Pierwszy dzień matur AD 2002

O wprowadzeniu nowej matury zdecydował poprzedni rząd. Forma egzaminu miała obowiązywać od tego roku - miał być inny rodzaj zadań, z obowiązkową matematyką i innym sposobem oceniania prac.

Obecny rząd uznał jednak, że za wcześnie na nową maturę i w 2002 roku abiturienci będą jednak zdawać egzamin na starych zasadach. Po licznych protestach minister edukacji Krystyna Łybacka zdecydowała, że wyjątkowo w tym roku będzie można zdawać zarówno starą jak i nową maturę.

Jedyną szkołą w Polsce, w której wszyscy uczniowie klas czwartych wybrali nową maturę, jest 67. LO przy Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego. Ale to zaledwie 38 osób.

W 4. LO w Krakowie ponad połowa maturzystów zdaje maturę na nowych zasadach. Dlaczego - próbował to ustalić reporter RMF Grzegorz Nowosielski. Posłuchaj jego relacji:

Są w Polsce jednak i tacy młodzi ludzie, którzy egzamin dojrzałości zdają już od ubiegłego tygodnia. To niezwykle prestiżowa matura międzynarodowa. Zdawanie matury międzynarodowej uczniowie rozpoczęli 2 maja - całość potrwa trzy tygodnie. Do międzynarodowej matury przystąpić mogą uczniowie tylko ośmiu polskich szkół - czterech publicznych i czterech niepublicznych. Najlepsi maturzyści są później przyjmowani bez egzaminu na czołowe uczelnie świata, takie jak Oxford, Cambridge, Yale czy Harvard. Paradoksalnie, niektóre polskie uczelnie, na przykład medyczne, nie uznają świadectwa matury międzynarodowej.

Tematy maturalne z języka polskiego w poszczególnych województwach:

Podkarpacie, Lubelskie

1. Rozstanie bliskich sobie osób ukazane w literaturze. Przedstaw funkcjonowanie tego motywu w wybranych utworach różnych epok.
2. "Tak, by nam się serce śmiało do ogromnych, wielkich rzeczy. A tu pospolitość skrzeczy...". Słowa Stanisława Wyspiańskiego wykorzystaj jako inspirację do rozważań na temat tych bohaterów literackich, którzy boleśnie doświadczyli rozdźwięku między marzeniami a rzeczywistością.
3. Jest taki czas i są takie miejsca, w których człowiek czuje się szczęśliwy. Rozważ tę myśl, odwołując się do znanych ci dzieł literackich i filmowych.
4. Wiersz Zbigniewa Herberta "Rozważania o problemie narodu" zinterpretuj jako utwór o trudnym związku jednostki z narodem.

Świętokrzyskie

1. "Społeczeństwo bez przeszłości to zbiegowisko". Skomentuj słowa Stanisława Lema i rozważ, które elementy rodzimej historii i tradycji utrwalone w literaturze powinny kształtować poczucie narodowej tożsamości współczesnych Polaków.
2. Czas "górny i durny", czas "szukania nowych, nie odkrytych dróg"... literackie obrazy młodości w konfrontacji z dążeniami i doświadczeniami Twojego pokolenia.
3. Pisarz - kronikarz, sędzia ludzkich czynów i obrońca wartości czy kreator nowych światów, mistrz słowa i formy? Z których funkcji najlepiej wywiązali się twórcy XX wieku? Zaprezentuj swój sąd, odwołując się do wybranych utworów literackich, bądź też innych tekstów kultury nimi inspirowanych.
4. Zinterpretuj wiersz "Drogi kąciku porad" Stanisława Barańczaka, zwracając uwagę na duchowy portret współczesnego człowieka i twórcze wykorzystanie poetyki barokowej.

Dolnośląskie

1. Analiza i interpretacja porównawcza wiersza Julii Hartwig "Kot Maurycy" i wiersza Wisławy Szymborskiej "Kot w mieszkaniu" lub analiza i interpretacja wiersza Julii Hartwig "Kot Maurycy".
2. Jakie są Twoim zdaniem źródła popularności motywów alternatywnych światów w kulturze (na przykład: tajemniczych wysp, baśniowych krain, mitycznych miejsc, utopii....)?. Rozwiń temat odwołując się do różnych tekstów literackich.
3. Odczytaj i skomentuj sens myśli Josepha Conrada, "Człowiek musi wierzyć w parę prostych pojęć, jeśli chce żyć przyzwoicie". Rozwijając temat odnieś się do losów wybranych bohaterów literackich.
4. Rozumienie czytanego tekstu. Pisanie wypracowania. Tekst Małgorzaty Łukasiewicz pt. "Koniec książki". Wypracowanie "dopiero poznanie zakończenia pozwala zrozumieć cały utwór". Rozwiń prawdziwość tej tezy na podstawie dwóch, trzech tekstów.

Warmińsko-Mazurskie

1. Różne oblicza miłości w literaturze i sztuce. Przedstaw wybrane przykłady oceniajac ich aktualność i wartość artystyczną.
2. "Świat jest teatrem, aktorami ludzie" (W. Szekspir). Posługując się przykładami, jakie daje literatura, sztuki piękne i życie codzienne rozważ prawdziwość sądu o teatralnym charakterze świata"
3. "Dzieciństwo jest jak zatarte oblicze na złotej monecie, która dźwięczy czystością" - T. Różewicz. Rozważ wartość dzieciństwa w oparciu o literaturę i własne doświadczenia.
4. Interpretacja wiersza T. Nowaka "Zapytali czemu".

Kujawsko-Pomorskie

1. Satyra, ironia, żart, czyli jak uleczyć świat śmiechem. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych utworów literackich.
2. "Wstrząsające wydarzenia życiowe odkrywają w ludziach prawdziwe osobowości, rodzą nowe postawy" (J.J. Szczepański). Motyw przemiany bohatera literackiego w ujęciu różnych epok.
3. "Absolutna wolność człowieka skończyłaby się chaosem" (Antoni Kępiński). Rozważania o granicach wolności inspirowane literaturą.
4. Interpretacja do wyboru: A) tekstu poetyckiego Ewy Lipskiej "O czym myśli dziewczyna na lekcji gramatyki języka polskiego" lub prozatorskiego Tadeusza Różewicza "Zazdrość"; B) tekstu prozatorskiego Rafała Kochanowicza "W fantastycznym porządku świata". Fragment tekstu R. Kochanowicza uczyń punktem wyjścia do własnych rozważań na jeden z podanych tematów: 1). Od mitu do fantasy. Literackie wizje "innego" świata. 2). Na podstawie wybranych utworów literackich i innych tekstów kultury wyjaśnij fenomen popularności literatury fantastycznej.

Łódzkie

1. Indywidualizm - wyraz dumy i wielkości człowieka, przejaw jego pychy, manifestacja inności... Oceń postawy wybranych bohaterów literackich, których nazwałbyś indywidualistami.
2. "Szczęście każdy nosi w sobie" - to cytat z Bolesława Prusa. Odwołując się do różnych koncepcji szczęścia, przedstawionych w literaturze, potwierdź słowa pisarza i podejmij z nimi polemikę.
3. Jak opisać, to co się stało? Twoje rozważania o poszukiwaniu przez twórców nowych rozwiązań artystycznych umożliwiających wyrażenie trudnych doświadczeń człowieka XX wieku.
4. Zinterpretuj wiersz Stanisława Barańczaka "Długowieczność oprawców", zwracając szczególną uwagę na funkcję składniowych środków stylistycznych.

Tematy nowej matury: 1. Jaką funkcję pełni Mazurek Dąbrowskiego w "Panu Tadeuszu" Adama Mickiewicza. Wykorzystaj znajomość utworu Józefa Wybickiego i podanych fragmentów "Pana Tadeusza". 2. Zanalizuj przedstawioną scenę i objaśnij na czym polega jej dramatyzm oraz kluczowy charakter w powieści "Granica" Zofii Nałkowskiej.

Lubuskie, Wielkopolskie i Zachodniopomorskie

1. "Mówiło wielu i pięknie ale pozostał w pamięci ten, który mówił rzeczy najważniejsze" - Julia Hartwig. Słowa współczesnej poetki uczyń mottem wypowiedzi na temat utworów literackich, które przemówiły do ciebie głębią refleksji.
2. Dobro własne czy sprawy publiczne. Rozwiń temat, oceniając postawy wybranych bohaterów literatury dawnej i współczesnej.
3. Przywołując wybrane utwory epickie i liryczne rozważ w jaki sposób literatura XX wieku podjęła walkę z kłamstwem i tyranią.
4a. Interpretacja wierszy Adama Mickiewicza - "Polały się me łzy rzęsiste" i Leopolda Staffa - "Curriculum Vitae". Jak się odnoszą poeci do swoich osiągnięć życiowych.
4b. "Przedwiośnie" Stefana Żeromskiego (Pytania do tekstu).

Małopolskie:

1. "Jesteśmy albo bohaterami albo nicponiami; charakterów średnich, na których głównie spoczywa budowa społeczna mamy bardzo mało". Rozważ myśl Wacława Berenta, odnosząc się do opinii o Polakach utrwalonych na kartach literatury.
2. Niewłaściwe wybory, fałszywe kroki, błędy. Oceń, jakie były ich konsekwencje w biografii wybranych bohaterów literackich.
3. Tomasz Mann wypowiedział myśl, iż człowiek nie żyje wyłącznie swoim życiem osobistym, jako jednostka, ale też życiem swojej epoki i swojego pokolenia. Odnieś się do tego spostrzeżenia, odszukując w dziełach wybranych twórców te idee i problemy, które były znakami czasów, w jakich żyli.
4. Ważne pytania Ryszarda Krynickiego. Zinterpretuj wiersz "Staram się ciebie zrozumieć".

Mazowieckie

1. "Jakie są twoim zdaniem zadania literatury. Przedstaw swoje refleksje na ten temat, odwołując się do wybranych przykładów z różnych epok" - tak brzmi pierwszy temat.
2. Drugi temat rozpoczyna się cytatem z Mickiewicza: "Każdy z was z osobna jest olbrzymem, ale wzięci razem jesteście tylko karłem". Czy zgadzasz się z opinią Adama Mickiewicza o Polakach? Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do wybranych dzieł literackich.
3. "Opinia o twórczości poetyckiej Wisławy Szymborskiej. Sprawdzian zrozumienia czytanego tekstu i tworzenia własnego."
4. W ostatnim temacie maturzyści muszą zmierzyć się z problemem: "W jaki sposób można przywołać miniony czas? Odpowiedz na to pytanie, interpretując wiersz Juliana Tuwima "Zapach szczęścia".

Śląskie

1. "W dziejowej mowie o Bogu słychać trzask łamanych i na nowo składanych słów". Słowa księdza Józefa Tischnera uczyń myślą przewodnią interpretacji utworów literackich, podejmujących motyw Boga.
2. Mija sto lat od ustanowienia Nagrody Nobla. Omów wartości i idee, które znajdujesz w twórczości pisarzy uhonorowanych tym wyróżnieniem.
3. Kultura śródziemnomorska jest źródłem inspiracji dla wielu twórców literatury. Interpretując wybrane teksty, wyjaśnij, jaką funkcję pełnią w nich nawiązania do mitów greckich i rzymskich.
4. Zwracając uwagę na nawiązania do tradycji literackiej w liryku Jarosława Iwaszkiewicza "Do młodej lipy", dokonaj analizy i interpretacji utworu.

Opolskie

1."Człowiek nie wybiera sytuacji, ale musi jej sprostać". Rozwiń myśl Andrzeja Szczypiorskiego, analizując postawy wybranych bohaterów literackich.
2. Są utwory dawno temu napisane lepiej odpowiadające naszym oczekiwaniom niż utwory świeższej daty. Skomentuj tę opinię na wybranych przykładach.
3. Analiza i interpretacja porównawcza wierszy: Juliusza Słowackiego "Hymn" i Antoniego Słonimskiego "Smutno mi, Boże" lub analiza i inetrpretacja wiersza Antoniego Słonimskiego "Smutno mi, Boże".
4. O odpowiedzialności (Józef Tischner "Pole odpowiedzialności"). Czytanie ze zrozumieniem i pisanie własnego tekstu.

Pomorskie

1. Myśl Zbigniewa Herberta: "Literatura dzieli z człowiekiem jego samotność i potrzebę przeciwstawiania się złu" - potraktuj jako motto do rozważań o funkcjach literatury.
2. Sen, widzenie, zjawa, spotkanie z sobowtórem... - różne sposoby prezentowania życia wewnętrznego bohaterów. Omów na wybranych przykładach.
3. Zmiana świata wymaga zmiany formy artystycznego wyrazu. Odwołując się do wybranych utworów, objaśnij, jak z tym problemem zmierzyła się literatura XX wieku.
4. Zanalizuj i zinterpretuj jeden z utworów: albo wiersz Czesława Miłosza "Moja wierna mowo", albo fragment utworu Tadeusza Konwickiego "Kalendarz i klepsydra". Zwróć uwagę na sposób prezentacji postawy wypowiadającego się wobec mowy ojczystej.

Podlaskie

1. Każdy ma swoją jedyną melodię istnienia (Maria Janion). Poszukiwania sensu życia wpisane w świat wybranych bohaterów literackich a Twoje refleksja o istocie egzystencji.
2. Różne sposoby pisania o cierpieniu. Porównaj trzy wybrane utwory, konfrontując ich kształt literacki i wizerunki ludzi dotkniętych przez los.
3. Analiza tekstu S. Jaworskiego pt. Co to jest arcydzieło literackie? i pisanie własnego tekstu na jeden z podanych tematów.
4. Analiza porównawcza fraszki J. Kochanowskiego pt. Na dom w Czarnolesie i wiersza Cz. Miłosza pt. Wysłuchaj lub analiza i interpretacja wiersza poety współczesnego.