Matura 2024: Język polski, poziom rozszerzony. Arkusz CKE i odpowiedzi
Maturzyści pisali w poniedziałek egzamin z języka polskiego na poziomie rozszerzonym. Na rozwiązanie zadań mieli 210 minut. Poniżej publikujemy arkusz CKE w formule 2023 wraz z rozwiązaniami zaproponowanymi przez naszych ekspertów. Sprawdź konspekty wypracowań.
Każdego dnia Interia publikujesz maturalne arkusze CKE wraz z rozwiązaniami zaproponowanymi przez naszych ekspertów.
Matura 2024. Język polski - rozszerzenie. Arkusz CKE i odpowiedzi
Poniżej znajduje się arkusz CKE z języka polskiego na poziomie rozszerzonym w formule 2023.
Matura 2024. Język polski, poziom rozszerzony. Wypracowanie: Dwa tematy
Maturzyści musieli napisać wypracowanie na jeden z dwóch tematów do wyboru:
- Synkretyzm w literaturze i jego rola w utworach literackich.
- Jak w utworach literackich kreowana jest przestrzeń i jaka jest funkcja takiej kreacji w danym utworze?
Matura 2024 z rozszerzonego polskiego. Temat nr 1
Rozwiązanie zaproponowane przez naszą ekspertkę:
Temat: Synkretyzm w literaturze i jego rola w utworach literackich
Wstęp: Objaśnienie pojęcia (synkretyzm jako łączenie ze sobą różnych rodzajów, gatunków, konwencji literackich), postawienie tezy (synkretyzm może odgrywać różne role w utworach literackich).
Argument 1: Dzięki synkretyzmowi można zrywać z tradycją, wprowadzać innowacyjne rozwiązania formalne.
Przykład 1: Synkretyzm gatunkowy pozwolił Adamowi Mickiewiczowi na napisanie "Dziadów" cz. III. Ten dramat romantyczny formalnie zrywa ze sztywnymi wytycznymi Arystotelesowskimi opisanymi w "Poetyce", a w poszczególnych scenach pojawiają się odrębne pieśni (pieśń buntownicza Konrada) i monolog poetycki (Wielka Improwizacja); Mickiewicz zgodnie z duchem romantyzmu ceni sobie nowatorstwo, tworząc teksty kieruje się własnymi rozpoznaniami i wdraża bez wahania odważne, wielkie idee.
Argument 2: Synkretyzm pozwala łączyć sztywne kanony literatury pięknej z ludowością.
Przykład 2: Ballady Mickiewicza, np. Świtezianka, Świteź, Lilije, pisane były w nawiązaniu do ludowych podań, legend, które były przekazywane słownie; ballada jako gatunek wywodzi się jeszcze ze świeckiego nurtu ballad średniowiecznych, które wyśpiewywano; w perspektywie genologicznej nie da się ballad zaklasyfikować jednoznacznie ani do epiki, ani liryki, ani dramatu.
Argument 3: Synkretyzm może być nośnikiem nastroju i tematu dzieła.
Przykład 3: W "Szewcach" Witkiewicza można się doszukać synkretyzmu stylistycznego, czyli współwystępowania żargonu naukowego oraz wulgaryzmów, których pełen jest język robotników; "Szewcy" są awangardowym dramatem pełnym katastrofizmu, ukazującym chaos współczesnego świata, w którym autor wskazuje pluralizm światopoglądowy, zderzające się skrajne ideologie, masy wobec twórców dyskursu.
Zakończenie: Podsumowanie wieloaspektowości i zróżnicowanej funkcjonalności synkretyzmu w literaturze; funkcjonalność ta zdeterminowana jest epoką, bieżącymi konwencjami, problemami.
Matura 2024 z rozszerzonego polskiego. Temat nr 2
Rozwiązanie zaproponowane przez naszą ekspertkę:
Temat: Jak w utworach literackich kreowana jest przestrzeń i jaka jest funkcja takiej kreacji w danym utworze?
Wstęp: Zdefiniowanie przestrzeni jako kluczowego elementu świata przedstawionego, który w zależności od sposobu wykreowania może odgrywać bardzo różne role w tworzeniu literatury.
Argument 1: Wybór miejsca akcji może być nośnikiem idei i mieć kluczowe znaczenie w budowaniu przekazu dzieła literackiego.
Przykład 1: W "Potopie" Henryka Sienkiewicza Andrzej Kmicic zaczął swoją przemianę w klasztorze na Jasnej Górze (tam się wyspowiadał z popełnionych przewin, tam przyjął miano Babinicza, tam się wsławił wysadzeniem działa szwedzkiego), a zakończył w kościele - tam podczas nabożeństwa przeczytano publicznie list od króla, w którym bohater został zrehabilitowany, ogłoszono go bohaterem ojczyzny; Kmicic, niczym rycerz Roland, okazał się rycerzem pełnym wiary i dążącym do oczyszczenia duchowego; rola cnót chrześcijańskich w kreowaniu wzorca rycerza.
Argument 2: Przestrzeń w utworze warunkuje przebieg fabuły, wchodzi w interakcję z bohaterami, wpływa na ich świat wewnętrzny, wymusza pewne działania.
Przykład 2: Bolesław Prus w "Lalce" opisał spacer Wokulskiego po warszawskim Powiślu zamieszkiwanym przez biedotę miejską; dzięki temu "Lalkę" można nazwać powieścią panoramiczną, ukazującą pełen przekrój grup społecznych; to tutaj bohater spotyka Wysokiego i udziela pomocy jemu oraz jego bratu, to tutaj snuje przemyślenia na temat przełożenia Darwinowskiej teorii ewolucji na nauki społeczne, to miejsce akcji staje się przyczynkiem dla jego utylitarystycznych działań.
Argument 3: Kreacja przestrzeni odpowiada za nastrój panujący w świecie przedstawionym.
Przykład 3: "Sklepy cynamonowe" Brunona Schulza, w których bohater nocą gubi się w labiryncie Drohobycza; przestrzeń zorganizowana jest koncentrycznie, im dalej od domu, jego łóżka, sypialni, tym większa niepewność i zagubienie dziecięcego podmiotu; w opowiadaniach Schulza czytelnik napotyka oniryzm, konwencję, zgodnie z którą obrazowana rzeczywistość przypomina sen, a to właśnie za sprawą surrealizmu ulic, po których wędruje bohater.
Wnioski: Od tego, jak autor wykreuje przestrzeń w swoim dziele, zależy sposób i efekty odbioru dzieła literackiego.
Matura 2024: Język polski, poziom rozszerzony. Czwarty najpopularniejszy przedmiot
Matura z języka polskiego na poziomie rozszerzonym to jeden z egzaminów dodatkowych. W tym roku podchodziło do niego 52 751 osób. Egzamin ten jest tym samym czwartym najpopularniejszym przedmiotem dodatkowym.
Egzamin w formule 2023 rozpoczął się w poniedziałek o godz. 9:00 i trwał 210 minut. Zdający zakończyli pisanie o godz. 12:30.
Matura 2024: Język polski rozszerzony. Średni wynik
W ub. roku średni wynik matury z języka polskiego wyniósł 50 proc. (absolwenci liceum w formule 2023) oraz 49 proc. (absolwenci technikum w formule 2015).
Egzamin maturalny z języka polskiego na poziomie rozszerzonym sprawdza umiejętność pisania dłuższej wypowiedzi pisemnej, w której należy odnieść się do tekstu teoretyczno-literackiego, historyczno-literackiego lub krytyczno-literackiego.
Matura 2024: Język polski, poziom rozszerzony. Wypracowanie: Minimum 500 słów
Zdający otrzymali jeden arkusz egzaminacyjny zawierający dwa tematy wypracowania do wyboru.
Wypracowanie powinno liczyć minimum 500 słów. Maksymalna liczba punktów, jaką można uzyskać na maturze rozszerzonej z języka polskiego wynosi 35.
Matura 2024: Kiedy wyniki? Można się odwołać?
Wyniki matur zostaną udostępnione 9 lipca. Punktacje z poszczególnych egzaminów maturzyści będą mogli sprawdzić o godzinie 8:30 w Zintegrowanym Interfejsie Użytkownika (ZIU).
Maturzysta, który nie będzie zgadzał się z uzyskaną przez siebie punktacją na egzaminie maturalnym, będzie mógł odwołać się od wyniku. W tym celu należy uzyskać wgląd do swojej pracy. Maturzyści będą mieli na to sześć miesięcy od publikacji wyników.
Matura 2024. Arkusze CKE i odpowiedzi w Interii
Od początku maturalnego maratonu w Interii abiturienci mogą odnaleźć oficjalne arkusze CKE, a także proponowane przez naszych ekspertów rozwiązania:
