Unijna dyrektywa namiesza w polskich cenach. Nowy system od 2025 roku

W 2025 roku w Polsce zostanie wprowadzony nowy system kaucyjny, który obejmie jednorazowe butelki z tworzyw sztucznych o pojemności do trzech litrów, metalowe puszki o pojemności do jednego litra oraz szklane butelki wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra. Kaucja będzie doliczana do ceny produktów sprzedawanych w tych opakowaniach. Nowe prawo ma zachęcić konsumentów do szerokiego udziału w recyclingu i zwrotu opakowań w wyznaczonych punktach.

Zgodnie z rozporządzeniem ministra klimatu i środowiska z 8 lipca 2024 r. kaucja wyniesie 50 groszy dla plastikowych butelek i metalowych puszek oraz 1 zł dla szklanych butelek wielokrotnego użytku. Jednak na podstawie art. 40m ust. 2 ustawy z 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, maksymalna wysokość kaucji została ustalona na 2 zł, co oznacza możliwość przyszłych podwyżek.

Celem tego systemu jest dostosowanie polskiego prawa do unijnych standardów określonych w dyrektywie UE 2019/904, dotyczącej zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Dyrektywa ta nakłada na państwa członkowskie obowiązek ograniczenia odpadów z tworzyw sztucznych, co ma zostać osiągnięte m.in. poprzez wprowadzenie systemów kaucyjnych. Rozporządzenie regulujące wysokość kaucji zaczęło obowiązywać 31 lipca 2024 roku, jednak nowe przepisy wejdą w życie dopiero w 2025 roku, aby zapewnić czas przedsiębiorcom i konsumentom na przygotowanie się do zmian.

Przeczytaj też: Podatki i opłaty lokalne wzrosną od przyszłego roku. Odczuje to niemal każdy, mamy wyliczenia

Wprowadzenie systemu kaucyjnego w Polsce od 2025 roku będzie miało znaczący wpływ na firmy i obywateli. Dla przedsiębiorstw, zwłaszcza tych zajmujących się produkcją i dystrybucją napojów, oznacza to konieczność przystosowania się do nowych przepisów oraz współpracy z operatorami systemu, takimi jak Zwrotka czy PolKa. Firmy będą musiały uwzględniać kaucje w swoich operacjach finansowych i logistycznych, co może oznaczać dodatkowe koszty i konieczność inwestycji w nowe technologie.

Przepisy przewidują też, że klienci będą mogli zwracać opakowania bez konieczności okazywania paragonu, co oznacza, że sklepy w lepszych lokalizacjach będą przyjmować więcej butelek i puszek. To może prowadzić do problemów z zarządzaniem przestrzenią, ponieważ ich właściciele będą musieli znaleźć miejsce na przechowywanie większej liczby opakowań. Duże sklepy o powierzchni powyżej 200 metrów kwadratowych są zobowiązane do przyjmowania zwrotów i zarządzania kaucjami, co wymaga inwestycji w recyklomaty i odpowiednie zaplecze. Mniejsze placówki mogą dobrowolnie przystąpić do systemu.

Dla obywateli wprowadzenie systemu kaucyjnego wiąże się przede wszystkim z koniecznością zmiany nawyków związanych z gospodarowaniem opakowaniami. Konsumenci będą musieli pamiętać o zwrocie opakowań w nienaruszonym stanie, aby odzyskać kaucję. Mieszkańcy małych miejscowości mogą obawiać się ograniczonego dostępu do punktów zwrotu, jednak Ministerstwo Klimatu i Środowiska zapewnia, że w każdej gminie zostanie zapewniony co najmniej jeden punkt odbioru.