Dzień Zaduszny w Polsce. Pochodzenie i tradycje związane z Zaduszkami

Choć przyjęło się, że 1 listopada wspominamy bliskich zmarłych, w rzeczywistości jest to dzień pamięci o tych, którzy są już zbawieni i cieszą się życiem wiecznym. To - jak sama nazwa wskazuje - wspomnienie wszystkich tych, którzy trafili już do nieba.

2 listopada, czyli Dzień Zaduszny lub Dzień Zmarłych, to dzień, w którym szczególną modlitwą otaczamy bliskich zmarłych. To także okazja do rodzinnych spotkań przy grobach i wspominania najbliższych, którzy odeszli już z tego świata.

Święto to obchodzone jest w Kościele katolickim od czasów średniowiecznych. Stanowi wyraz wiary w obcowanie świętych i powszechne powołanie człowieka do świętości. W tym dniu wspominamy zarówno świętych powszechnie znanych, jak i tych anonimowych. Jest to jedno z najważniejszych świąt w tradycji chrześcijańskiej, a tym samym święto nakazane, dlatego wierni mają obowiązek uczestniczenia we Mszy Świętej. Na terenie wielu parafii praktykowana jest w tym dniu msza święta na pobliskiej nekropolii jako szczególny wyraz szacunku dla zmarłych.

1 listopada jest dniem wolnym od pracy i zajęć szkolnych, a dla wielu osób to czas spotkań w rodzinnym gronie. W tym dniu cmentarze wypełniają się ludźmi. Odwiedzanie grobów praktykowane jest także przez osoby o innych wyznaniach, a nawet przez tych, którzy nie identyfikują się z żadną religią. By ułatwić dotarcie na mogiły najbliższych, dużo miejscowości uruchamia specjalne linie tramwajowe i autobusowe, które pomagają w transporcie zbiorowym na lokalne cmentarze. Warto pamiętać, że kult świętych w niebezpośredni sposób przekłada się na oddawanie czci Panu Bogu, dlatego uroczystość Wszystkich Świętych - wbrew powszechnym nastrojom - powinna być świętem radosnym i pełnym nadziei.

W tym dniu nasze myśli i modlitwy kierujemy w stronę bliskich zmarłych, modląc się o ich szybkie zbawienie. Szczególną uwagę kierujemy na tych, którzy pokutują w czyśćcu, gdyż Kościół nakazuje modlitwę za zmarłych, którzy oczekują na spotkanie z Bogiem. Tradycja Dnia Zadusznego w Polsce zaczęła tworzyć się w XII w., a pod koniec XV w. była już znana w całym kraju. 

Również i w tym dniu odwiedza się cmentarze i groby zmarłych, a także uczestniczy w mszach świętych w intencji tych, którzy już odeszli. Nie wszyscy wiedzą, że tego dnia kapłani mogą odprawić aż trzy msze święte: w intencji poleconej przez wiernych, za wszystkich zmarłych wiernych oraz w intencjach papieża. Choć w tym dniu nie ma obowiązku uczestnictwa w Eucharystii, wiele osób czyni to, w szczególny sposób polecając w swojej modlitwie zmarłych z najbliższego otoczenia. 

2 listopada nie jest dniem wolnym od pracy i nauki, ale wiele osób wydłuża świętowanie pamięci o zmarłych o ten dzień.CZYTAJ TEŻ: Nowa prognoza na Wszystkich Świętych: Wiemy, czego się spodziewać

Choć święta te różnią się od siebie w kwestii religijnej, zarówno pierwszego, jak i drugiego dnia listopada odwiedzamy cmentarze i groby naszych bliskich. Tradycyjnie na mogiłach zostawiamy znicze i kwiaty, stanowiące symbol pamięci o zmarłych. W dniach poprzedzających obydwa święta katolicy składają ofiary na tzw. wypominki, wypisując imiona bliskich zmarłych na kartkach, prosząc, by cały Kościół modlił się za ich dusze.

W okresie od 1 do 8 listopada za odwiedzenie kościoła lub pobliskiej kaplicy, a także cmentarza lub innego miejsca katolickiego pochówku, możemy uzyskać odpust zupełny. Co ważne: jeśli pozostajemy w stanie łaski uświęcającej, odpust możemy uzyskać wielokrotnie, ale tylko raz w ciągu jednego dnia. Przyjęło się, że w tym czasie modlimy się o odpust dla bliskich zmarłych.

Zarówno dzień Wszystkich Świętych, jak i Dzień Zaduszny są bardzo ważnymi świętami w tradycji chrześcijańskiej, jednak to pierwszy dzień listopada jest traktowany jako ten bardziej uroczysty i świąteczny. Wpływa na to m.in. obowiązek uczestniczenia w mszy świętej, a także wolne od pracy i nauki. Do uczestnictwa w nabożeństwach za zmarłych zachęcamy jednak przez cały listopad, a szczególnie przez pierwsze osiem dni miesiąca, dzięki czemu - pod odpowiednimi warunkami - możemy uzyskać odpust zupełny za bliskich zmarłych.