Życiodajne pulsary

Jak podaje dziennik naukowcy ze słynnego amerykańskiego MIT - Massachusetts Institute of Technology w Cambridge - po raz pierwszy zaobserwowali pierścień materii wokół pulsara 4U 0142+61. Znajduje się on w odległości 13 tysięcy lat świetlnych od Ziemi, w konstelacji Kasjopei widocznej z półkuli północnej.

Odkrycia dokonali za pomocą teleskopu kosmicznego Spitzer należącego do Amerykańskiej Agencji Kosmicznej NASA. Teleskop ten prowadzi obserwacje w podczerwieni. Wiadomość o odkryciu zamieścił najnowszy numer brytyjskiego prestiżowego tygodnika naukowego "Nature".

Amerykańscy badacze zaobserwowali obłok pyłu, skał, rozmaitych okruchów materii. Powstał on w wyniku gigantycznej kosmicznej katastrofy - po eksplozji gwiazdy, jaka okrążała pulsar w odległości 1,6 mld kilometrów. Siła grawitacyjna pulsara uporządkowała szczątki gwiazdy, która rozpadła się, uformowały one pas wokół niego.

Właśnie w tym pierścieniu trwa proces łączenia się pyłu i okruchów w większe obiekty; te z kolei łączą się między sobą - trwa proces formowania planety lub wielu planet, bo ilość materii jest wystarczająca - naukowcy szacują, że masa materii zawarta w pierścieniu jest dziesięć razy większa od masy Ziemi.

- Zjawisko jest niezwykłe. Pulsary emitują gigantyczną ilość promieniowania, ale nawet w tak nieprzyjaznym środowisku w pobliżu pulsara udało nam się zaobserwować coś, co - jak dotychczas sądziliśmy - dzieje się wyłącznie wokół młodych gwiazd: dysk materii planetarnej, która bardzo przypomina materię, jaka krąży wokół młodych gwiazd, z której rodzą się planety - powiedział prof. Deepto Chakrabarty, kierujący zespołem, który dokonał odkrycia. - Jesteśmy zaskoczeni, że proces formowania gwiazd może być tak uniwersalny - dodał.

Pulsar - umarła gwiazda - jest obiektem, jaki pozostaje po wybuchu supernowej, czyli po zapadnięciu się jądra gwiazdy o rozmiarach porównywalnych z rozmiarami Słońca - przypomina "Rzeczpospolita". Pulsar jest kulą o średnicy zaledwie około 15 kilometrów, jest niewyobrażalnie gęsty, jeden centymetr sześcienny jego materii ważyłby na Ziemi miliard kilogramów.