Pokojowa Nagroda Nobla

Alfred Nobel nie wyjaśnił w swoim testamencie motywów ustanowienia nagrody pokojowej. Uważa się jednak, że wpływ na jego decyzję mogła mieć przyjaźń z pacyfistką Berthą von Suttner, propagatorką idei pokoju.

Istnieją także teorie, że Alfred Nobel chciał zmienić swój negatywny wizerunek po tym, jak prasa omyłkowo ogłosiła jego śmierć w 1888 r., nazywając go "handlarzem śmierci" z powodu wynalezienia dynamitu. Wstrząśnięty takim opisem, postanowił zostawić po sobie bardziej pozytywne dokonania. 

Pierwszą Pokojową Nagrodę Nobla przyznano w 1901 r. Laureatami zostali: Henry Dunant, założyciel Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża oraz Frédéric Passy, francuski ekonomista i działacz na rzecz pokoju. 

Pokojową Nagrodę Nobla mogą otrzymać osoby lub organizacje, które wykazały się wybitnym wkładem w budowanie jedności między narodami, dążeniem do redukcji stałych sił zbrojnych oraz wspieraniem i organizacją inicjatyw pokojowych. 

Laureatów Pokojowej Nagrody Nobla wybiera pięcioosobowy Norweski Komitet Noblowski, którego skład ustala norweski parlament. Kandydatów mogą nominować m.in. parlamentarzyści, członkowie rządów, sędziowie międzynarodowi, profesorowie wybranych dziedzin, dyrektorzy instytutów badań nad pokojem oraz byli laureaci nagrody. Nominacje można zgłaszać od września do 1 lutego danego roku, a spóźnione zgłoszenia są rozpatrywane w kolejnym roku.  

Po zamknięciu zgłoszeń Komitet tworzy krótką listę, analizowaną przez doradców, a wybór laureata zapada większością głosów we wrześniu lub na początku października. Szczegóły procesu nominacyjnego pozostają tajne przez 50 lat. 

Uroczystość wręczenia Pokojowej Nagrody Nobla odbywa się w Sztokholmie i Oslo 10 grudnia. Laureat otrzymuje dyplom, medal i wygłasza mowę. Nagroda pieniężna w wysokości 11 mln koron szwedzkich (ok. 4,2 mln zł) przyznawana jest poza ceremonią. 

Wśród nominowanych do Pokojowej Nagrody Nobla znalazło się kilka negatywnych postaci, m.in. dyktatorzy.

Kontrowersje wzbudziło także wyróżnienie z 2019 r., które otrzymał Abiya Ahmed Ali, który rok po otrzymaniu nagrody za pokój z Erytreą zaangażował się w konflikt wewnętrzny w Etiopii.