Anna Walentynowicz

Anna Walentynowicz pochodziła z ukraińskiej rodziny protestanckiej. W wieku 12 lat zaczęła pracę u polskich zarządców majątku, z którymi później przeniosła się do Polski.

W kolejnych latach Anna Walentynowicz pracowała na roli, w piekarni i fabryce margaryny.

W 1950 r. podczas odbywania kursu spawacza Anna Walentynowicz trafiła do Stoczni Gdańskiej. Szybko zdobyła uznanie jako przodowniczka pracy. Należała do Związku Młodzieży Polskiej i Ligii Kobiet. Kiedy praca spawacza zaczęła odbijać się na jej zdrowiu, Anna Walentynowicz przeszła na stanowisko suwnicowej. 

Anna Walentynowicz angażowała się w działalność społeczną i walczyła o prawa pracowników. W 1968 r., gdy zgłaszała nadużycia finansowe, próbowano ją zwolnić, lecz dzięki wsparciu współpracowników utrzymała stanowisko.

Współtworzyła Wolne Związki Zawodowe. Publikowała w prasie opozycyjnej i współorganizowała obchody rocznic Grudnia '70. Z powodu swojej aktywności była inwigilowana przez Służbę Bezpieczeństwa.

W 1980 r. Anna Walentynowicz została zwolniona z pracy. Decyzja ta wywołała falę protestów, które doprowadziły do powstania NSZZ "Solidarność". Głównym żądaniem strajkujących było przywrócenie Anny Walentynowicz do pracy. Władze uległy presji i wkrótce przywróciły ją na stanowisko.

W stanie wojennym Anna Walentynowicz była internowana, a następnie skazana na 1,5 roku więzienia w zawieszeniu za organizację strajku. W 1983 r. trafiła do więzienia za próbę upamiętnienia górników z kopalni "Wujek". Była inicjatorką protestu głodowego po zamordowaniu ks. Jerzego Popiełuszki.

Anna Walentynowicz krytykowała politykę kierownictwa "Solidarności", zarzucając Lechowi Wałęsie współpracę z SB i sprzeciwiała się ugodowej polityce Okrągłego Stołu.

Po 1989 r. Anna Walentynowicz nie utożsamiała się z partiami wywodzącymi się z "Solidarności". W latach 90. bezskutecznie kandydowała do Sejmu.

Anna Walentynowicz odmówiła przyjęcia honorowego obywatelstwa Gdańska. Nie przyjęła emerytury od premiera. Sąd przyznał jej odszkodowanie za prześladowania w czasach PRL.

Anna Walentynowicz zginęła 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie polskiego samolotu pod Smoleńskiem. W 2012 r. po powtórnej ekshumacji i powtórnej identyfikacji ciała odbył się jej drugi pogrzeb na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku.

We wrześniu 1952 r. Anna Walentynowicz urodziła syna Janusza. Od 1964 do 1971 r. była zamężna z Kazimierzem Walentynowiczem. Jej wnukiem jest Piotr Walentynowicz.