Narodowe Centrum Badań i Rozwoju

NCBR jest agencją wykonawczą w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Od 7 marca 2024 r. nadzór nad nią sprawuje minister ds. nauki i szkolnictwa wyższego. 

7 czerwca 2024 r. ówczesny minister nauki i szkolnictwa wyższego Dariusz Wieczorek powołał prof. Jerzego Małachowskiego na stanowisko dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

NCBR jest finansowane ze środków skarbu państwa oraz funduszy Unii Europejskiej. Budżet Centrum wynosi ponad 4 mld zł rocznie.  

Zadaniami NCBR jest wspieranie i tworzenie nowoczesnych rozwiązań technologicznych i społecznych, a także Inicjowanie i realizowanie przedsięwzięć przyczyniających się do cywilizacyjnego rozwoju kraju. 

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju realizuje także zadania zlecone przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. 

Grupa NCBR, licząca ok. 800 osób, opracowuje, uruchamia i realizuje programy, w ramach których przedsiębiorcy, startupy i naukowcy uzyskują dofinansowanie na rozwój swoich innowacyjnych pomysłów. 

W 2023 r. za rządów Prawa i Sprawiedliwości wybuchła tzw. "afera NCBiR" lub "afera NCBR". Jeden wątek dotyczył doniesień o nieprawidłowościach przy przeprowadzeniu konkursu na innowacje cyfrowe, w wyniku których dwie firmy uzyskały dotację w łącznej kwocie blisko 178 mln zł. 55 mln zł miała otrzymać firma założona przez 26-latka 10 dni przed ostatecznym terminem składania wniosków. 

Druga wątek afery dotyczył dotacji na 123 mln zł na projekt dotyczący "cyberbezpieczeństwa podmorskiego" dla białostockiej spółki, która w ostatnich dwóch latach wykazywała straty, a jej prezesem miał być znajomy Jacka Żalka, ówczesnego wiceministraz funduszy i polityki regionalnej. 

Według doniesień medialnych istotną postacią w sprawie nieprawidłowości w NCBR miał być Krzysztof B., który na początku 2023 roku został prezesem spółki NCBR Investment Fund, kontrolowanej przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. 

W październiku 2024 r. agenci CBA zatrzymali pracownika naukowego oraz przedsiębiorcę zaangażowanych w innowacyjny projekt badawczo-konstruktorski. 

Obaj usłyszeli zarzuty, co jest pokłosiem śledztwa dotyczącego niekorzystnego rozporządzenia mieniem Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości oraz Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. 

W prowadzonym postępowaniu ws. oszustwa znacznej wartości zarzuty usłyszało jak dotąd 13 osób. Łączna wysokość zabezpieczonego mienia w sprawie wynosi ponad 22 miliony złotych.