Stany Zjednoczone

Stany Zjednoczone - położenie i klimat

Stany Zjednoczone Ameryki Północnej (USA) to państwo położone w Ameryce Północnej, które graniczy z Kanadą i Meksykiem. Terytorium obejmuje także Alaskę i archipelag Wysp Hawajskich. Kraj oblewają Ocean Spokojny, Arktyczny i Atlantycki.

Klimat w USA jest bardzo zróżnicowany - od arktycznego na Alasce po subtropikalny na Florydzie. Z kolei na terenach w centrum kraju dominuje klimat kontynentalny. Oprócz tego na zachodnim wybrzeżu można wyróżnić klimat oceaniczny.

Najniższym punktem na mapie Ameryki jest Dolina Śmierci (86 m p.p.m.), a najwyższy punkt to góra Mount McKinley (6194 m n.p.m.).

Najdłuższe rzeki to m.in. Missouri, Missisipi, Kolorado i Jukon. Na terenie USA znajduje się blisko 60 parków narodowych. Najpopularniejszym, a zarazem najstarszym na świecie jest Park Narodowy Yellowstone.

Stany Zjednoczone - ustrój polityczny

Ustrój polityczny USA opiera się na zasadach republiki federalnej, gdzie władza jest podzielona pomiędzy rząd federalny i władze stanowe. Prezydenta wybiera się w USA na czteroletnią kadencję. Ponownie można go wybrać tylko raz. Jest on przede wszystkim szefem administracji federalnej, dowódcą sił zbrojnych, szefem rządu, a także liderem swojej partii.

Obecnie prezydentem USA jest Joe Biden.

Kraj ma również system demokratycznych wyborów, w których obywatele wybierają swoich przedstawicieli. W Stanach Zjednoczonych funkcjonuje system dwupartyjny, który tworzą dwie główne partie: Partia Demokratyczna oraz Partia Republikańska.Kongres Stanów Zjednoczonych, składający się z Senatu (mającego 100 członków) i Izby Reprezentantów, jest organem ustawodawczym. Obie izby są uznawane za równorzędne.

Na system sądowniczy składa się Sąd Najwyższy USA oraz sądy federalne i stanowe.

Federację tworzy 50 autonomicznych stanów i Dystrykt Kolumbii, który obejmujące stolicę państwa.

Podstawy ustroju określa Konstytucja Stanów Zjednoczonych, która uchwalono w XVIII w.

Stany Zjednoczone - gospodarka krajowa

Gospodarka USA jest jedną z największych na świecie. Stany Zjednoczone są liderem w w wielu dziedzinach. Sektor usługowy ma największy udział w PKB. Obejmuje m.in. usługi finansowe, handel, opiekę zdrowotną, technologię informacyjną oraz turystykę.

Ważną rolę odgrywa także przemysł - głównie produkcja samochodów, sprzętu elektronicznego oraz na potrzeby lotnictwa.

Oprócz tego Stany Zjednoczone są największym na świecie producentem ropy naftowej i gazu ziemnego. Mają także bogate zasoby węgla. Kraj ma własne złoża naturalne. Wydobywa także m.in.: miedź, ołów, molibden, fosforany, uran, złoto, rtęć oraz nikiel.

Stany Zjednoczone - historia w pigułce

Historia Stanów Zjednoczonych sięga czasów prekolumbijskich. Pierwsze trwałe osadnictwo europejskie rozpoczęło się tutaj w XVI wieku, gdy hiszpańscy i francuscy odkrywcy zaczęli kolonizować obszary dzisiejszej Florydy, Nowego Meksyku i Luizjany zamieszkiwane przez rdzenne plemiona.

W XVII i XVIII wieku na wschodnim wybrzeżu powstały pierwsze brytyjskie kolonie, które później zbuntowały się, czego wynikiem była wojna o niepodległość w latach 1775-1783.

W 1787 roku została uchwalona Konstytucja Stanów Zjednoczonych, a George Washington został pierwszym prezydentem USA. W kolejnych wiekach kraj został globalną potęgą, uczestnicząc w licznych konfliktach, w tym wojnach światowych oraz rozwijając się jako mocarstwo gospodarcze i polityczne.

Ameryka doznała brutalnego ataku na World Trade Center w Nowym Jorku, który miał miejsce 11 września 2001 roku. Dwa samoloty pasażerskie, porwane przez terrorystów z Al-Kaidy, uderzyły w dwie wieże. Trzecia maszyna rynęła na Pentagon, który jest siedzibą Ministerstwa Obrony USA. Zamach spowodował przemianę globalnego krajobrazu politycznego, wywołując reakcję Stanów Zjednoczonych w postaci wojny z terroryzmem i inwazji na Afganistan.

Stany Zjednoczone odegrały kluczową rolę w inwazji na Irak, pomagając w obaleniu tamtejszego reżimu ze względu na domniemane posiadanie broni masowego rażenia. Wojska amerykańskie stacjonowały w Iraku przez wiele lat, prowadząc operacje stabilizacyjne i walcząc z ekstremistycznymi grupami.

Stany Zjednoczone - obowiązek wizowy dla Polaków

W listopadzie 2019 r. obowiązek wizowy dla obywateli polskich został zniesiony. Tym samym Polska dołączyła do tzw. Programu Ruchu Bezwizowego ze Stanami Zjednoczonymi = Visa Waiver Program.

Dzięki niemu obywatele niektórych kraj krajów mogą swobodnie podróżować do Stanów Zjednoczonych, realizując swoje cele biznesowe lub turystyczne. Mogą oni przebywać na terenie USA do 90 dni bez konieczności starania się o wizę, która jeszcze do niedawna była dokumentem obowiązkowym.