Józef Oleksy

W wieku 14 lat Józef Oleksy wstąpił do Niższego Seminarium Duchownego w Tarnowie, które zostało rozwiązane przed zakończeniem przez niego nauki. Przeniósł się do I Liceum Ogólnokształcącego im. Kazimierza Brodzińskiego w Tarnowie, gdzie zdał maturę.

 

Po szkole średniej zdecydował się na studia w Szkole Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie (aktualnie Szkoła Główna Handlowa), gdzie w 1969 roku ukończył kierunek międzynarodowe stosunki gospodarcze na Wydziale Handlu Zagranicznego. W 1978 uzyskał stopień naukowy doktora nauk ekonomicznych po obronie pracy doktorskiej napisanej pod kierunkiem Andrzeja Całusa.

Józef Oleksy w trakcie studiów był członkiem Związku Młodzieży Socjalistycznej, a także Zrzeszenia Studentów Polskich. Po ukończeniu studiów magisterskich zapisał się do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (w 1969). W czasach pracy na SGPiS był sekretarzem uczelnianego PZPR. Od 1977 roku pracował w Wydziale Pracy Ideowo-Wychowawczej w Komitecie Centralnym. W 1981 Oleksy został kierownikiem biura Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR, a od 1987 roku I sekretarzem Komitetu Wojewódzkiego w Białej Podlaskiej.

 

Uczestniczył z ramienia PZPR w obradach Okrągłego Stołu, a w 1989 objął funkcję ministra-członka Rady Ministrów ds. współpracy ze związkami zawodowymi.

Po rozwiązaniu PZPR Józef Oleksy był współzałożycielem Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej. Był posłem na Sejm I, II, III i IV kadencji. Pod koniec lat 90. XX wieku przystąpił do Sojuszu Lewicy Demokratycznej.

 

Od 1993 do 1995 roku, w trakcie drugiej kadencji parlamentu, był marszałkiem Sejmu. 7 marca 1995 zastąpił Waldemara Pawlaka na stanowisku prezesa Rady Ministrów. Po niespełna roku, 7 lutego 1996 podał się do dymisji po oskarżeniu przez ministra Andrzeja Milczanowskiego o szpiegostwo na rzecz Rosji (zarzuty nigdy się nie potwierdziły).

 

Przez trzy miesiące (od 21 stycznia do 21 kwietnia 2004) pełnił funkcję wicepremiera oraz ministra spraw wewnętrznych i administracji. Po ustąpieniu Marka Borowskiego z funkcji Marszałka Sejmu, od 21 kwietnia 2004 roku został nim Józef Oleksy.

Józef Oleksy był żonaty z Marią Oleksy z domu Szaryj, polską działaczką związaną z Polskim Czerwonym Krzyżem. Para ma dwójkę dzieci – syna Michała (ur. 1983) oraz córkę Julię (ur. 1985).

Józef Oleksy charakteryzował siebie samego jako oportunistę i patriotę. Nie odpowiadał jednoznacznie na pytanie o wiarę, mimo pobytu w seminarium. W czasach studenckich interesował się filozofią, w szczególności personalizmem Emmanuela Mouniera.