Niepokojący raport o młodych Polakach. Piłka sprawia im problemy
Oprac.: Marta Stępień
Badania wskazują na alarmująco niski poziom umiejętności ruchowych wśród uczniów szkół podstawowych. Z nowego raportu wynika, że 94 proc. badanych dzieci ma niewystarczający poziom kompetencji ruchowej. - Tylko 11 proc. dzieci potrafi skakać na skakance, 74 proc. nie potrafi kozłować piłki, a 94 proc. dzieci z klas 1-3 nie potrafi piłki prawidłowo rzucić i chwycić - mówi Michał Banaś z AWF w Białej Podlaskiej.
W ramach programu "WF z AWF: Aktywny dzisiaj dla zdrowia w przyszłości", który jest inicjatywą realizowaną przy współpracy z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego - tak jak w poprzednich latach - w 2023 przeprowadzono badanie fundamentalnych umiejętności ruchowych w sporcie (FUS). Wyniki są zatrważające.
"Raport opracowany przez specjalistów potwierdził pogorszenie kondycji fizycznej, głównie poziomu wydolności krążeniowo-oddechowej dzieci i młodzieży, które wymagają strategicznych działań w skali globalnej" - podał resort nauki.
Kondycja fizyczna dzieci i młodzieży. Niepokojące dane
- Od lat dziewięćdziesiątych poziom kondycji fizycznej dzieci i młodzieży regularnie spada. Efekt pandemii dodatkowo wzmocnił ten trend. Nasze dzieci w okresie ostatnich 10 lat stały się cięższe średnio od dwóch do czterech kilogramów. Dodatkowo u 20-25 proc. chłopców i 15-17 proc. dziewcząt zdiagnozowano występowanie otyłości brzusznej. Niezwykle dla nas alarmującą sytuacją jest istotny spadek wydolności krążeniowo-oddechowej - mówi rektor warszawskiej AWF prof. Bartosz Molik.
Badania przeprowadzono w 17 polskich szkołach. W sumie pomiarami objęto 2058 uczniów, z czego 930 stanowiły dziewczęta, a 1128 - chłopcy. Badania prowadzono zarówno w dużych aglomeracji miejskich, jak i mniejszych miastach oraz wsiach. W badaniach uwzględniono uczniów szkół tradycyjnych oraz szkół i klas sportowych.
"Przeprowadzone badania oraz wnikliwa analiza zebranych danych - potwierdziły, iż również jak przed rokiem, poziom fundamentalnych umiejętności ruchowych i kompetencji ruchowej uczniów szkół podstawowych jest alarmująco niski" - czytamy w raporcie.
"U zdecydowanej większości, bo aż u 94 proc. uczniów szkół tradycyjnych i 75 proc. uczniów szkół i klas sportowych, poziom kompetencji ruchowej był niewystarczający, co z jednej strony oznacza, iż nie osiągają oni założonych w podstawie programowej efektów uczenia się, a z drugiej strony - co istotniejsze - poziom ich kompetencji ruchowej stanowi czynnik ryzyka nieaktywnego, jednocześnie niezdrowego stylu życia" - podano.
Raport: Dzieci nie potrafią skakać na skakance, kozłować piłki
Szczególnie niepokojąco prezentują się wyniki ukazujące liczbę uczniów, którzy uzyskali zero punktów w ocenie danej umiejętności ruchowej. Jak wyjaśniono w raporcie, oznacza to, iż uczeń nie potrafił wykonać żadnego z pięciu kluczowych komponentów dla danego zadania ruchowego.
W przypadku biegu przez płotki takich uczniów było - 20,7 proc., skoków przez skakankę - 36,1 proc., a przewrotu w przód - 14 proc. Warto również nadmienić, iż 27 z badanych uczniów (2 proc.) uzyskało maksymalnie jeden punkt w każdej z prób.
"To może wskazywać na poważne deficyty ruchowe, włącznie z ryzykiem rozwojowego zaburzenia koordynacji, które pomimo, iż jest dobrze rozpoznanym zaburzeniem - to jednak w dalszym ciągu rzadko diagnozowanym" - podkreślono w raporcie.
Ubiegłoroczne wyniki są jednak lepsze niż te z 2022 roku. Wówczas 0 pkt. w przypadku skoków przez skakankę uzyskało 56,5 proc. badanych uczniów. W kolejnych zadaniach ten odsetek wynosił 34 proc. w biegu przez płotki i 22,1 proc. w zadaniu przewrót w przód.
Dzieci, które potrafią wykonywać podstawowe ćwiczenia jest bardzo mało. Michał Banaś z AWF w Białej Podlaskiej mówi, że tylko 11 proc. dzieci potrafi skakać na skakance, 26 proc. potrafi kozłować piłkę, a 6 proc. dzieci z klas 1-3 potrafi piłkę prawidłowo rzucić i chwycić.
Problem nadwagi i otyłości wśród dzieci w Polsce
W raporcie zwrócono również uwagę na problem nadwagi i otyłości u dzieci. W 2023 roku dotyczył on ponad 16,5 proc. dziewcząt i 18 proc. chłopców. Co pocieszające - to mniej niż obserwowano w latach ubiegłych: odpowiednio 19,5 proc. i 21,0 proc. dla badań z roku 2021 oraz 18,0 proc. i 19,5 proc. dla roku 2022.
"Ten negatywny, wyłaniający się z naszych badań obraz może wskazywać na poważne uchybienia w zakresie realizacji założeń podstawy programowej, jednak co gorsze może stanowić poważną barierę w przygotowaniu do całożyciowej aktywności fizycznej, tym samym negatywnie wpływać na zdrowie" - podkreślają autorzy raportu FUS za 2023 rok.
Zwracają uwagę, że "diagnoza kompetencji ruchowej to ważny krok, ale dopiero pierwszy". Ich zdaniem w kolejnych latach działania powinny zmierzać do wdrożenia programów ukierunkowanych na nauczanie i doskonalenie umiejętności ruchowych, tak aby "efektywnie i celowo budować fundament pod całożyciową aktywność fizyczną".
***
Bądź na bieżąco i zostań jednym z ponad 200 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Interia Wydarzenia na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!
