<div><h2>Najwyższa Izba Kontroli - historia</h2></div><div><div><b>Najwyższa Iza Kontroli </b>(początkowo Najwyższa Izba Kontroli Państwa) została utworzona 8 lutego 1919 r. na mocy dekretu <b>Naczelnika Państwa</b> <b>Józefa Piłsudskiego </b>z 7 lutego 1919 r. Instytucja podlegała Naczelnikowi Państwa i była powołana do celu m.in. <b>kontroli dochodów </b>i <b>wydatków państwa</b>. </div><div><br /></div><div>NIK <b>została reaktywowana</b> w 1949 r., stając się instytucją <b>niezależną od rządu</b>. W 1952 r. <b>zlikwidowano</b> Najwyższą Izbę Kontroli i w jej miejsce powołano <b>Ministerstwo Kontroli Państwowej</b>. </div><div><br /></div><div>NIK została <b>przywrócona </b>w 1957 r. i była podporządkowana Sejmowi. Prezesa NIK powoływał i odwoływał Sejm. NIK przedstawiała wnioski w sprawie absolutorium dla rządu, a także prezentowała coroczne sprawozdania ze swojej działalności. </div><div><br /></div><div>Obecnie Najwyższa Izba Kontroli działa na podstawie ustawy z 23 grudnia 1994 roku, którą uchwalił Sejm. </div></div><div><h2>Najwyższa Izba Kontroli - funkcjonowanie</h2></div><div><div>Najwyższa Izba Kontroli <b>podlega <a href="https://wydarzenia.interia.pl/tematy-sejm-rzeczypospolitej-polskiej,gsbi,38">Sejmowi</a></b>, zachowując w wielu obszarach <b>autonomię</b>. Prezesa NIK powołuje, <b>na wniosek Marszałka Sejmu</b> lub grupy <b>co najmniej 35 posłów</b>, Sejm <b>bezwzględną większością głosów</b> za zgodą <a href="https://wydarzenia.interia.pl/tematy-senat-rzeczpospolitej-polskiej,gsbi,23"><b>Senatu</b></a>.</div><div><br /></div><div>Prezes Najwyższej Izby Kontroli powoływany jest na <b>6-letnią kadencję </b>i może pełnić ten urząd <b>dwukrotnie</b>. </div><div><br /></div><div><b>Prezesa NIK może odwołać Sejm</b>, jednak jest to możliwe tylko w kilku przypadkach: </div><div><ul><li>gdy prezes NIK <b>zrzeknie się stanowiska</b>,</li><li>gdy uzna, że stał się on trwale niezdolny do pełnienia obowiązków wskutek choroby, </li><li>gdy zostanie skazany prawomocnym wyrokiem sądu za popełnienie przestępstwa, </li><li>jeżeli złożył niezgodne z prawdą oświadczenie lustracyjne, stwierdzone prawomocnym oświadczeniem sądu, </li><li>gdy <a href="https://wydarzenia.interia.pl/tematy-trybunal-stanu,gsbi,4396"><b>Trybunał Stanu</b></a> orzeknie w stosunku do niego zakaz zajmowania kierowniczych stanowisk lub pełnienia funkcji związanych ze szczególną odpowiedzialnością w organach państwowych.</li></ul></div><div>Od 30 sierpnia 1919 r. <b>Prezesem Najwyższej Izby Kontroli jest <a href="https://wydarzenia.interia.pl/tematy-marian-banas,gsbi,2076">Marian Banaś</a></b>. Został on wybrany głosami parlamentarzystów <a href="https://wydarzenia.interia.pl/tematy-prawo-i-sprawiedliwosc,gsbi,39"><b>Prawa i Sprawiedliwości</b></a>.</div></div><div><div><h2>Najwyższa Izba Kontroli - zadania</h2></div></div><div><div>Najwyższa Izba Kontroli <b>pełni rolę strażnika publicznych pieniędzy</b>. Dba o to, by środki były wydatkowane zgodnie z prawem, rzetelnie i gospodarnie. </div><div><br /></div><div>NIK wskazuje także rozwiązania, które <b>mogą ulepszyć wadliwe mechanizmy gospodarowania środkami</b>. Najwyższa Izba Kontroli ma wskazywać w jakich obszarach państwo działa dobrze, a gdzie potrzebne są usprawnienia. </div><div><br /></div><div>Kontroli NIK podlegają <b>wszystkie</b> urzędy, instytucje, przedsiębiorstwa, spółki, <b>które dysponują pieniędzmi z budżetu państwa</b>.</div></div><div><h2>Najwyższa Izba Kontroli - ciekawostki</h2></div><div><div>Najwyższa Izba Kontroli <b>składa się z 34 jednostek organizacyjnych </b>- departamentów, biur oraz delegatur. </div><div><br /></div><div>W 2023 r. przedstawiciele NIK wzięli udział w <b>531 posiedzeniach komisji i podkomisji i sejmowych</b>. </div><div><br /></div><div>Najwyższa Izba Kontroli w 2023 r. złożyła również 108 zawiadomień do rzeczników dyscypliny finansów publicznych o podejrzeniu naruszenia dyscypliny finansów przez 129 osób.</div></div>