Tłusty czwartek - historia
Tłusty czwartek i tradycja jego obchodzenia wywodzi się z czasów pogańskich, gdy świętowano nadejście wiosny m.in. przez spożywanie tłustych potraw i wypieków. W średniowieczu stał się częścią chrześcijańskiego kalendarza i był ostatnią okazją do zjedzenia obfitego posiłku przed Wielkim Postem.
Na ziemiach polskich
tłusty czwartek zyskał również regionalne odmiany. W Małopolsce obchodzono
combrowy czwartek, nazwany tak na cześć rzekomo surowego burmistrza
Krakowa - Combra. Po jego śmierci przekupki organizowały zabawy i zaczepiały mężczyzn na rynku.
Pączki na tłusty czwartek
Początkowo pączki wyrabiano z ciasta chlebowego i nadziewano słoniną. Czy to były najlepsze pączki? Najprawdopodobniej nie, bo około XVI wieku w Polsce pojawił się zwyczaj spożywania pączków w słodkiej wersji.
Wciąż różniły się one od tych znanych współcześnie, bo w ich wnętrzu często umieszczano orzeszek lub migdał. Wierzono, że osoba, która natrafi na taki "szczęśliwy" pączek, będzie miała powodzenie i dostatek.
Tłusty czwartek - data
Kiedy wypada tłusty czwartek w Polsce? Tłusty czwartek jest świętem ruchomym, którego data zależy od terminu Wielkanocy. W zależności od tego kiedy wypada Wielkanoc tłusty czwartek przypada na ostatni czwartek przed Środą Popielcową, która rozpoczyna okres Wielkiego Postu.
Z tego powodu tłusty czwartek może wypaść w przedziale między 29 stycznia a 4 marca.
Kiedy jest tłusty czwartek w 2025 r.? W 2025 r. tłusty czwartek obchodzimy 27 lutego.
Tłusty czwartek - tradycja w Polsce
Ile pączków można zjeść w tłusty czwartek? W Polsce tłusty czwartek to dzień, w którym zgodnie z tradycją należy zjeść przynajmniej jednego pączka, co ma zapewnić pomyślność na cały rok. To dobra wróżba związana w tłustym czwartkiem.
W różnych regionach Polski można spotkać np.:
pączki tradycyjne, nadziewane konfiturą różaną, posypane cukrem pudrem lub lukrem;
faworki (chrust) - kruche, smażone w głębokim tłuszczu ciasteczka, posypane cukrem pudrem;
hiszpańskie pączki (zwane także gniazdkami) - wyrabiane na bazie ciasta parzonego.
Tłusty czwartek - tradycje w innych krajach
W
Wielkiej Brytanii obchodzi się
"Pancake Tuesday" (naleśnikowy wtorek), przypadający
na dzień przed Środą Popielcową, podczas którego spożywa się naleśniki na słodko i wytrawnie.
W
Niemczech, zwłaszcza w Nadrenii, świętuje się
"Schmotziger Donnerstag" (babski karnawał), który przypada
w ostatni czwartek przed Środą Popielcową. Tego dnia kobiety symbolicznie przejmują władzę przez obcięcie krawatów mężczyznom.
W
Grecji odpowiednikiem Tłustego Czwartku jest
"Tsiknopempti" ("dymny czwartek"), obchodzony
w drugi czwartek przed Wielkim Postem, kiedy spożywa się duże ilości grillowanego mięsa.
W
Norwegii podobnie jak w
Polsce obchodzi się
"Fastelavnssøndag", przypadający
w ostatnią niedzielę przed Wielkim Postem, podczas którego spożywa się słodkie wypieki.
We
Francji odpowiednikiem tłustego czwartku jest
"Mardi Gras" (tłusty wtorek), kiedy tradycyjnie serwuje się gofry, faworki i pączki.