Reklama

Najwyższa Izba Kontroli

Wtorek, 26 listopada 2024 (15:45)AktualizacjaCzwartek, 5 grudnia 2024 (14:32)

Najwyższa Izba Kontroli (NIK) to naczelny i niezależny organ kontroli państwa, który ma za zadanie stać na straży pieniędzy publicznych. Zgodnie z Konstytucją, organ działa na zasadzie kolegialności i podlega Sejmowi.

Najwyższa Izba Kontroli (NIK)
Najwyższa Izba Kontroli (NIK)/Pawel Wodzynski/East News

Najwyższa Izba Kontroli

  • Rok założenia:08.02.1919
  • Siedziba:Warszawa, ul. Filtrowa 57
  • Przewodniczący:
  • Rodzaj:państwowa

Najwyższa Izba Kontroli - historia

Najwyższa Iza Kontroli (początkowo Najwyższa Izba Kontroli Państwa) została utworzona 8 lutego 1919 r. na mocy dekretu Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego z 7 lutego 1919 r. Instytucja podlegała Naczelnikowi Państwa i była powołana do celu m.in. kontroli dochodów i wydatków państwa. 

NIK została reaktywowana w 1949 r., stając się instytucją niezależną od rządu. W 1952 r. zlikwidowano Najwyższą Izbę Kontroli i w jej miejsce powołano Ministerstwo Kontroli Państwowej. 

NIK została przywrócona w 1957 r. i była podporządkowana Sejmowi. Prezesa NIK powoływał i odwoływał Sejm. NIK przedstawiała wnioski w sprawie absolutorium dla rządu, a także prezentowała coroczne sprawozdania ze swojej działalności. 

Obecnie Najwyższa Izba Kontroli działa na podstawie ustawy z 23 grudnia 1994 roku, którą uchwalił Sejm.  

Najwyższa Izba Kontroli - funkcjonowanie

Najwyższa Izba Kontroli podlega Sejmowi, zachowując w wielu obszarach autonomię. Prezesa NIK powołuje, na wniosek Marszałka Sejmu lub grupy co najmniej 35 posłów, Sejm bezwzględną większością głosów za zgodą Senatu.

Prezes Najwyższej Izby Kontroli powoływany jest na 6-letnią kadencję i może pełnić ten urząd dwukrotnie. 

Prezesa NIK może odwołać Sejm, jednak jest to możliwe tylko w kilku przypadkach: 
  • gdy prezes NIK zrzeknie się stanowiska,
  • gdy uzna, że stał się on trwale niezdolny do pełnienia obowiązków wskutek choroby, 
  • gdy zostanie skazany prawomocnym wyrokiem sądu za popełnienie przestępstwa, 
  • jeżeli złożył niezgodne z prawdą oświadczenie lustracyjne, stwierdzone prawomocnym oświadczeniem sądu, 
  • gdy Trybunał Stanu orzeknie w stosunku do niego zakaz zajmowania kierowniczych stanowisk lub pełnienia funkcji związanych ze szczególną odpowiedzialnością w organach państwowych.
Od 30 sierpnia 1919 r. Prezesem Najwyższej Izby Kontroli jest Marian Banaś. Został on wybrany głosami parlamentarzystów Prawa i Sprawiedliwości.

Najwyższa Izba Kontroli - zadania

Najwyższa Izba Kontroli pełni rolę strażnika publicznych pieniędzy. Dba o to, by środki były wydatkowane zgodnie z prawem, rzetelnie i gospodarnie. 

NIK wskazuje także rozwiązania, które mogą ulepszyć wadliwe mechanizmy gospodarowania środkami. Najwyższa Izba Kontroli ma wskazywać w jakich obszarach państwo działa dobrze, a gdzie potrzebne są usprawnienia. 

Kontroli NIK podlegają wszystkie urzędy, instytucje, przedsiębiorstwa, spółki, które dysponują pieniędzmi z budżetu państwa.

Najwyższa Izba Kontroli - ciekawostki

Najwyższa Izba Kontroli składa się z 34 jednostek organizacyjnych - departamentów, biur oraz delegatur. 

W 2023 r. przedstawiciele NIK wzięli udział w 531 posiedzeniach komisji i podkomisji i sejmowych. 

Najwyższa Izba Kontroli w 2023 r. złożyła również 108 zawiadomień do rzeczników dyscypliny finansów publicznych o podejrzeniu naruszenia dyscypliny finansów przez 129 osób.
Temat Najwyższa Izba Kontroli znajdziesz również w serwisie: Biznes

Najwyższa Izba Kontroli - Wiadomości

Najwyższa Izba Kontroli - Wideo