Etna

Etna wyrasta na styku płyt tektonicznych - afrykańskiej i euroazjatyckiej - co czyni ten obszar miejscem o wyjątkowej aktywności geologicznej. Aktywność Etny jest udokumentowana od starożytności, co czyni ją jednym z najlepiej poznanych wulkanów na świecie. 

Największą erupcję odnotowano w 1669 roku, kiedy to potoki lawy dotarły aż do murów Katanii, niszcząc dużą część miasta. Ostatni wybuch Etny miał miejsce w czerwcu 2025 roku. 

Wulkan Etna dominuje nad wschodnim wybrzeżem Sycylii, wznosząc się nad miastem Katania. Szczyt wulkanu Etna znajduje się na wysokości około 3400 metrów nad poziomem morza, choć wysokość ta nieustannie się zmienia w wyniku erupcji i zapadania się kraterów. Góra ma u podstawy ponad 40 kilometrów średnicy, a jej zbocza sięgają aż do Morza Jońskiego.  

Etna to klasyczny stratowulkan zbudowany z naprzemiennych warstw lawy, popiołów i materiałów piroklastycznych. Na jej szczycie znajdują się cztery główne kratery, z których najaktywniejszy jest krater południowo-wschodni Etny.  

Na stokach wulkanu Etna występują setki bocznych kraterów i szczelin erupcyjnych, które powstawały podczas tzw. erupcji flankowych. Wydobywająca się z Etny lawa ma skład bazaltowy, co sprawia, że jest dosyć płynna i może rozprzestrzeniać się na duże odległości. 

Etna jest przedmiotem nieustannych badań naukowych. Narodowy Instytut Geofizyki i Wulkanologii w Katanii prowadzi rozbudowaną sieć monitoringu sejsmicznego, satelitarnego i geochemicznego. Dzięki temu możliwe jest przewidywanie erupcji i skuteczne ostrzeganie ludności.  

Gleby wulkaniczne są niezwykle żyzne, co sprzyja uprawom winorośli, oliwek i owoców cytrusowych. Liczne miasteczka, które znajdują się w pobliżu góry, żyją z rolnictwa i turystyki. Wulkan Etna jest również popularnym celem wycieczek. W mitologii greckiej była siedzibą Hefajstosa, boga ognia i kowalstwa.

W 2013 roku Etna została wpisana na Listę światowego dziedzictwa UNESCO jako wyjątkowy przykład żywego wulkanu, który łączy naukową wartość z unikatowym krajobrazem i tradycją ludzkiego osadnictwa.

Współcześnie wulkan Etna obecny jest w literaturze, filmie i lokalnym folklorze jako źródło dumy, ale i przyczyna niepokoju.