Studiuj na koszt Unii Europejskiej!

Czym jest EFS? Kto może z niego skorzystać? Jakie szanse daje nam młodym ludziom?

Europejski Fundusz Społeczny (EFS) - jest jednym z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Fundusz ten stworzono, aby promował spójność gospodarczą i społeczną oraz redukował różnice w zamożności i jakości życia we wszystkich państwach członkowskich i regionach UE.

W 2007 roku Komisja Europejska wydała decyzję o realizacji w Polsce na okres 6 lat "Programu Kapitał Ludzki", który obejmuje całość interwencji Europejskiego Funduszu Społecznego. Program ma na celu uczynienie z Europy atrakcyjnego miejsca do lokowania inwestycji i podejmowania pracy, a także rozwijania wiedzy i innowacji oraz tworzenie nowych, trwałych miejsc pracy. Głównym założeniem jest rozwój kapitału ludzkiego i społecznego, który przyczyni się do wykorzystania zasobów pracy, a także wzrostu konkurencyjności gospodarki. Program ten koncentruje się na wspieraniu takich obszarów jak: zatrudnienie, edukacja, integracja społeczna, rozwój potencjału adaptacyjnego pracowników i przedsiębiorstw.

Bezpłatne studia

Program Operacyjny Kapitał Ludzki obejmuje 10 priorytetów. Jednym z nich jest "Szkolnictwo wyższe i nauka". Dzięki wsparciu UE na wielu uczelniach Polskich otwarte zostały bezpłatnie dodatkowe kierunki studiów licencjackich, magisterskich i podyplomowych w systemie stacjonarnym i niestacjonarnym. Celem głównym projektu obejmującego uczelnie wyższe jest wzmocnienie i rozwój potencjału dydaktycznego uczelni, a także zwiększenie liczby absolwentów kierunków o kluczowym znaczeniu dla gospodarki opartej na wiedzy.

Projekty w ramach kapitału ludzkiego są realizowane w dwóch podstawowych trybach: systemowym oraz konkursowym. Tryb systemowy dotyczy projektów o charakterze ogólnokrajowym lub regionalnym, realizowanym przez ściśle określonych beneficjentów. Tryb konkursowy dotyczy projektów starających się o dofinansowanie, o które mogą ubiegać się wszystkie podmioty, z wyłączeniem osób fizycznych. Do trybu konkursowego zaliczają się zatem uczelnie wyższe. Obecnie w Krakowie z "Programu Kapitał Ludzki" korzysta kilka uczelni wyższych. Bezpłatne studia otwarto m.in. na Akademii Górniczo-Hutniczej, Politechnice Krakowskiej, Uniwersytecie Ekonomicznym, Uniwersytecie Jagiellońskim oraz Uniwersytecie Pedagogicznym. W programie mogą brać również udział uczelnie prywatne, wsparcie otrzymała m.in. Krakowska Szkoła Wyższa czy Wyższa Szkoła Europejska w Krakowie.

Wielu chętnych

Ilość miejsc na studia jest ograniczona. Mimo że wiele osób nadal nie wie o możliwości ukończenia studiów sponsorowanych (w 85 proc. refundowanych przez UE, a w 15 proc. przez środki krajowe), chętnych - szczególnie na bezpłatne studia niestacjonarne - jest naprawdę wielu. W większości przypadków o przyjęciu decyduje konkurs świadectw czy dyplomów. Po ogłoszeniu listy przyjętych zaczyna się prawdziwa walka z czasem, aby skompletować wszystkie dokumenty. Kandydaci muszą bowiem złożyć nie tylko podstawowe dokumenty jak świadectwo maturalne czy dyplom, ale także pełną dokumentację związaną z korzystaniem z oferty EFS. Dokumentacja taka zawiera umowę między klientem a UE dotyczącą odbywania studiów bezpłatnie, a także oświadczenie o możliwości przetwarzania danych.

Kto decyduje się na studia i dlaczego?

Na studia w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego najczęściej decydują się osoby studiujące już w systemie stacjonarnym bądź osoby zaraz po studiach. Między żakami można też zauważyć starsze osoby, które po prostu zapragnęły uzupełnić swoje wykształcenie. Na pytanie dlaczego zdecydowałaś/-eś się skorzystać z programu oferowanego przez EFS i podjęcia studiów jedna ze studentek odpowiedziała: "(?)w dzisiejszych czasach, chcąc przebić się na rynku pracy, trzeba mieć jak najlepsze wykształcenie z dziedziny, w której widzi się siebie w przyszłości, a ponieważ studiuję geografię to dodatkowo podjęłam studia na kierunku turystyka i rekreacja".

Inny z rozmówców INTERIA.PL, absolwent pedagogiki pracujący od kilku lat w zawodzie, obecnie student informatyki w trybie niestacjonarnym, stwierdził: "Myślę, że jest to dobra okazja, aby poszerzyć wiedzę z dziedziny, która zawsze - w większym bądź mniejszym stopniu - mnie interesowała. Nie ukrywam, że nieodpłatność studiów i system zaoczny znacznie pomogły mi podjąć decyzję".

Kusząca propozycja

Możliwość ukończenia studiów sponsorowanych przez UE jest niezwykle kuszącą propozycją dla osób nie mających warunków finansowych do studiowania. Odnosi się wrażenie, że wiele osób decyduje się na takie studia, nie zdając sobie sprawy z tego, jakie są konsekwencje rezygnacji w trakcie nauki. Uczestnicy programu zapytani o konsekwencje takiej decyzji w większości odpowiadali, iż takich nie ma lub następuje rozwiązanie umowy pomiędzy studentem a UE. Tylko jeden z uczestników przyznał w rozmowie z INTERIA.PL: "Z posiadanych przeze mnie informacji wynika, że jeśli zdecyduję się przerwać studia w ramach programu EFS, wszelkie koszty poniesie uczelnia. Byłoby to również wysoce nieodpowiedzialnym krokiem, gdyż być może zabrałbym szansę na zyskanie lepszego startu w życiu komuś, kto naprawdę tego potrzebuje". Studenci nie są więc obciążani w przypadku rezygnacji z takich studiów, ale jest to na pewno sprawdzenie ich odpowiedzialności. W przypadku ich wycofania się z programu, konsekwencje ponosi uczelnia, gdyż pieniądze wypłacane są przez UE dopiero po zakończeniu studiów.

Jeden z koordynatorów projektu podkreślił w rozmowie z INTERIA.PL, iż komisja weryfikująca bierze pod uwagę nieodpowiedzialność studentów i możliwość rezygnacji ze studiów w ich trakcie i dlatego stara się przyjąć więcej pretendentów. Zatem jeśli na dany kierunek jest 70 miejsc, to przyjmuje się o kilka osób więcej.

Lepszy start na rynku pracy, szanse na awans

Uczestnicy "Programu Kapitał Ludzki" chwalą sposoby prowadzenia zajęć, a tryb niestacjonarny studiów w przypadku większości kierunków jest dla nich dodatkowym atutem. - Zajęcia są prowadzone w sposób profesjonalny. Wykładowcy starają się przekazywać wiedzę najbardziej przystępnie jak to tylko możliwe, dążąc do maksymalizacji przyswajania omawianego materiału przez studentów - dodaje na końcu Paweł.

Studia w ramach EFS pozwalają na podnoszenie kwalifikacji i dzięki temu lepszy start na rynku pracy. W przypadku osób już czynnych zawodowo niewątpliwie jest to okazja do uzyskania lepszego wykształcenia czy dodatkowych umiejętności, co zaowocować może w przyszłości awansem zawodowym.

Katarzyna Blak