Barbórka. Jak wyglądają obchody górniczego święta?
Nadeszło jedno z najbardziej hucznych świąt na Śląsku. Barbórka to okazja dla górników i ich rodzin na celebrację i dobrą zabawę. Skąd pochodzi nazwa święta i w jaki sposób dzisiaj się je obchodzi? Czy tegoroczne obchody będą huczne?
Barbórka to święto, które górnicy spędzają w rodzinnym gronie. Jak się je obchodzi dzisiaj?
Barbórka, 4 grudnia - co to za święto?
Barbórka to tradycyjne święto, które swoje początki miało już w XVII wieku, kiedy Święta Barbara została patronką górników. Świętuje się je 4 grudnia, czyli w dzień, w którym celebrowano męczeńską śmierć Barbary. Ten dzień obchodzą również geolodzy oraz osoby, które wykonują zawody związane z poszukiwaniem paliw kopalnych.
Święta Barbara jako patronka miała opiekować się umierającymi oraz przynosić nadzieję na dobrą śmierć. Dla ludzi pracujących pod ziemią szybka i łatwa śmierć stanowiła cenny dar. Dzisiaj z okazji święta najczęściej organizuje się koncerty, występy artystyczne, zabawy oraz bale, w których uczestniczą całe rodziny.
Kim jest święta Barbara?
Święta Barbara to postać, którą znano ze średniowiecznych podań oraz legend. Przyjmuje się, że kobieta żyła na przełomie III i IV wieku. Według legend urodzona w pogańskiej rodzinie została wysłana przez ojca na naukę do Nikomedii, gdzie przyjęła chrześcijaństwo. Zmiana wiary przez dziewczynę nie spodobała się ojcu, który doniósł na córkę władzom cesarstwa rzymskiego. Dziewczyna została zamknięta w wieży.
Według jednej z wersji legendy Barbarze udało się z niej uciec i schować w szczelinie skalnej. To właśnie dlatego uznano ją za patronkę górników. Ostatecznie została jednak znaleziona, skazana i zginęła męczeńską śmiercią.
Jak obchodzi się Barbórkę?
Barbórka jest głównie świętem kościelnym i rodzinnym. Tradycja w dalszym ciągu jest kultywowana. Obchody rozpoczynają się mszą w kościele lub w cechowni przy figurze św. Barbary. Po uroczystości organizowana jest głośna parada, podczas której górnicze orkiestry przechodzą ulicami górniczych osiedli. Stałym elementem jest również odegranie górniczego hymnu. Najsłynniejsza parada przechodzi co roku przez osiedle Nikiszowiec, znajdujące się w Katowicach.
W dniach poprzedzających Barbórkę organizowane są karczmy piwne. Biorą w nich udział górnicy, a także osoby, które były lub są z nimi związane. Na stałe pojawiły się dopiero w latach 80. XX wieku. Według niektórych organizacja karczm piwnych miała być sposobem na odciągnięcie górników od kościoła przez władze Polski Ludowej.
Podczas Barbórki organizuje się również Comber Babski, czyli zabawę dla kobiet pracujących w kopalni oraz żon górników. Słynie z barwnych, ciekawych strojów, dobrego jedzenia oraz biesiadnej atmosfery.
Jak ubierają się górnicy na Barbórkę?
Jednym z charakterystycznych elementów obchodów Barbórki jest uroczysty strój, który górnicy wkładają na tę okazję. Składa się on z munduru oraz czapki. Najczęściej stroje są w kolorze czarnym, zdarzają się jednak również białe lub zielone wersje ubioru.
Natomiast czapka, czyli czako, ozdobiona jest piórami koguta i górniczym godłem, na którym znajduje się młot i perlik. Atrybutem górników tego dnia jest również szpada górnicza, czyli honorowa broń paradna, która noszona jest wyłącznie w połączeniu z mundurem galowym.
Zobacz także:
