NOP-y po szczepieniu przeciw COVID-19. 501 ciężkich przypadków

Na rządowych stronach regularnie publikowane są powszechnie dostępne informacje na temat zarejestrowanych NOP-ów po szczepieniu przeciw COVID-19. Z najnowszego raportu NIZP wynika, że "niepożądane odczyny poszczepienne i niepożądane zdarzenia medyczne występujące w okresie 30 dni po szczepieniach" stanowią około 0,05 proc.

Od początku akcji szczepień przeciw COVID-19 w Polsce wykonano ponad 49 mln iniekcji i zgłoszono 17 528 NOP-ów.

Niepożądany odczyn poszczepienny, czyli NOP, to zaburzenie stanu zdrowia, które wystąpiło w okresie czterech tygodni po podaniu szczepionki. Wyjątkiem jest podanie szczepionki przeciwko gruźlicy. W tym przypadku kryterium czasowe jest dłuższe.

Jak wyjaśnia Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, NOP jest wynikiem problemów zdrowotnych przypadkowo występujących w tym samym czasie co szczepienie; indywidualnej reakcji organizmu osoby szczepionej na podanie szczepionki; nieprawidłowej techniki wykonania szczepienia lub wady szczepionki wynikającej ze złego przechowywania.

NOP-y po szczepionce przeciw COVID-19 w raportach Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego podzielone są na trzy kategorie: łagodne, poważne, ciężkie.

Zdecydowana większość, bo ponad 11 tys. to właśnie te pierwsze. NOP-y łagodne stanowią 84,5 proc. wszystkich zgłoszonych. Objawiają się zaczerwieniem i krótkotrwałą bolesnością w miejscu wkłucia.

Osoby zaszczepione zgłaszały też: bóle: głowy, mięśni i stawów, gardła; gorączkę; omdlenia; duszności; zawroty głowy; biegunkę; bolesność i powiększenie węzłów chłonnych, czy reakcje alergiczne. Te NOP-y kwalifikowane są jako poważne i stanowią 12 proc. wszystkich odczynów.

Trzecia kategoria to NOP-y ciężkie. Ich przypadki wywołują najwięcej emocji i stanowią główny argument przeciwników szczepień. Ciężkie NOP-y stanowią 3,6 proc. wszystkich zarejestrowanych "skutków ubocznych" szczepionki. W liczbach to 501 przypadków w całym kraju. 

Wśród ciężkich NOP-ów pojawiają się: wstrząs anafilaktyczny, udary mózgu, drgawki, niedowłady kończyn, utrata słuchu w jednym uchu, zapalenie mięśnia sercowego. W raportach odnotowano także nagłe zatrzymanie krążenia, które doprowadziło do zgonu.

Najnowszy raport NIZP-PZH szczegółowo opisuje NOP-y, które zgłoszono między 1 a 15 stycznia. Było ich w sumie 212, z czego ponad 90 proc. zakwalifikowano jako łagodne i poważne. NOP-y ciężkie to łącznie 13 przypadków czyli 6,1 proc. wszystkich.

Co się działo?

W przypadku szczepionki Comirnaty u mężczyzny w wieku 32 lat, po podaniu drugiej dawki wystąpił "zespół Guillain-Barre - choroba o charakterze autoimmunologicznym dotycząca nerwów obwodowych, biegunka, zaburzenia chodu, niedowłady kończyn, hipotonia, gorączka". NOP pojawił się 16 dni po szczepieniu, a pacjent wymagał hospitalizacji.

Trzy ciężkie NOP-y dotyczyły dzieci w wieku 5, 8 i 10 lat. W dwóch przypadkach stwierdzono wstrząs anafilaktyczny.

Zaraportowano też cztery zgony, które nastąpiły dzień po szczepieniu (dwa przypadki) oraz trzy dni po szczepieniu (dwa przypadki). W tym czasie każdego dnia notowano po kilkaset zgonów z powodu COVID-19.

W raporcie pojawia się także po jednym ciężkim NOP-ie po przyjęciu preparatów od firm AstraZeneca oraz Moderna.

"Prawostronny niedowład kończyn. Stwierdzono zmianę demielizacyjną/zapalną na wysokości C1/C2 rdzenia kręgowego - potwierdzono zbieżność z przyjęciem szczepionki. Obecnie niedowład kończyn ustąpił, nadal utrzymuje się problem z odczuwaniem bodźców bólowych w porażonych kończynach" - to zaraportowany opis zdarzenia medycznego u 27-letniej kobiety po przyjęciu pierwszej dawki szczepionki AstraZeneca. Choć NOP zawarto w raporcie, zaznaczono jednocześnie, że wystąpił on 59 dni po podaniu preparatu, co nie spełnia kryteriów czasowości - czyli pojawienia się po 30 dniach.

Drugi ciężki NOP wystąpił po podaniu trzeciej dawki Moderny. U 48-latka stwierdzono "zakrzep gałęzi górnej żyły środkowej siatkówki oka lewego". Pacjent wymagał hospitalizacji.

27 stycznia w życie wchodzi ustawa powołująca Fundusz Kompensacyjny Szczepień Ochronnych. Wnioski do Rzecznika Praw Pacjenta o przyznanie świadczenia w związku z wystąpieniem NOP-u po szczepieniu będzie można składać od 12 lutego 2022 roku. Ustawa będzie działała wstecz, co oznacza, że obejmie wszystkie szczepienia przeciw COVID-19 wykonane od grudnia 2020.

Warunkiem by wnioskować o pieniądze z funduszu, jest wystąpienie działania niepożądanego wymienionego w Charakterystyce Produktu Leczniczego danej szczepionki, które spowodowało konieczność pobytu w szpitalu przez co najmniej 14 dni lub wystąpienie wstrząsu anafilaktycznego. Maksymalna kwota świadczenia wynosi 100 tys. zł. Dokładna suma będzie zależała m.in. od poniesionego uszczerbku, długości pobytu w szpitalu, rehabilitacji. Wniosek o przyznanie świadczenia kompensacyjnego trzeba opłacić, koszt to 200 zł.