Obóz rewolucji
Do rewolucjonistów należą chłopi, lokaje, rzeźnicy, robotnicy, mieszczanie, Żydzi. Występują oni przeciwko szlachcie, kupcom, bankierom, fabrykantom. Zygmunt Krasiński wskazał w ten sposób nie tylko antyfeudalny, ale także antykapitalistyczny charakter przedstawianej rewolucji. Jest ona skierowana przeciwko "Bogu, królom i panom", więc przeciwko wszystkim klasom posiadającym, a także przeciwko dotychczasowym wartościom (religii, filozofii, sztuce). Rewolucja ma zaspokoić głód, stać się rodzajem krwawej uczty: "Chleba nam, chleba, chleba! - Śmierć panom, śmierć kupcom - chleba, chleba!".
Cele rewolucjonistów są jasno określone (deklarowane: wolność, równość, wynagrodzenie krzywd; rzeczywiste: zaspokojenie żądzy krwi, zamiana ról, zemsta, wykorzystanie rewolucji do własnych, osobistych celów). Rewolucjoniści głoszą apoteozę zbrodni, bluźnierstwa, grabieży.
Zygmunt Krasiński obraz rewolucji stylizował na wzór niektórych wydarzeń i akcesoriów Wielkiej Rewolucji Francuskiej (parodia tańca wolności, kluby lokai), nadawał mu także cechy obrzędów nowej wiary (msza przyszłości) stworzonych przez uczniów francuskiego przedstawiciela utopijnego socjalizmu, Saint - Simona. Czerpał też pomysły z chłopsko - ukraińskiego powstania 1768 roku (święcone sztylety), wyposażał w cechy piekielnych, orgiastycznych sabatów, którym przewodzi Leonard.
Rewolucja w dramacie przedstawiona została jako mieszanina szaleństwa, makabry i grozy. Prezentacja taka nazywana jest frenetyzmem romantycznym. W "Nie - Boskiej komedii" zabieg ten miał określony sens ideowy. Prowadził do przedstawienia rewolucji jako najbardziej krwawej katastrofy w dziejach ludzkości.
Obóz arystokracji
W Okopach Świętej Trójcy obok hrabiów, baronów i książąt pisarz zgromadził kupców i bankierów. Sygnalizował w ten sposób, że typowy dla Wielkiej Rewolucji Francuskiej antagonizm między burżuazją a feudałami stracił swoje znaczenie w obliczu zagrożenia ze strony tych, co nie posiadają.
W obozie tym jedynym człowiekiem honoru okazał się hrabia Henryk. Jego zarzuty wobec arystokracji są takie same, jakimi w rozmowie z hrabią operował Pankracy. Krasiński w ten sposób pokazał obiektywny charakter formułowanego przez przywódcę rewolucjonistów oskarżenia, przyznał mu rację. Arystokracja powinna ponieść karę za swoje zbrodnie. Hrabia Henryk zdaje sobie z tego sprawę. Mimo to staje na ich czele. Robi to z osobistych powodów (poczucie własnej godności, pragnienie sławy, chęć przewodzenia innym), ale także z przeświadczenia o konieczności obrony wartości stworzonych przez własnych przodków.
Hrabia Henryk jest bohaterskim przedstawicielem arystokratycznej tradycji, ale również spadkobiercą wszystkich zbrodni popełnionych przez członków własnej klasy. Należy do skazanej na całkowitą zagładę arystokracji.
Racje rewolucjonistów, podobnie jak racje arystokracji są niepełne. Po obu stronach istnieją zbrodnie i okrucieństwa. Nienawiść i strach to prawdziwe motywacje działań członków tych obozów.
