Schetyna: Zabrakło szybkiej reakcji

Konrad Piasecki: Lepiej znać prawdę i nie mieć wojny, niż nie znać prawdy i mieć wojnę - porwał pana wczoraj Donald Tusk?

Grzegorz Schetyna: - W tej polemice i w odpowiedziach na pewno był w dobrej formie, przekonany do tego, co mówi. Sugestywny i wiarygodny.

Nie zdziwiło pana, że bardziej niż z tezami raportu MAK polemizuje z opozycją?

- Ja podejmując decyzję o tej debacie wiedziałem, że tak to się skończy, że będzie polemika rząd-opozycja, że będzie taka walka - i tak się stało.

Ale czy naturalnym przeciwnikiem dla rządu w tej sytuacji, jaką mamy dzisiaj, nie powinien być MAK? Nie powinien być jego raport?

- Ale nie jest, bo nie chce tego opozycja. Opozycja narzuca taką narrację wojenną, że przede wszystkim trzeba opisać tę rzeczywistość, trzeba ją opisać tu w Polsce.

Ale jeśli chodzi o narrację wojenną, to premier się doskonale wczoraj w nią wpisał, a być może rozpoczął kolejną.

- I dał radę. Nie, raczej bronił się, skutecznie się obronił z tych ataków, pokazując, że jeżeli ktoś atakuje czy organizuje wojenne zachowania tylko dlatego, żeby zaatakować rząd, jest niewiarygodny.

Ta debata wczoraj to była walka o życie i przetrwanie tego rządu?

- O potwierdzenie wiarygodności, o uspokojenie sytuacji, o wiarygodność. To była debata, która miała tak naprawdę dać opinii publicznej pewność, że rząd kontroluje sytuację.

Bo przez ten tydzień wyglądało, że katastrofa smoleńska i reakcje na raport MAK-u mogą być takim politycznym Waterloo dla premiera i rządu, prawda?

- Tak, szczególnie ten raport MAK-u tak bardzo zaskakujący i tak bardzo surowy, i trudny do zaakceptowania przez nas...

I z tak złą reakcją premiera i rządu.

- ... nie mający odpowiedzi. Ta wczorajsza debata jakby domyka tę sytuację i pokazuje, że rząd kontroluje.

A dlaczego odpowiedź na ten raport była tak pasywna, powolna, mało zdecydowana?

- Mi się wydaje, że zabrakło refleksu i takiej wiedzy czy przewidywania tego, jak Polacy przyjmą ten raport. W takich sytuacjach trzeba być gotowym na odpowiedź natychmiast.

Ale to, że premier był na wakacjach, miało swoją rolę?

- To na pewno nie ułatwia, zabrakło przygotowanej z dobrym pomysłem reakcji i byliśmy zakładnikami tej trudnej sytuacji i tego raportu.

Uważa pan, że Rosjanie celowo wybrali ten właśnie moment na publikację?

- Nie wierzę w przypadki w takich kwestiach.

Uważa pan to za zaprojektowane i z takim właśnie pomysłem?

- Pewnie będziemy kiedyś czytać o tym w książkach.

Nie boi się pan, że w ten sposób przegraliśmy walkę o obraz tego, co stało się 10 kwietnia w Smoleńsku, w oczach opinii światowej?

- To jest przykre i trudne, i z tego powodu jest mi żal, że nie było takiej reakcji opisującej np. zachowania na wieży czy...

Bo można to było zrobić w godzinę czy dwie godziny po raporcie MAK-u i wtedy, mówiąc językiem PR-u, polska narracja byłaby w stanie dotrzeć do świata.

- Wtedy jest prezentacja przeciwko prezentacji, słowo przeciwko słowu, obraz przeciwko obrazowi, a tego zabrakło i tak naprawdę świat dowiedział się o dowódcy pod wpływem alkoholu. To wszystko było fatalne, bardzo dla nas złe i pozostało bez odpowiedzi. To na pewno był błąd.

I to zostanie?

- W świecie to zostanie. Dużo trzeba zrobić, żeby tę prawdę zbudować w inny sposób, tę narrację, jak pan mówi, pokazać w inny sposób.

A wierzy pan jeszcze w to, o czym wielu polityków również mówiło przez 10 miesięcy, czyli w presję na załogę?

- Na pewno te zachowania nie były standardowe. Nie wierzę w to, że to jest norma i tak bywa, że dowódca pilotów urzęduje z nimi w kokpicie, że z nimi rozmawia, że... Nie wierzę w taką sytuację.

Ale przyzna pan też, że nie ma żadnego twardego dowodu na tę presję?

- Zgoda, nie ma.

Mówi pan, że rząd powolnie zareagował na raport MAK-u, a czy też nie jest tak, że rząd nie ma pomysłu, co teraz z tym raportem zrobić? MAK mówi "żadnych negocjacji, my już nie będziemy negocjować, to, co pokazaliśmy, to już jest ostateczność. Międzynarodowa Organizacja Lotnicza mówi "jeśli myślicie o naszym arbitrażu, to nie myślcie, bo my żadnego arbitrażu nie zamierzamy tutaj przeprowadzać". Wygląda na to, że ten plan zmiany, czy konstrukcja zabiegów o zmianę rozwaliła się w gruzy.

- Ale proszę pamiętać, że jest postępowanie prokuratorskie, jest jeszcze możliwość reakcji na poziomie rządowym. Tutaj polski rząd ma możliwości, to nie jest tak, że sprawa jest zakończona, zamknięta i ta wersja jest ostateczna. Nie wierzę w to.

Tak? A widzi pan jakąś realną możliwość zmiany raportu MAK?

- Raport MAK jest pewną całością, która jest zamknięta, ale on nie tworzy rzeczywistości. On na pewnym poziomie zamyka opinię rosyjskiej strony, ale są też inne kwestie, inne opinie, zeznania, postępowania i tak dalej. I z tego będziemy korzystać i to będzie też budować tę nową przestrzeń.

Panie marszałku, czy Bogdan Klich jest ministrem do uratowania?

- O to trzeba pytać premiera i samego Klicha.

Pytam marszałka Sejmu. Czy pańskim zdaniem jest do uratowania?

- Ma na pewno trudny czas i trudne doświadczenia tych ostatnich lat. To jest bardzo trudne ministerstwo i trudne 3 lata.

Jego pozycja, jego kariera dzisiaj to nie jest taka kronika zapowiedzianej politycznej śmierci?

- Nie chcę tak mówić, bo to brzmi tragicznie, a w kontekście tego, co się dzieje, czy działo w lotnictwie polskim wojskowym, jest szczególnie trudne. Zobaczymy. Na razie chciałbym wyjaśnić tę...

Ale czy jest tak, że Klich politycznie odpowiada za wielką część zła, które działo się w Polskich Siłach Powietrznych przed 10 kwietnia?

- Jesteśmy zakładnikami tego, co się stało z ministrem Ćwiąkalskim i wszyscy porównujemy sytuację każdego innego ministra do ministra Ćwiąkalskiego...

Skoro tak, to powinniśmy odwołać też Klicha.

- No więc jesteśmy zakładnikami tej sytuacji, tej opinii, jak będzie to zobaczymy. Jest też inna sytuacja, bo jesteśmy pół roku przed wyborami, więc bardzo ciężko jest zmieniać teraz rząd.