Marek Grechuta

Tę smutną informację przekazał w rozmowie z RMF FM Jan Kanty Pawluśkiewicz, bliski przyjaciel zmarłego.

Marek Grechuta należał do grona najwybitniejszych polskich artystów XX wieku. Był piosenkarzem, pianistą, kompozytorem, aranżerem, poetą, a także malarzem. Piotr Skrzynecki powiedział kiedyś o nim: "Grechuta to najgenialniejszy polski artysta".

Grechuta od dawna był chory. Ale też do niedawna nagrywał:

- Wiemy, że odszedł. Przepełnia mnie bezmierny smutek. Marek był ostatnio w złej formie, ale nie dopuszczaliśmy myśli, że go zabraknie - powiedział wyraźnie wzruszony Jan Kanty Pawluśkiewicz.

Zmarłego artystę wspomina Magda Umer. Posłuchaj:

- Piosenka "Ocalić od zapomnienia" jest do dziś jedną z moich najbardziej ukochanych piosenek - mówi Marek Jackowski z zespołu "Maanam", który przed laty grał w zespole "Anawa" Marka Grechuty. Posłuchaj:

- Przed laty Marek Grechuta przyszedł, żeby mnie wyciągnąć ze szkoły do zespołu i tak zaczęła się moja robota - tak początki swojej znajomości ze zmarłym artystą wspomina Zbigniew Wodecki. Posłuchaj:

- Mam nadzieję, że pamięć o Marku będzie trwała tak długo, jak będą trwały jego piosenki. Dlatego należy sobie życzyć, aby one jak najdłużej funkcjonowały, żebyśmy mogli się nimi cieszyć, aby nam dawały tyle wzruszeń, co dawały dawno temu. One się nie starzeją, są piękne, przebojowe, mądre. I w takiej chwili jak dziś, smutnej, tego bym sobie życzył - powiedział Andrzej Sikorowski, lider krakowskiej grupy "Pod Budą".

Grechuta urodził się 10 grudnia 1945 w Zamościu. Od najmłodszych lat uczył się gry na fortepianie. Ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Zamoyskiego. Po przeprowadzce do Krakowa rozpoczął studia architektoniczne na Politechnice Krakowskiej. Spotkał tam Jana Kantego Pawluśkiewicza, z którym założył najpierw kabaret Anawa, a potem zespół o tej nazwie.

Z nim debiutował, mając 22 lata. Od połowy lat 70. śpiewał w Piwnicy pod Baranami. Kojarzony z piosenką autorską, poezją śpiewaną, ale było u niego słychać i rock progresywny i jazz rock.

W 1967 zdobył drugie miejsce na Studenckim Festiwalu Piosenki w Krakowie. W następnych latach zdobył nagrodę festiwalu opolskiego, nagrody dziennikarskie i telewizyjne. W 1971 roku Grechuta opuścił Anawę i założył zespół WIEM. Pięć lat później ponownie zaczął współpracować z Pawluśkiewiczem. Zaczął też pisać muzykę do tekstów Witkacego. W 1977 jego piosenka "Hop - szklankę piwa" zdobyła Grand Prix na festiwalu w Opolu.

Artysta nagrywał także w duetach z Marylą Rodowicz (między innymi "Gaj" do słów Agnieszki Osieckiej) oraz Teresą Haremzą ("Muza pomyślności" i "Głos").

Stworzył również muzykę do wierszy Tadeusza Nowaka (widowisko "Zapach łamanego w rękach chleba") i skomponował muzykę do cyklu "Śpiewające obrazy" (do własnych wierszy, zainspirowanych dziełami malarskimi). Razem z Krystyną Jandą prezentował widowisko telewizyjne "W malinowym chruśniaku" oparte na erotykach Bolesława Leśmiana. Skomponował też muzykę do licznych przedstawień teatralnych ("Otello", "Niebezpieczne związki") oraz filmów.

Marek Grechuta wystąpił na ponad trzech tysiącach koncertów. Jego wspólne nagrania z zespołem Myslovitz zaowocowały utworem "Kraków", jednym z największych hitów 2003 roku. Do bogatej listy "złotych przebojów" Marka Grechuty dopisała się nowa piosenka "Kazimierz Dolny nad Wisłą" z albumu "Niezwykłe miejsca".

Grechuta mieszkał w Krakowie. Wydał dwa tomiki wierszy: "Na serca dnie" i "Krajobraz pełen nadziei". Nie tylko śpiewał i pisał, ale też malował. Jego obrazy były wystawiane na wielu wystawach krajowych i zagranicznych. Był także bohaterem filmu dokumentalnego reżyserii P. Aleksowskiego "Z pamiętnika mej duszy". W 1969 roku wystąpił też w filmie Andrzeja Wajdy "Polowanie na muchy".

W tym roku podczas 43. Krajowego Festiwalu Polskiej Piosenki "Opole 2006" Marek Grechuta uhonorowany został nagrodą Grand Prix za całokształt twórczości, a jego piosenki zaprezentowane zostały podczas koncertu "Świat w obłokach". W Alei Gwiazd Polskiej Piosenki na opolskim Rynku wmurowano gwiazdę Marka Grechuty, którą odsłonił Jan Kanty Pawluśkiewicz. Grechuta nie mógł przyjechać do Opola ze względu na problemy zdrowotne. Nagrodę Grand Prix odebrała jego żona Danuta.