Na Stary Cmentarz Żydowski bez biletu

Stary Cmentarz Żydowski przy ul. Ślężnej we Wrocławiu to jedyny, oryginalny i niepowtarzalny zespół rzeźby nagrobnej i małej architektury.

Jak podała Ewa Pluta, rzeczniczka prasowa Muzeum Miejskiego we Wrocławiu, cmentarze zakładane na przełomie XVIII i XIX w. na rozległych polach poza granicami miasta, planowane były na wzór parków lub ogrodów, w których pomniki nagrobne splatały się z zielenią. Tak też wygląda cmentarz żydowski. Obszar zajmowany przezeń - niecałe 5 hektarów - jest czworobokiem pociętym siatką alei.

W zespole tym można wyróżnić: pomniki nagrobne (stele, kolumny, obeliski, kamienne pnie drzew, tumby-sarkofagi) oraz budowle nagrobne (kaplice-mauzolea, grobowce w formie portyków, baldachimów, portali itp.) - mówiła Pluta.

Cmentarz został założony w 1856 r. Pierwszy pogrzeb odbył się 17 listopada 1856 r. Jednak najstarsze nagrobki pochodzą z 1203 r. Odkrywane na przełomie poprzednich stuleci w różnych miejscach miasta były przenoszone do ulokowanego tu cmentarnego lapidarium.

Po dojściu Hitlera do władzy liczba pochówków na cmentarzu malała. W 1943 r. zamknięty cmentarz wydzierżawiło na pięć lat działająca nieopodal firma ogrodnicza. Na początku 1945 r. cmentarz stał się terenem zaciekłych walk o miasto. Z tego okresu pochodzą - doskonale widoczne do dziś - liczne ślady na pomnikach i wysokim murze okalającym nekropolię.

W latach powojennych cmentarz niszczał. Dopiero w 1988 r. został udostępniony do zwiedzania jako Muzeum Architektury Cmentarnej. Od 1991 r. jest oddziałem Sztuki Cmentarnej Muzeum Miejskiego we Wrocławiu.

Na Starym Cmentarzu Żydowskim znajdują się groby wielu wybitnych postaci świata kultury, nauki, polityki, m.in. Leopolda Awerbacha, biologa światowej sławy, Augusty i Siegfrieda Stein, rodziców Edyty Stein (św. Teresy Benedykty od Krzyża) czy Ferdynanda Lassalle'a, teoretyka socjalizmu, założyciela pierwszej partii robotniczej w Niemczech.