Gustaw Herling - Grudziński opisał dokładnie funkcjonowanie obozu, którego celem podstawowym miała być jak najwydajniejsza praca na rzecz państwa. Na przymusowe prace skazywani byli bardzo często ludzie niewinni, domniemani wrogowie systemu komunistycznego. NKWD (działający w ZSRR w latach 1934 - 1946) był wstanie udowodnić winę każdemu. Długotrwałe przesłuchania, tortury doprowadzały do tego, iż ludzie przyznawali się do czynów, których nie popełnili. Więźniom bezprawnie przedłużano wyroki, lecz nie mieli oni prawa odwołania się od danego postanowienia, nie mieli możliwości obrony.
Łagry - obozy przymusowej pracy więźniów w Związku Radzieckim zorganizowane w sprawnie funkcjonujący system - GUŁAG, którego podstawową zasadą była maksymalna eksploatacja więźniów przy minimalnych racjach żywnościowych. Niewolnicza praca przy 40 - stopniowym mrozie była ponadludzkim wysiłkiem, a zmuszane były do niej kobiety czy też ludzie chorzy. Praca najcięższa była przy wyrębie lasu. Droga tam prowadząca była niezwykle uciążliwa, a jedenasto lub dwunastogodzinna praca po pas w śniegu wręcz mordercza. Budowa dróg, praca w elektrowni czy w bazie żywnościowej były zajęciami lżejszymi, ale długotrwałymi.
Wyżywienie
Wydajność w pracy to podstawa otrzymania posiłków, które były marne i nigdy nie wystarczały. Mowa tu o trzech głodowych normach żywnościowych - dla więźniów z dzienną wydajnością pracy wynoszącą ponad 125 % ("trzeci kocioł", na śniadanie dostawali dużą łyżkę gęstej kaszy i kawałek śledzia), 100 % ("drugi kocioł", łyżka kaszy) i poniżej 100 % wygórowanej normy ("pierwszy kocioł"). "Iteerowcy" (technicy, inżynierowie, których umiejętności były cenne) otrzymywali racje żywnościowe większe niż stachanowcy. Pierwszy posiłek miał miejsce około godziny szóstej (więźniowie byli budzeni o godzinie 5.30 rano), po czym poszczególne grupy więźniów udawały się na swoje stanowiska pracy. W południe posiłki otrzymywali tylko stachanowcy, którzy byli najbardziej wydajni w pracy (łyżka gotowanej soi i sto gramów chleba), pozostali więźniowie musieli czekać na jedzenie do wieczora.
Obóz tworzył własną moralność opartą na prawie walki o przetrwanie, w której zwycięstwo odnosił silniejszy. Obozowe zniewolenie to fizyczne i psychiczne złamanie człowieka. Praca, posiłki, choroba, wiara, życie seksualne to cząstki składające się na zorganizowaną całość. Panorama łagru, odmalowana w utworze, poraża czytelnika. Jest próbą analizy zupełnie niepojętego, wynaturzonego systemu. Realia sowieckiego obozu to: niszczenie słabszych, wciąż obecna i czająca się na każdym kroku śmierć, katorżnicza praca, powszechne donosicielstwo, sponiewieranie ciała ludzkiego, głód i strach. Gustaw Herling - Grudziński w utworze pokazał świat zupełnie inny, w którym obowiązują odmienne prawa, gdzie ma miejsce absolutna zmiana znaczeń podstawowych wartości moralnych.
