniczący Rady Powierniczej Fundacji Kościuszkowskiej, autor "Spies In My Blood: Secrets of a Polish Family's Fight Against Nazis and Communists"
101. prof. Zbigniew Stawrowski - filozof, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
102. Urszula Stępień-Stopa
103. Prof. dr hab. Grzegorz Strauchold - Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego
104. Anna Stupnicka-Bando ps. "Anka" - Sanitariuszka II obwód AK Żywiciel, Sprawiedliwa Wśród Narodów Świata, w latach 2014-2024 prezes Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata, obecnie honorowa prezes
105. Dr Dariusz Subocz - Dyrektor Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie, wykładowca akademicki na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu
106. Barbara Sułek-Kowalska - Dziennikarka
107. Prof. dr hab. Mirosław Szumiło - Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
108. Michał Świokło - Radny Miasta Nowy Dwór Mazowiecki
109. Konrad Tarnopolski - Prezes Zarządu Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej "Żywiciel" i Miłośników Ich Tradycji
110. Adw. Jacek Taylor - Przewodniczący Rady Fundacji Polskiego Państwa Podziemnego
111. Ewa Tomaszewska - Działaczka opozycji demokratycznej w PRL, NSZZ "Solidarność"
112. Mgr inż. arch. Małgorzata Łukasiewicz-Traczyńska - Prezes Fundacji Dobry Grunt
113. Hubert Trammer - w latach 2021-2024 uczestnik Okrągłego Stołu Nowego Europejskiego Bauhausu działającego przy Komisji Europejskiej
114. Krzysztof Tranda - Architekt, wnuk Juliana Spitosława Kulskiego
115. Wanda Trandowa z domu Kulska - Córka Juliana Spitosława Kulskiego
116. Dr hab. Michał Urbańczyk, prof. Uniwersytetu Adama Mickiewicza - Prezes Fundacji Harlana
117. Jolanta Wajda
118. R. pr. Marcin Wawrzyniak - Sędzia Trybunału Stanu
119. Małgorzata Wichowska - Kustosz w Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie
120. Dr hab. Wacław Wierzbieniec, prof. UR - Kierownik Pracowni Dziejów i Kultury Żydów, Uniwersytet Rzeszowski
121. Bronisław Wildstein - pisarz, publicysta
122. Prof. Piotr Wilczek - Ambasador RP w Stanach Zjednoczonych (2016-2021) oraz w Wielkiej Brytanii (2022-2025)
123. Michał Wilski
124. Prof. dr hab. Zdzisław Julian Winnicki - Założyciel i długoletni prezes Straży Mogił Polskich na Wschodzie.
125. Prof. dr hab. Michał Wojciechowski - Prof. em. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
126. Tomasz Wróblewski - Prezes Warsaw Enterprise Institute
127. Stefan Zadrożny "Witek" - Żołnierz AK, Zgrupowanie "Żyrafa", pluton 227
128. Prof. Wacław Maria Zawadowski ps. Gacek, Szare Szeregi
129. Prof. dr hab. Zofia Zielińska - Prof. em. Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego
130. Dr hab. Jacek Zieliński, prof. UWr - Instytut Filozofii Uniwersytet Wrocławski
131. Wanda Zwinogrodzka - Krytyk teatralny i literacki, publicystka
132. Prof. dr hab. Andrzej Zybertowicz - Doradca Prezydentów RP: Lecha Kaczyńskiego i Andrzeja Dudy

Więcej informacji na stronie: https://fundacjakulskich.org.pl/ponad-130-przedstawicieli-polskich-elit-apeluje-o-prawde-historyczna

Źródło informacji: Fundacja Kulskich na rzecz relacji polsko-amerykańskich