Konklawe

We wczesnym chrześcijaństwie papieża wybierała wspólnota wiernych, ale z czasem ten proces ograniczano do duchowieństwa. 

Po raz pierwszy wybór papieża metodą konklawe, czyli w warunkach odizolowania elektorów od świata zewnętrznego, miał miejsce w 1241 r. podczas elekcji papieża Celestyna IV. 

W 1274 r. papież Grzegorz X wprowadził ścisłe reguły dotyczące konklawe i nakazał kardynałom zamknięcie w Kaplicy Sykstyńskiej do momentu wyboru nowego biskupa Rzymu.  

Gdzie odbywa się konklawe? Miejscem wyboru papieża jest Kaplica Sykstyńska w Watykanie. Kardynałowie-elektorzy zbierają się na obrady pod freskiem Michała Anioła przedstawiającym Sąd Ostateczny. To w Kaplicy Sykstyńskiej odbywa się wybór nowego papieża.

Na czas konklawe Kaplica Sykstyńska zostaje całkowicie odizolowana od świata zewnętrznego, a kardynałowie nie mają dostępu do telefonów, internetu ani żadnych form komunikacji z osobami spoza zgromadzenia. Aby zapewnić pełną tajność, pomieszczenie jest dokładnie sprawdzane pod kątem urządzeń podsłuchowych. 

Po śmierci lub rezygnacji papieża rozpoczyna się okres sede vacante (łac. "pusty tron"). Kardynałowie z całego świata zbierają się w Watykanie, gdzie w Kaplicy Sykstyńskiej odbywa się konklawe i towarzyszące mu głosowanie, czyli wybór papieża.

Najpierw kardynałowie uczestniczą w uroczystej mszy i składają przysięgę zachowania tajemnicy. Następnie każdy z nich zapisuje nazwisko wybranego kandydata na kartce i wrzuca ją do urny. Po zakończeniu głosowania karty są palone, a barwa dymu unoszącego się nad Kaplicą Sykstyńską sygnalizuje wynik. Gdy dym jest ciemny (czarny dym), to znak, że wyboru nie dokonano. Gdy dym ma barwę jasną (biały dym), oznacza to, że został wybrany nowy papież.

Gdy któryś z kandydatów uzyska wymaganą liczbę głosów, zostaje ogłoszony nowym papieżem, przyjmuje imię i przedstawia się światu słowami: "Habemus Papam". 

Przebieg obrad konklawe sygnalizuje się za pomocą dymu, który unosi się z komina Kaplicy Sykstyńskiej. Czarny dym oznacza, że nie dokonano wyboru nowego papieża, natomiast biały dym jest sygnałem, że kardynałowie osiągnęli porozumienie i Kościół katolicki ma nowego zwierzchnika. 

Znakiem wyboru papieża jest także bicie dzwonów bazyliki św. Piotra. Następnie kardynał protodiakon ogłasza zgromadzonemu ludowi wybór. Nowo wybrany papież udziela wówczas z balkonu bazyliki watykańskiej Błogosławieństwa Apostolskiego "Urbi et Orbi". 

Współcześnie procedura konklawe regulowana jest przez konstytucję apostolską Universi Dominici Gregis Jana Pawła II z 1996 r. uzupełnioną w 2007 r. przez papieża Benedykta XVI.

Po doświadczeniach Wielkiej Schizmy Kościół przyjął zasadę, że konklawe musi zakończyć się wyborem nowego papieża, a każdorazowa elekcja wymaga uzyskania większości dwóch trzecich głosów. Nie narzuca się konkretnego terminu zakończenia obrad. Stąd też mogą one trwać wiele dni.

Obecnie w konklawe uczestniczą jedynie kardynałowie elektorzy, czyli ci, którzy w momencie rozpoczęcia wakatu Stolicy Apostolskiej nie ukończyli 80. roku życia.