Komisje za wycofaniem zastrzeżeń do Konwencji o prawach dziecka

Konwencja o prawach dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1989 r., jest najbardziej rozpowszechnionym dokumentem dotyczącym praw człowieka - podpisały ją wszystkie państwa na świecie, a prawie wszystkie - z wyjątkiem Somalii i USA - ją ratyfikowały. Polska podpisała i ratyfikowała ją w 1991 r., jednak - mimo, że w 1978 r. była inicjatorem uchwalenia Konwencji i autorem jej pierwotnego projektu - z dwoma zastrzeżeniami.

W odniesieniu do artykułu 7 Konwencji Polska zastrzegła, że prawo dziecka przysposobionego do poznania rodziców naturalnych będzie podlegało ograniczeniu poprzez obowiązywanie rozwiązań prawnych umożliwiających przysposabiającym zachowanie tajemnicy pochodzenia dziecka.

Zgodnie z drugim zastrzeżeniem - do artykułu 38 - o granicy wieku, od której dopuszczalne jest powoływanie do służby wojskowej oraz uczestnictwo w działaniach zbrojnych, rozstrzyga prawo krajowe.

Jak podkreślił podczas posiedzenia komisji wiceminister edukacji narodowej Mirosław Sielatycki (w Polsce to MEN odpowiedzialne jest za składanie sprawozdań z realizacji Konwencji o prawach dziecka - PAP), wycofanie zastrzeżeń nie będzie miało wpływu na realizację przez stronę polską praw dziecka wynikających z artykułów 7 i 38 Konwencji, gdyż umożliwiają to już obowiązujące przepisy, uchwalone po jej ratyfikacji.

O wycofanie zastrzeżeń apelował od kilku lat Rzecznik Praw Dziecka. W środę Marek Michalak podkreślił, że w sytuacji, gdy polskie przepisy dają adoptowanemu dziecku prawo wglądu w akta stanu cywilnego, zastrzeżenie jest bezprzedmiotowe. Także drugie zastrzeżenie - wobec limitu wieku - RPD uznał za zbędne.

Drugi z projektów ustaw upoważnia prezydenta do przedstawienia nowej deklaracji Polski do Protokołu fakultatywnego do Konwencji o prawach dziecka w sprawie angażowania dzieci w konflikty zbrojne, a dotyczącej dolnej granicy wieku wynoszącej 17 lat przy ochotniczym wstępowaniu do polskich sił zbrojnych. Pierwsza deklaracja została złożona w 2005 r., wraz z ratyfikacją przez Polskę tego Protokołu.

Protokół fakultatywny do Konwencji nakłada na państwa-sygnatariuszy obowiązek podniesienia minimalnego wieku zezwalającego na dobrowolne wstępowanie do narodowych sił zbrojnych powyżej dotychczas istniejącej granicy piętnastego roku życia, wskazanej w Konwencji o prawach dziecka.

Dziś obowiązujące przepisy gwarantują, iż na gruncie polskiego ustawodawstwa do odbycia obowiązkowej i ochotniczej zasadniczej służby wojskowej mogą zostać powołane wyłącznie osoby, które ukończyły osiemnasty rok życia.