Jolanta Brzeska

W 1962 r. Jolanta Brzeska ukończyła Liceum Ogólnokształcące im. Antoniego Daszyńskiego w Warszawie. W 1970 r. zdała maturę.

Jolanta Brzeska pracowała w firmach wydawniczych, a następnie w Instytucie Techniki Cieplnej Politechniki Warszawskiej. Od 2002 r. Jolanta Brzeska była słuchaczką Uniwersytetu Trzeciego Wieku.

Jolanta Brzeska była aktywistką sprzeciwiającą się tzw. dzikiej reprywatyzacji w Warszawie. Brała udział w protestach przeciwko eksmisjom lokatorów przejętych budynków. Prowadziła rejestr spraw eksmisyjnych, służyła samodzielnie zdobytą wiedzą prawną, uczestniczyła w obradach stołecznej rady miasta, stając w obronie lokatorów.

Wraz z rodziną mieszkała w Warszawie w kamienicy przy ulicy Nabielaka 9. W 2006 r. roszczenia do budynku przekazano trojgu spadkobiercom przedwojennych właścicieli i znanemu "handlarzowi roszczeń" Markowi M., który nabył część praw do nieruchomości od innych spadkobierców.

Nowi właściciele wielokrotnie podnosili opłatę najmu, a mieszkańcy zaczęli z tego powodu popadać w długi. Lokatorzy mieli być również nękani i otrzymywać ostrzeżenia.

W konsekwencji tych zdarzeń Jolanta Brzeska z innymi mieszkańcami powołała Warszawskie Stowarzyszenie Lokatorów.

1 marca 2011 r. Jolanta Brzeska wyszła ze swojego domu, a następnie do niego nie powróciła. Jej zwęglone ciało odnaleziono w Parku Kultury w Powsinie. W momencie śmierci miała 64 lata.

Pierwsze śledztwo w sprawie śmierci Jolanty Brzeskiej umorzono w 2013 r. z powodu niewykrycia sprawców. Wówczas śledczy wskazywali na udział osób trzecich. W 2016 r. na polecenie prokuratora generalnego Zbigniewa Ziobry śledztwo podjęto na nowo. Sprawa trafiła do Prokuratury Regionalnej w Gdańsku.

28 października 2024 r. śledztwo w sprawie śmierci Jolanty Brzeskiej zostało ponownie umorzone. Decyzję taką podjął prokurator Prokuratury Regionalnej w Gdańsku. Jak wskazała prokuratura, za decyzją przemawiają m.in. zeznania "niemalże naocznego" świadka, który widział sprzeczkę między nieznajomymi osobami, następnie kobietę "wykonującą gesty przypominające taniec", a następnie zobaczył ogień.

Jak czytamy w komunikacie, śledztwo "oscylowało wokół trzech możliwych wersji zdarzenia z 1 marca 2011 r.: zabójstwa, samobójstwa i nieszczęśliwego wypadku".

"Zdaniem prokuratora żadnej z wyżej wskazanych wersji śledczych nie można jednoznacznie, bezsprzecznie potwierdzić ani wykluczyć. Wszystkie są probabilistycznie wiarygodne, a na obecnym etapie postępowania zebrano pełny i kompletny materiał dowodowy, umożliwiający wydanie końcowej decyzji merytorycznej" - podano.

W lutym 2021 r. Sejm przyjął uchwałę upamiętniającą Jolantę Brzeską w 10. rocznicę jej śmierci. 10 czerwca 2021 r. otrzymała honorowe obywatelstwo Warszawy. Jolanta Brzeska stała się ikoną ruchu lokatorskiego.

Co roku w stolicy odbywa się upamiętnienie jej śmierci, w którym udział biorą m.in. aktywiści miejscy zajmujący się problemem mieszkalnictwa oraz politycy. Na cześć działaczki jej nazwiskiem nazwano skwer na warszawskim Mokotowie.

Po śmierci Jolanty Brzeskiej jej wizerunek zaczął być wykorzystywany przez przedstawicieli ruchu lokatorskiego jako symbol walki przeciw eksmisjom, zaś sama jej postać stała się inspiracją dla wielu działań w obronie osób pokrzywdzonych.

Jolanta Brzeska była córką warszawskiego małżeństwa -  Franciszka i Jadwigi z Urbańskich Krulikowskich. W 1967 r. poślubiła Kazimierza Brzeskiego, z którym miała córkę Magdalenę.