Żeby zdać maturę, trzeba umieć czytać!

To wszystko pozornie jest takie banalne i niegodne refleksji. W rzeczywistości uczniowie mają poważne problemy z czytaniem ze zrozumieniem. Z czego to wynika? Z braku koncentracji, umiejętności kojarzenia i łączenia znaczeń, wyłapywania kontekstu, rozumienia połączeń wyrazowych, związków frazeologicznych, może lenistwa albo nawet stresu. Maturzysto, zrób rachunek sumienia i mocne postanowienie poprawy. Poniżej mała ściąga.

Czy tata czyta cytaty Tacyta?

Egzamin pisemny z języka polskiego jest tak skonstruowany, żeby sprawdzić umiejętność rozumienia tekstu czytanego i pisania tekstu własnego.

Na arkuszu maturalnym znajdziesz tekst nieliteracki o charakterze publicystycznym lub popularnonaukowym oraz 12-16 zadań otwartych i/lub zamkniętych. Będzie to tekst współczesny, przejrzyście skonstruowany, napisany staranną polszczyzną.

Jeśli to niewystarczająca wskazówka - zerknij do arkuszy, które pojawiły się w latach poprzednich i sprawdź, jakie teksty pojawiały się na egzaminie.

Dla przykładu: w zeszłym roku maturzyści piszący poziom podstawowy zmierzyli się z tekstem "Hipnoza - pomost do podświadomości". W 2008 roku z "Nieznośną szybkością bloga" (Igor Janke). Na maturze rozszerzonej pojawił się w 2009 roku tekst "Sztuka jako schody ruchome", a w 2008 r. "Historia literatury polskiej do roku 1939". Wszystkie przywołane materiały były napisane prostym, zrozumiałym językiem. Od maturzysty - w każdym przypadku - wymagano przeczytania zadanego materiału ze zrozumieniem.

Weryfikowały to zadania, które pojawiły się na teście. Dotyczyły one rozumienia wybranych słów, związków frazeologicznych, a także odczytywania znaczeń dosłownych i metaforycznych. Zdający musiał umieć odróżnić informację od opinii i wykazać się umiejętnością wyszukiwania słów-kluczy. W zadaniach często pojawiało się polecenie wybrania konkretnych informacji, selekcjonowania, porównywania i hierarchizowania ich. Tego samego będą wymagać od ciebie!

Zobacz pozostałe wymagania zawarte w informatorze().

Co wpływa na rozumienie tekstu?

Pełne rozumienie tekstu polega na rozumieniu jego poszczególnych elementów: słów, połączeń wyrazowych i połączeń zdań.

Szybkie i sprawne czytanie sprawia, że rozumienie tekstu wzrasta o 30-40 proc. Osoby, które czytają wolno, z mniejszą częstotliwością dostarczają mózgowi słowa, a czytającemu zaczynają się zacierać sensy.

Na stopień zrozumienia mają wpływ czynniki obiektywne (poziom nasycenia tekstu, informacje, budowa, styl autora, środki wyrazu, objętość tekstu, obecność tytułów i podtytułów) oraz subiektywne (nastawienie zdającego na zrozumienie, kierowanie uwagi, poziom abstrakcyjnego myślenia, doświadczenia życiowe, stosunek do lektury, przewidywanie tekstu dzięki skojarzeniom, pamięć).

Jak czytać, żeby rozumieć?

Autorzy biuletynu radzą, by przed przystąpieniem do czytania i w trakcie czytania zadanego tekstu, zastosować następujące procedury:

1) zastanowić się, co sugeruje tytuł

2) jakie treści może ze sobą nieść tytuł

3) przeczytać tekst

4) zrobić mapę myśli

5) postawić kilka pytań dotyczących najważniejszych kwestii zawartych w tekście

6) wyjaśnić wszystkie niezrozumiałe słowa

Te rady przydadzą się szczególnie tym, którzy dość opornie podchodzą do kwestii czytania.

Jak zwiększyć ekonomikę czytania?

Jest na to kilka prostych sposobów - oto one:

- magiczny ołówek - używaj go jako wskaźnika, za którym wędruje wzrok. Będzie ci się łatwiej skoncentrować

- czytanie na głos - dzięki temu osoby, które mają problemy z wewnętrzną fonetyzacją (powtarzaniem w myślach czytanych słów) nie będą tracić czasu

- gruba kreska - narysuj w tekście pionową linię - oczy męczą się przy zbyt szerokim polu widzenia. Kreska da im trochę wytchnienia...

- unikaj regresji (wracania do przeczytanego tekstu) - to spowalnia czytanie

- znaczki - przy ważnych fragmentach w tekście rysuj sobie znaczki. Poniżej przykład legendy:

Więcej informacji na temat czytania ze zrozumieniem oraz ćwiczenia doskonalące tę umiejętność znajdziesz w biuletynie () opracowanym przez: Katarzynę Bocheńską, Krzysztofa Jurka, Marka Pierzchałę i Marię Magdalenę Radziejowską.