Kraków

Archeolodzy wskazują, że krakowskie wzgórze wawelskie było zamieszkane już w epoce kamienia łupanego. Pierwsza udokumentowana wzmianka o Krakowie pochodzi jednak z 965 roku. Jest to relacja kupca i podróżnika Ibrahima-Ibn-Jakuba, który opisując państwa słowiańskie wymienił Kraków jako bogaty gród leżący na skrzyżowaniu handlowych szlaków. Za rządów Mieszka I w 990 roku lub Bolesława Chrobrego w 999 roku Kraków został włączony do tworzącej się Polski. 

W 1000 roku zostało powołane krakowskie biskupstwo oraz rozpoczęła się budowa Katedry Wawelskiej. W 1038 roku Kazimierz Odnowiciel uczynił gród wawelski swoją siedzibą i tym samym Kraków stał się stolicą Polski. W 1076 roku odbyła się koronacja na króla Bolesława Śmiałego. 5 czerwca 1257 roku Kraków otrzymał przywilej lokacyjny miasta na prawie magdeburskim.

W 1364 roku, decyzją króla Kazimierza Wielkiego powstała Akademia Krakowska (od XIX w. Uniwersytet Jagielloński) - najstarszy polski uniwersytet. Szybko rozwijające sią miasto bardzo ucierpiało w XVI wieku. W 1587 miasto doszło do oblężenia przez wojska austriackiego księcia Maksymiliana.

W 1596 roku Zygmunt III Waza podjął decyzję o przeniesieniu stolicy Polski z Krakowa do Warszawy. Z kolei w połowie XVII w. podczas potopu szwedzkiego Kraków został zdobyty przez Szwedów. Najeźdźcy zniszczyli wiele budowli, ograbili miasto z cennych dzieł sztuki.

Znacząca dla miasta była reforma Uniwersytetu Jagiellońskiego, którą w latach 1777-1780 przeprowadził Hugo Kołłątaj (na uczelni powstały nowe wydziały i nauczano języka polskiego). 

W 1815 roku na mocy traktatu wiedeńskiego utworzone zostało Wolne Miasto Kraków. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku Kraków zyskał na znaczeniu i stał się ważnym ośrodkiem administracji, kultury, a także sztuki. W czasie II wojny światowej, zabytkowa architektura Krakowa nie została zniszczona tak jak to miało miejsce w innych polskich miastach. Jednak ucierpiało pod względem gospodarczym, kulturalnym i naukowym. M.in. Niemcy wywieźli do obozów profesorów krakowskich uczelni. 

Po wojnie została wybudowana dzielnica Nowa Huta o robotniczym charakterze, która miała być przeciwwagą dla inteligenckiego i konserwatywnego Krakowa.

Zgodnie z legendą z XII wieku, nazwa Krakowa pochodzi od imienia księcia Kraka. Natomiast inna legenda podaje, że nazwa miasta pochodzi od słowa "krak", oznaczającego kruka.

Legenda głosi, że przed wiekami, w jamie pod wawelskimi wzgórzami żył smok. Potwór gnębił mieszkańców i zmuszał ich do dostarczania mu ofiar z owiec i bydła (według niektórych podań, smok pożerał także dziewice). Bestia była potężna i żaden rycerz nie był w stanie jej pokonać. Jednak pewnego dnia szewc Skuba postanowił wykorzystać podstęp. Wypchał siarką barana i zostawił go przed smoczą jamą. Potwór pożarł zdobycz, a siarka spowodowała, że natychmiast poczuł ogromny ból oraz palenie w gardle. Chcąc ugasić pragnienie, smok wypił wodę z Wisły i pękł. W osadzie zapanowała radość, a szewc został sowicie wynagrodzony.

Zespół architektoniczno-urbanistyczny Krakowa  uznawany jest za jeden z najważniejszych zabytków dziedzictwa kulturowego w Polsce oraz na świecie. Kraków posiada cenioną architekturę, muzea, zabytki. Nazywany jest "drugim Rzymem" ze względu na liczbę grobów osób uznanych przez Kościół katolicki za święte lub błogosławione. "Gdyby nie było Rzymu, wtedy by Kraków był Rzymem" napisał w 1596 roku kard. Gaetano.

W 1978 roku centrum Miasta Krakowa wpisano jako jeden z pierwszych obiektów na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Wśród najatrakcyjniejszych zabytków i atrakcji Krakowa są: Wawel, Smok Wawelski, Stare Miasto, Sukiennice, Dzwon Zygmunta, Uniwersytet Jagielloński, Kościół Mariacki z ołtarzem Wita Stwosza, Rynek Główny, Kościół św. Andrzeja, Teatr Słowackiego, Stara Synagoga.