<div>W Bośni i Hercegowinie <b>językiem urzędowym jest język bośniacki</b>. Obowiązującą walutą w Bośni i Hercegowinie jest marka zamienna (ang. convertible mark). W 1998 roku pieniądz ten zastąpił bośniackie dinary, używane tam dinary Republiki Serbskiej oraz kuny.<br /></div><div><br /></div>Mimo, że oficjalnym językiem w Bośni i Hercegowinie jest <b>bośniacki</b>, mieszkańcy <b>mówią też po chorwacku i serbsku.</b> Państwo ma bowiem zróżnicowany skład etniczny. Oprócz <b>Bośniaków, Chorwatów i Serbów </b>mieszkają tam mniejszości narodowe - <b>m.in. Romowie</b>. <div><br /></div><div>Kraj złożył wniosek o <b>członkostwo w Unii Europejskiej</b>. W 2022 roku otrzymał status kraju kandydującego. <b>Państwo przechodziło przez skomplikowane procesy polityczne i terytorialne</b>, szczególnie po zakończeniu <b>wojny w Bośni i Hercegowinie w 1995 roku,</b> kiedy to ustalono obecny układ polityczny i geograficzny.<div><h2>Bośnia i Hercegowina - położenie i klimat</h2><div>Bośnia i Hercegowina graniczy z <b><a href="https://wydarzenia.interia.pl/tematy-chorwacja,gsbi,2724">Chorwacją</a>, Serbią oraz <a href="https://wydarzenia.interia.pl/tematy-czarnogora,gsbi,2845">Czarnogórą</a>.</b> Ten górzysty kraj <b>ma dostęp do morza Adriatyckiego</b>, co sprzyja turystyce. Większość terytorium stanowią<b> Góry Dynarskie</b>. Bośnia i Hercegowina słynie z pięknych krajobrazów, w tym <b>Parku Narodowego Sutjeska</b>, który zachwyca malowniczymi widokami oraz unikatową florą i fauną.</div><div><br /></div><div>Panujący w Bośni o Hercegowinie klimat jest przejściowy (<b>kontynentalny i śródziemnomorski</b>) - z gorącymi latami i chłodnymi zimami. </div><div><br /></div><div>Największymi rzekami w Bośni i Hercegowinie są <b>Sawa, Neretwa, Drina i Bośnia.</b><br /></div><div></div><h2>Bośnia i Hercegowina - ustrój polityczny</h2><div>Od marca 1992 roku Bośnia i Hercegowina jest republiką federacyjną funkcjonującą jako <b>suwerenne państwo</b>. Po <b>zakończeniu wojny domowej na Bałkanach powstał obecny układ polityczny. </b>Bośnia i Hercegowina jest obecnie podzielona na <b>dwie autonomiczne jednostki: Federację Bośni i Hercegowiny oraz Republikę Serbską i Dystrykt Brczko</b>. Skutki konfliktu są wciąż obecne zarówno na płaszczyźnie politycznej, społecznej, jak i gospodarczej.<br /></div><div><br /></div><div><b>Co cztery lata w całym kraju odbywają się wybory powszechne</b>, które wyłaniają członków prezydium, parlamentu oraz władz federacyjnych i kantonalnych. </div><div><br /></div><div><b>Głową państwa w Bośni i Hercegowinie</b> jest trzyosobowe <b>Prezydium Bośni i Hercegowiny </b>z przedstawicielami grup etnicznych: bośniackiej, chorwackiej i serbskiej, a funkcję tę sprawuje przewodniczący prezydium, którym pod koniec 2023 r. był <b>Željko Komšić</b>. Zmiana przewodniczącego następuje co 8 miesięcy.</div><div><br /></div><div><b>Władzę ustawodawczą dzierży dwuizbowy parlament - Skupsztina</b>. Jest złożony z Izby Reprezentantów z 42 posłami, z których 2/3 wybieranych jest na terenie Federacji Bośni i Hercegowiny, a 1/3 na terenie Republiki Serbskiej oraz z Izby Narodów, której 15 członków wybierają parlamenty poszczególnych federacji - 10 wybiera Izba Narodów Federacji Bośni i Hercegowiny a 5 - Zgromadzenie Narodowe Republiki Serbskiej.Władza wykonawcza należy do 10-osobowego rządu z premierem nominowanym przez Prezydium i zatwierdzanym przez Izbę Reprezentantów na czele. Szefem rządu w 2023 r. był <b>premier Borjan Krišto</b>. Skład rządu musi wypełniać określone w przepisach parytety federacyjne. </div><div><br /></div><div>Na niższym poziomie są <b>władze poszczególnych federacji - Bośni i Hercegowiny oraz Republiki Serbskiej</b>.</div><div><br /></div><div>Co cztery lata w kraju przeprowadzane są <b>wybory lokalne do rad gmin</b>. Mają one inny termin niż wybory parlamentarne.<br /></div><div></div><h2>Bośnia i Hercegowina - gospodarka krajowa</h2><div>Państwo po zakończeniu wojny w 1995 roku przechodziło <b>trudny okres transformacji gospodarczej.</b> <b>Współpraca międzynarodowa, zwłaszcza z Unią Europejską, odgrywa dla Bośni i Hercegowiny istotną rolę w procesie modernizacji i reform</b>.</div><div><br /></div><div>Dla gospodarki krajowej największe znaczenie mają: <b>górnictwo, energetyka i leśnictwo.</b> Bośnia i Hercegowina ma również zasoby <b>węgla, rudy żelaza, cynku, ołowiu i soli kamiennej.</b><br /></div><div></div><h2>Bośnia i Hercegowina - historia w pigułce</h2><div>Historia Bośni i Hercegowiny obfituje w <b>konflikty.</b> Kraj przez długie wieki był przedmiotem sporów między m.in. <b>Imperium Osmańskim, Austro-Węgrami czy Królestwem Jugosławii</b>. </div><div><br /></div><div>Po rozpadzie socjalistycznej Jugosławii w latach 90. XX wieku <b>Bośnię i Hercegowinę ogarnęła brutalna wojna domowa, która zakończyła się w 1995 roku porozumieniem z Dayton wynegocjowanym w USA z udziałem <a href="https://wydarzenia.interia.pl/tematy-onz,gsbi,1157">ONZ</a> i <a href="https://wydarzenia.interia.pl/tematy-nato,gsbi,1028">NATO</a>.</b><br /><br />Układ ten zawarty został <b>21 listopada 1995 roku w Dayton w stanie Ohio</b>, a podpisany 14 grudnia 1995 roku w stolicy Francji Paryżu. <b>Zakończył 3,5 letnią wojnę w Bośni</b>. W rozmowach brali udział prezydenci: <b>Serbii - Slobodan Milosevic</b>, <b>Chorwacji - Franjo Tudnam</b> i <b>Bośni - Alija Izetbegovic</b>, a także przedstawiciele społeczności międzynarodowej. Na konferencji ustalono warunki pokoju oraz przedyskutowano perspektywy dotyczące przyszłości Bośni i Hercegowiny.</div><div><br /></div><div>Stworzono <b>wspólny wieloetniczny rząd</b>, ustalono obecny system polityczny kraju oraz zapowiedziano wolne wybory. <b>Bośnię i Hercegowinę podzielono na Federację Muzułmańsko-Chorwacką i Republikę Serbską</b>, a jednocześnie <b>zachowano jej międzynarodowe granice</b>. Ustalono także, że <b>zawieszenie broni</b>, które rozpoczęło się 5 października 1995 roku będzie kontynuowane.<br /></div></div></div>