Kochać w czasach popkultury

Pod wpływem mediów i Internetu udawanie uczuć zastępuje prawdziwe emocje. W sprawach miłości ludzie zawsze ulegali iluzjom, ale nigdy złudzenia nie były aż tak atrakcyjne dla publiczności, jak w czasach popkultury.

Część naukowców wpisuje uczucie miłości w strategię i taktykę ewolucji: to geny przybierają różne maski, aby wygrać walkę o przetrwanie gatunku.

Autorka słynnej, wydanej trzy lata temu, książki "Why we love" ("Dlaczego kochamy. Natura i chemia miłości romantycznej"), amerykańska antropolog Helen Fisher, uznała hormony za źródło miłosnego zaślepienia. Na przykład dopamina i testosteron odpowiadają za pożądanie, popęd seksualny i romantyczną pasję, oksytocyna - za poczucie więzi, zaufanie, bliskość. Skomplikowana hormonalna mieszanka, zdaniem Fisher, wywołuje miłosny szum w głowach.

Inni - zwolennicy teorii środowiskowej - wskazują na prymat kultury i otoczenia nad ewolucyjnym dziedzictwem. Ich zdaniem, wpływ na odczuwanie romantycznych uczuć wywiera wychowanie, lokalne środowisko, obyczaje, stosunki towarzyskie. Miłość stanowi więc sztuczną społeczną strukturę, wspomaganą dawniej przez poezję, literaturę, religię, a obecnie - również przez pop-przeboje, telenowele, kino, Internet. Dzięki nim ulegamy różnym romantycznym fascynacjom i złudzeniom.

Od wielu wejrzeń

Jednym z takich złudzeń, chętnie wykorzystywanym przez tabloidy, melodramaty oraz seriale, jest miłość od pierwszego wejrzenia.

Naukowcy z kalifornijskiego uniwersytetu UCLA obliczyli, że miłość tego rodzaju przydarza się zaledwie 10 proc. ludzi, reszta musi popracować nad własnym romansem. Nagły wybuch miłości tłumaczy się teorią imprintingu (wdrukowania), czyli wpisanych w podświadomość ludzkich zachowań, które wywołują pozytywne skojarzenia. Ów zapis dokonuje się we wczesnym dzieciństwie, a powtórka sytuacji po latach, z innym już bohaterem lub bohaterką, ale w podobnych okolicznościach, może nieoczekiwanie wyzwolić romantyczną eksplozję uczuć. Czasem wystarczy drobiazg: pieszczotliwy gest czy znany zapach, przypominający matkę, ojca lub inną bliską osobę, aby poruszyć uczuciową lawinę. Ortega y Gasset w swoich szkicach poświęconych miłości pisał, że szuka ona detali po to, aby na ich podstawie tworzyć konstrukcję wielkiego uczucia.