Na wykład do wirtualnej sali

Second Life jest częściowo płatnym, wirtualnym, multimedialnym, trójwymiarowym światem przeznaczonym dla osób pełnoletnich. Pierwszą firmą, która udostępniła wirtualny świat w 2003 roku, była firma Linden Lab. Świat Second Life znajduje się na wielu serwerach. Użytkownicy tworzą swoje alter ego w czasie rzeczywistym, które nazywane jest powszechnie awatarem. Każdy awatar ma możliwość modyfikacji świata SL oraz uczestniczenia w jego wirtualnej gospodarce. Informacje zawarte w profilu postaci podobne są do informacji, które użytkownik udostępnia w portalach społecznościowych, czyli jest to krótki opis postaci, zainteresowań, obrazek postaci, przynależność do danej grupy. Second Life nie ma z góry narzuconego klimatu świata, jednakże większość lokacji przypomina te znane z życia, użytkownicy mogą prowadzić wirtualny biznes, tańczyć, a nawet się teleportować. Obecnie szacuje się, że w Polsce zarejestrowanych jest 150 tys. użytkowników, z czego aktywni to ok. 60-70 tys. osób. Suma transakcji, jaką przeprowadzają awatarzy, to obecnie ok. 1 mln 700 tys. dolarów amerykańskich.

Projekt Second Poland

Projekt Second Poland jest nowym pomysłem, który zakłada przeniesienie do SL ośmiu największych miast Polski. Obecnie jest on wdrażany przez agencję reklamową Supremum Group. - Sam pomysł wziął się stąd, że uznaliśmy Second Life za odpowiednie medium, gdzie użytkownicy mieliby własną przestrzeń - podkreśliła Maria Ożana podczas II Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej, która odbyła się w dniach 23-24 kwietnia 2009 roku na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie. Pierwszym miastem przeniesionym do wirtualnego świata jest Kraków. W SL utworzone zostały już także Poznań oraz Wrocław, a w tym tygodniu planowane jest otwarcie Katowic. Kolejne cztery miasta to Gdańsk, Warszawa, Łudź i Zakopane.

Wirtualne laboratoria, wirtualne wykłady

Tak samo jak w rzeczywistym świecie w Second Life zakłada się szkoły. Wiele firm oraz uniwersytetów jak choćby Harvard i Oxford, używa platformy Second Life do celów edukacyjnych. W roku 2007 Second Life zaczęto używać do nauczania języków obcych. - Firmy zatrudniające lektorów oferują kursy w cenie 30-40 zł/h. Jedną ze szkół językowych funkcjonujących w wirtualnym świecie w Polsce jest Lingualand, gdzie obecnie prowadzi się zajęcia z języka angielskiego oraz włoskiego. Lekcje odbywają się trzy razy w tygodniu i polegają na luźnych konwersacjach prowadzonych za pomocą chatu czy voicechatu - powiedziała Maria Ożana, przybliżając ofertę jednej z wirtualnych szkół.

Innym zastosowaniem SL w edukacji są np. uczelnie medyczne, gdzie wirtualna rzeczywistość pozwala na aranżowanie sytuacji, z jakimi studenci mogą spotkać się później w pracy zawodowej. Jednym z takich wirtualnych szpitali jest Imperia College, gdzie studenci stykają się z chorobami oddechowymi i uczą się, jak reagować w danej sytuacji i jakiej pomocy udzielić. Innym zastosowaniem SL przez uczelnie są środowiska biznesowe. Na zaliczenie przedmiotu z zakresu marketingu i zarządzania student przygotowuje biznes plan, który następnie musi wcielić w życie w wirtualnym świecie i prowadzić przez określony czas tak, aby przynosił on zyski. Spotyka się również wirtualne laboratoria, w których studenci mogą przeprowadzać eksperymenty i analizować następnie ich efekty. W Krakowie funkcjonuje od 2007 roku wirtualna Akademia Elektrica, gdzie wykłady dotyczą filozofii sieci. Zajęcia odbywają się w każdy poniedziałek o godzinie 21. w wirtualnej sali wykładowej, odwzorowującej salę rzeczywistą.

Edukacja międzynarodowa, mniejsze koszty

Mówiąc o edukacji w sieci należy pamiętać o jej cechach. Jedną z nich jest decentralizacja, czyli przeniesienie części uprawnień i odpowiedzialności za nauczanie w sieci. Kolejnym aspektem jest profilowanie studiów. Każdy ze studentów ma możliwość wybrania konkretnego kierunku i uczestniczenia w wybranych przez siebie zajęciach. Można też mówić o immaterializacji, czyli zjawisku, w rezultacie którego postrzegamy przedmioty za pomocą zmysłów, choć bardziej w wymiarze wirtualnym niż fizycznym. Ważną zaletą edukacji w sieci jest edukacja międzynarodowa, która do dzisiaj stanowi pewien problem. Studenci wyjeżdżając w ramach programów Erasmus, Sokrates na inne uczelnie, dzięki wirtualnej akademii mogliby uczestniczyć w zajęciach na uczelni macierzystej, nie mając tym samym zaległości. Jeszcze jeden plus to zmniejszenie kosztów edukacji. Jak przekonują twórcy, wirtualna szkoła może przynieść oszczędności zarówno uczniom jak i nauczycielom.

Korzyści i ograniczenia

Niewątpliwie plusem wirtualnej edukacji są nowe możliwości komunikowania się angażujące słuchacza, a także wielość narzędzi zwrotnych. Komunikacja przez Internet w wirtualnej szkole może odbywać się poprzez chat za pomocą komunikatorów np. isq, tlen, gg lub za pomocą voicechatu, e-mail, streaming audio i video, prezentacji Power Point. Powszechne jest przekazywanie plików i linków, notki czy interaktywne obiekty. Dowolne aranżowanie sytuacji pozwala na zwiększenie wartości poznawczej pewnych zainicjowanych wydarzeń. Anonimowość, którą zapewnia Internet, powoduje otwartość słuchaczy i lepszy przekaz informacji. Ograniczenia to bariery technologiczne. W Polsce nadal dostęp do Internetu nie jest powszechny. Obciążeniem jest też konieczność przygotowania wykładowców i uczniów, a także brak obiektywnej oceny efektów świadczonych usług.

Wymagania wobec nauczyciela

Pierwszym podstawowym wymaganiem wobec nauczyciela jest umiejętność posługiwania się narzędziami Second Life, które nie są prostą aplikacją i wymagają żmudnego przygotowania się do pracy ze studentami w sieci. Druga kwestia to umiejętność wykorzystania osób, które już są w SL, np. Stowarzyszenie Edukatorów czy badaczy. Trzeba uczestniczyć w wielu wydarzeniach, zadawać pytania, korzystać z zasobów, które są tam obecne. Trzecim istotnym aspektem jest zrozumienie kultury sieci, jej możliwości. Ważne jest, by nauczyciel zorientował się, jak ludzie używają Internetu, w jaki sposób w nim żyją. W SL istnieje cały zakres zasad społecznych. Konieczna jest integracja z nową społecznością. Nauczyciel SL musi być przygotowany na krytykę. Osoby, które zajmują się nauczaniem z wykorzystaniem SL, spotykać się będą z negatywnym nastawieniem.

Dla nowej generacji studentów

Nauka w SL to nauka przez działanie, realizacja projektów interdyscyplinarnych kształtujących umiejętności artystyczne i techniczne. Uczy pracy w grupie, a także kształtuje umiejętności "miękkie", jak np. kreatywność, zarządzanie projektami, działanie pod presją czasu. Pozwala na poszerzenie wiedzy z różnych dyscyplin. Obecnie mamy do czynienia z nową generacją studentów, którzy mają określone wymagania co do edukacji. Wychowani są w stylu życia wypełnionym mediami, w którym w jednym momencie pisze się pracę zaliczeniową, słucha muzyki i rozmawia przez telefon. Współczesny uczeń jest spragniony kontaktów przez sieć, lubi komunikować się z ludźmi i używać do tego wielu różnych narzędzi. Takie spojrzenie na sprawę pozwala na połączenie przyjemnego z pożytecznym. Wirtualny świat ma potencjał, który może pomóc we wdrażaniu aktywnego uczestnictwa uczących się, praktycznego zaangażowania i interakcji z innymi użytkownikami. Należy jednak pamiętać, iż ważne jest uzupełnienie działalności edukacyjnej w SL o kontekst życia w prawdziwej rzeczywistości.

Katarzyna Blak