Węgiel brunatny zostanie dopuszczony do sprzedaży?

Komisja Gospodarki i Rozwoju rozpatrzyła w czwartek siedem poprawek zgłoszonych w trakcie drugiego czytania do projektu ustawy o zasadach realizacji programów wsparcia przedsiębiorców w związku z sytuacją na rynku energii w latach 2022-2024.

Zgodnie z projektem ustawy rząd może - w drodze uchwały - przyjąć program udzielania przedsiębiorcom pomocy. To również rząd określi przedsiębiorców uprawnionych do otrzymania pomocy w ramach danego programu, formy, kryteria, warunki i okres jej przyznania, a także sposób obliczania wysokości i maksymalną kwotę pomocy, zakres oraz termin i sposób składania wniosków o udzielenie pomocy, a także zasady i terminy jej rozliczania.

Komisja negatywnie oceniła poprawki opozycji, w tym Polski 2050, by wprowadzić obowiązek uzyskania pozytywnej opinii sejmowej komisji przed przyjęciem rządowej uchwały o programie pomocy, a także by rząd musiał przedstawić Sejmowi informacje o wykorzystaniu środków na wsparcie przedsiębiorców.

Jak argumentował Mirosław Suchoń (Polska 2050), projekt ws. programów wsparcia dla przedsiębiorców jest "wydmuszką", bo nie określa, do jakich grup przedsiębiorców trafi pomoc i na jakich zasadach. Również Koalicja Obywatelska zwróciła uwagę, że w ustawie powinno być wskazane, jakie firmy obejmie wsparcie i wedle jakich kryteriów. Klub KO zapowiedział poprawkę w tej sprawie na etapie prac w Senacie.

Komisja zarekomendowała natomiast przyjęcie poprawki PiS, by czasowo (do 30 kwietnia 2023 r.) zawiesić zakaz sprzedaży węgla brunatnego niespełniającego norm jakościowych, a także przepisy o karaniu przedsiębiorców za wprowadzanie takiego paliwa do obrotu, oraz by nie karać (również czasowo, do 30 kwietnia 2023 r.) za łamanie uchwał antysmogowych w odniesieniu do węgla brunatnego.

Sejmowi legislatorzy zwrócili uwagę, że poprawka nie ma związku z rozpatrywanym projektem i ma charakter nowej inicjatywy ustawodawczej - należy dokonać nowelizacji ustawy Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw.

Obecny podczas posiedzenia komisji minister rozwoju i technologii Waldemar Buda przyznał, że rozumie te uwagi, ale sytuacja jest wyjątkowa, a odrębny proces legislacyjny wprowadzający te zmiany byłby pracochłonny.

- Odstępstwo od reguł czynimy, by zapewnić surowiec do ogrzewania domów. Jest to czasowe, do 30 kwietnia 2023 r., więc ten sezon traktujemy wyjątkowo z oczywistych względów - powiedział Buda.

Projekt trafi teraz do trzeciego czytania.

Zgodnie z projektem źródłem finansowania programów wsparcia dla przedsiębiorców ma być nadwyżka finansowa zgromadzona w Funduszu Rekompensat Pośrednich Kosztów Emisji (FRPKE) oraz środki pochodzące z pożyczki z budżetu państwa w wysokości pięciu mld zł w 2023 r.

Limit wydatków przeznaczony na realizację programów wsparcia dla firm ma wynieść łącznie 17,4 mld zł, z czego w 2022 r. - 5 mld 79 mln 416 tys. zł, w 2023 r. - 8 mld 212 mln 659 tys. zł, a w 2024 r. - 4 mld 136 mln 240 tys. zł.

Pomoc publiczna w ramach programu rządowego przyznawana ma być na wniosek uprawnionego przedsiębiorcy. Składając wniosek, będzie on wyrażał zgodę na poddanie się kontroli w zakresie wysokości otrzymanej pomocy, spełnienia warunków jej uzyskania oraz prawidłowości jej rozliczenia.

W uzasadnieniu projektu podano, że część firm energochłonnych zmuszona jest wstrzymywać produkcję swoich wyrobów, ponieważ jej koszty przewyższają cenę rynkową w związku z bardzo wysokimi cenami energii. Wsparcie z programów rządowych z tytułu wzrostu cen energii i gazu ziemnego ma pozwolić firmom "utrzymać płynność, rentowność, miejsca pracy i zdolności produkcyjne w najbardziej trudnych momentach".

W ubiegłym tygodniu weszła w życie ustawa o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw, w której wprowadzono możliwość odstąpienia na czas do dwóch lat od norm jakościowych dla paliw stałych, jeżeli "wystąpią na rynku nadzwyczajne zdarzenia".

Odstąpienie nie dotyczy mułów, flotokoncentratów oraz węgla brunatnego.

AKTUALIZACJA: Poprawka przyjęta - czytaj więcej!