Reklama

Trybunał Stanu

Czwartek, 25 kwietnia 2024 (13:40)AktualizacjaCzwartek, 25 kwietnia 2024 (14:59)

Trybunał Stanu jest niezależnym organem władzy sądowniczej. Orzeka on o odpowiedzialności za naruszenie konstytucji lub ustawy, w związku z zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie urzędowania osób sprawujących najwyższe urzędy w państwie, a także w sprawie odpowiedzialności karnej niektórych najwyższych urzędników. W określonych sytuacjach odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu ponoszą również posłowie i senatorowie.

Pierwsza Prezes Sądu Najwyższego i Przewodnicząca Trybunału Stanu Małgorzata Manowska
Pierwsza Prezes Sądu Najwyższego i Przewodnicząca Trybunału Stanu Małgorzata Manowska/Adam Burakowski/East News

Trybunał Stanu

Instytucja Trybunału Stanu pojawiła się w Polsce po raz pierwszy w Konstytucji marcowej z 1921 roku. W czasie PRL zniknęła jednak na kilkadziesiąt lat, a została przywrócona w 1982 roku ustawą, która po nowelizacjach obowiązuje do dziś.

Trybunał Stanu - skład

W Trybunale Stanu zasiadają: przewodniczący, dwóch zastępców i 16 członków. Przewodniczącym Trybunału Stanu jest z urzędu pierwszy prezes Sądu Najwyższego. Jest on powoływany przez prezydenta RP.

Pozostali członkowie wybierani są przez Sejm RP na pierwszym po wyborach posiedzeniu tej izby spoza grona posłów i senatorów na czas bieżącej kadencji Sejmu. Z ich grona wybierani są także zastępcy.

Trybunału Stanu - kompetencje 

Trybunał Stanu jest uprawniony do pociągnięcia określonych osób do odpowiedzialności konstytucyjnej, czyli osądzenia i nałożenia kary za naruszenie konstytucji lub ustawy w związku z zajmowanym przez te osoby stanowiskiem lub w zakresie ich urzędowania (ustawa dodaje do tego określenie "chociażby nieumyślnie" - nie chodzi więc wyłącznie o celowe naruszanie konstytucji lub ustaw).

Trybunał Stanu - kto może przed nim stanąć

Przed Trybunałem Stanu mogą być postawione następujące osoby:
  • Prezydent Rzeczypospolitej;
  • Prezes Rady Ministrów;
  • Członkowie Rady Ministrów;
  • Prezes Narodowego Banku Polskiego;
  • Prezes Najwyższej Izby Kontroli;
  • Członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji;
  • Osoby, którym Prezes Rady Ministrów powierzył kierowanie ministerstwem;
  • Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych.
Posłowie i senatorowie są stawiani przed Trybunałem Stanu tylko w jednym przypadku - wtedy, kiedy złamią zakaz prowadzenia działalności gospodarczej, w której będą osiągać korzyści z majątku Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego lub nabędą ten majątek w trakcie trwania kadencji. 

Trybunał Stanu orzeka wtedy o pozbawieniu ich mandatu. Prezydent i członkowie rządu mogą poza tym być karani także za przestępstwa pospolite i skarbowe. Co szczególnie istotne, w przypadku prezydenta karać za takie przewinienia może jedynie Trybunał Stanu.

Trybunał Stanu - jakie kary może nałożyć?

Trybunał Stanu może orzekać kary: utraty czynnego i biernego prawa wyborczego, utraty wszystkich lub niektórych orderów, odznaczeń i tytułów honorowych, zakaz zajmowania kierowniczych stanowisk lub pełnienia funkcji związanych ze szczególną odpowiedzialnością w organach państwowych i organizacjach społecznych, pozbawienia mandatu poselskiego (na okres od 2 do 10 lat), utraty zajmowanego stanowiska, z którego pełnieniem związana jest odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu, kary przewidziane w ustawach (za przestępstwa i przestępstwa skarbowe).

Trybunał Stanu - czy od wyroku można się odwołać?

Wyrok wydany przez Trybunał Stanu jest ostateczny. Wobec osoby skazanej nie może zastosować ułaskawienia.
Temat Trybunał Stanu znajdziesz również w serwisie: Biznes

Trybunał Stanu - Wiadomości

Zwrot w sprawie szefa KRRiT. Ruch Trybunału Konstytucyjnego

Zwrot w sprawie szefa KRRiT. Ruch Trybunału Konstytucyjnego

Czwartek, 3 października 2024 (15:23)
Trybunał Konstytucyjny wydał zabezpieczenie w sprawie szefa KRRiT Macieja Świrskiego. Treść postanowienia opublikował poseł PiS Krzysztof Szczucki. W dokumencie czytamy, że TK zobowiązuje wszelkie...

Trybunał Stanu - Wideo