Reklama

Pryszczyca

Poniedziałek, 14 kwietnia 2025 (11:23)AktualizacjaPoniedziałek, 14 kwietnia 2025 (12:50)

Pryszczyca (ang. Foot and Mouth Disease - FMD) to wysoce zakaźna wirusowa choroba zwierząt parzystokopytnych, zarówno domowych, jak i dzikich. Pryszczyca u ludzi występuje bardzo rzadko i ma łagodny przebieg.

Labolatorium w Czechach badające pryszczycę
Labolatorium w Czechach badające pryszczycę/Lukas Kabon / ANADOLU/AFP

Pryszczyca - najważniejsze informacje

Rodzaj choroby: wirusowa, zakaźna
Występowanie: u zwierząt parzystokopytnych. U ludzi bardzo rzadko

Pryszczyca - objawy 

Objawy pryszczycy zależą od gatunku, wieku i ogólnego stanu zdrowia zwierzęcia

Pryszczyca u bydła objawia się wystąpieniem gorączki (do 41 st. Celsjusza). Obecne są: ślinotok, kulawizna oraz charakterystyczne pęcherze na języku, błonie śluzowej pyska, racicach i wymieniu. Pęcherze te pękają, tworząc bolesne nadżerki.

Zwierzęta chore na pryszczycę tracą apetyt, przestają się poruszać, a u młodych może dojść do nagłej śmierci na skutek zapalenia mięśnia sercowego.

Pryszczyca - jak się przenosi? 

Pryszczyca przenosi się bardzo łatwo. Wirus może być wydalany przez chore zwierzęta z wydychanym powietrzem, śliną, kałem, moczem, nasieniem i innymi wydzielinami.
 
Zakażenie może nastąpić również poprzez kontakt z zanieczyszczoną paszą, wodą, sprzętem, odzieżą, a nawet drogą powietrzną (z wiatrem).

Istnieje także ryzyko przeniesienia wirusa przez mięso i mleko niepoddane odpowiedniej obróbce.

Pryszczyca - występowanie u zwierząt 

Choroba występuje endemicznie w Azji, Afryce, Ameryce Południowej i na Bliskim Wschodzie.  

W Polsce ostatni przypadek pryszczycy odnotowano w 1971 r., a obecnie nasz kraj ma status urzędowo wolnego od FMD

Jednak w styczniu 2025 r. w Niemczech, 70 km od granicy z Polską, potwierdzono trzy przypadki pryszczycy u wołów domowych.

Występowanie pryszczycy wiąże się z poważnymi konsekwencjami gospodarczymi, w tym koniecznością likwidacji stad, ograniczeniem eksportu mięsa i produktów odzwierzęcych oraz wypłatami odszkodowań oraz stosowaniem środków zaradczych, m.in. mat dezynfekcyjnych dla pojazdów i ludzi.

Pryszczyca - występowanie u zwierząt domowych, np. psów i kotów

Psy, koty i inne zwierzęta domowe, takie jak konie, zazwyczaj nie chorują na pryszczycę

Mogą jednak pośrednio przenosić wirusa pryszczycy.

Pryszczyca - występowanie u ludzi 

Pryszczyca u ludzi występuje bardzo rzadko. Do zakażenia dochodzi zazwyczaj w wyniku bezpośredniego kontaktu z chorymi zwierzętami lub przez spożycie niepasteryzowanego mleka i mięsa pochodzącego od zakażonych zwierząt poddanego niedostatecznej obróbce termicznej.

Objawy pryszczycy u ludzi to m.in. gorączka, bóle gardła, głowy i kręgosłupa oraz zmiany pęcherzykowe na błonie śluzowej jamy ustnej, dłoniach i stopach. Choroba trwa zwykle od 8 do 14 dni i ma łagodny przebieg. Nie stwierdzono przypadków przenoszenia choroby z człowieka na człowieka.

Pryszczyca - zgłoszenie

Pryszczyca u zwierząt jest chorobą, która podlega obowiązkowi zgłaszania oraz zwalczania. W przypadku zauważenia objawów sugerujących tę chorobę należy niezwłocznie poinformować powiatowego lekarza weterynarii lub inne uprawnione służby weterynaryjne.

Zgodnie z polskim prawem przypadki zachorowania na pryszczycę u ludzi również podlegają obowiązkowi zgłoszenia. Dotyczy to zarówno podejrzeń, jak również potwierdzonych przypadków choroby.

Pryszczyca - zapobieganie 

Zapobieganie pryszczycy opiera się na rygorystycznym nadzorze weterynaryjnym oraz monitoringu zdrowia zwierząt, zwłaszcza bydła i świń. W sytuacji wystąpienia ogniska choroby podejmowane są natychmiastowe działania, takie jak eliminacja zakażonych zwierząt, dezynfekcja oraz zakaz przemieszczania zwierząt i produktów od nich pochodzących.

U ludzi profilaktyka obejmuje stosowanie środków ochrony osobistej podczas pracy ze zwierzętami, zachowanie higieny, unikanie kontaktu z podejrzanymi zwierzętami oraz nieprzyjmowanie niepasteryzowanego mleka i jego przetworów. Istotne jest także, by zwierzęta wprowadzane do gospodarstw pochodziły z pewnych źródeł i miały aktualne świadectwa zdrowia.

Pryszczyca - leczenie 

Nie istnieje specyficzne leczenie pryszczycy - zarówno u zwierząt, jak i u ludzi. Leczenie ma charakter objawowy. U zwierząt zakażonych podejmowane są decyzje administracyjne o ich eliminacji, aby ograniczyć dalsze rozprzestrzenianie się choroby.

U ludzi choroba ma łagodny przebieg i ustępuje samoistnie

Pryszczyca - czy jest groźna? 

Dla ludzi pryszczyca nie stanowi poważnego zagrożenia - ma łagodny przebieg, nie powoduje powikłań ani zgonów. Jednak dla gospodarki i zdrowia zwierząt jest to choroba wysoce groźna. Szybko się rozprzestrzenia, powoduje bardzo duże straty ekonomiczne oraz wymusza drastyczne środki kontroli i zwalczania. 

Ze względu na łatwość transmisji oraz oporność wirusa na warunki środowiskowe, pryszczyca jest traktowana jako jedno z największych zagrożeń dla hodowli zwierząt w skali globalnej.

Pryszczyca - Wiadomości

Piątek, 18 kwietnia 2025 (16:37)
Polska wprowadziła zakaz sprowadzania z Węgier zwierząt, produktów i przedmiotów, które mogą przenosić pryszczycę - przekazało w piątek MRiRW. Wszystko przez wykrycie kolejnego, piątego już ogniska...
Czwartek, 10 kwietnia 2025 (13:48)
Węgierski rząd podejrzewa, że epidemia pryszczycy mogła zostać wywołana sztucznie. W sprawie wszczęto dochodzenie, które ma ustalić, w jaki sposób wirus przedostał się do tamtejszych hodowli oraz...
Środa, 9 kwietnia 2025 (05:01)
Władze słowackiej części Tatrzańskiego Parku Narodowego zaapelowały do turystów o rozważenie rezygnacji z pobytu w górach w związku z panującym wirusem pryszczycy. Jak zauważono, choroba przenosi...
Sobota, 5 kwietnia 2025 (16:03)
- Dochodzą informacje, że są próby przemycania zwierząt w różnych miejscach, poza przejściami. To niesie duże zagrożenie - mówił w sobotę na polsko-słowackiej granicy minister rolnictwa. Czesław...
Sobota, 5 kwietnia 2025 (11:09)
Obowiązkowe szkolenia na temat pryszczycy dla wszystkich hodowców bydła, owiec, kóz i świń będą prowadzone od poniedziałku na terenie województwa opolskiego - zarządził Wojewódzki Zespół...
Piątek, 4 kwietnia 2025 (20:00)
Służba Weterynaryjna Wojska Polskiego zostanie włączona do działań przeciwko pryszczycy - przekazało Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Podczas sztabu kryzysowego zdecydowano m.in. o...
Środa, 2 kwietnia 2025 (17:31)
- Pryszczycy w Polsce nie ma, ale jest nadzwyczajna mobilizacja służb - poinformował minister rolnictwa Czesław Siekierski. Dodał, że skala zagrożenia jest duża. Jego zdaniem należy zastanowić się...
Wtorek, 1 kwietnia 2025 (14:41)
Polska zintensyfikuje kontrole na granicach ze Słowacją, Czechami i Niemcami - zapowiedział premier Donald Tusk. Wszystko po to, by nie dopuścić do rozprzestrzenienia się wirusa pryszczycy na...
Niedziela, 30 marca 2025 (09:07)
"Pryszczycy w Polsce nie ma, ale stan zagrożenia większy niż kiedykolwiek" - poinformował minister rolnictwa Czesław Siekierski. Polityk zaapelował do polskich rolników o odpowiedzialne nabywanie...
Przejdź na