Witamina B12 uczestniczy w syntezie erytrocytów, jest też niezbędna do budowy otoczki mielinowej włókien nerwowych. Dodatkowo jej odpowiednia podaż może pozytywnie wpływać na kondycję skóry, włosów i paznokci oraz na wzmocnienie odporności. Choć kobalamina jest tak ważna dla właściwej pracy ustroju, zwykle nie jest dostarczana do organizmu w odpowiednich ilościach. Kobalamina - co to jest? Kobalamina to organiczny związek chemiczny zawierający kobalt jako atom centralny. To witamina z grupy B, zwana także czerwoną witaminą lub witaminą B12, która została po raz pierwszy wyizolowana w 1948 roku. Witamina B12 należy do substancji rozpuszczalnych w wodzie. Można wyróżnić dwie formy jej występowania - metylokobalaminę, która stanowi ok. 75% zawartości związku w surowicy krwi i 5-dezoksyadenozylokobalaminę, która występuje przede wszystkim w nerkach. Kobalamina może być produkowana przez bakterie występujące w przewodzie pokarmowym człowieka, jednak mimo to, konieczne jest jej dostarczanie do ustroju wraz z codzienną dietą lub w formie suplementów diety. Witamina B12 wyróżnia się najbardziej skomplikowaną strukturą spośród wszystkich witamin. Właściwości kobalaminy Witamina B12 uczestniczy w procesach metabolicznych węglowodanów, tłuszczów, a także cząsteczek DNA. Ponadto bierze udział w syntezie metioniny i koenzymu A oraz w wytwarzaniu komórek krwi w układzie krwiotwórczym. Jest niezbędna do właściwej syntezy erytrocytów w szpiku kostnym. Wraz z witaminą B6 i kwasem foliowym bierze także udział w procesie rozkładu homocysteiny. Kobalamina uczestniczy również w przemianach kwasu foliowego do aktywnej postaci folianu. Witamina B12 odgrywa też istotną rolę w procesie budowy otoczki mielinowej włókien nerwowych i uczestniczy w tworzeniu neuroprzekaźników. Poprzez utrzymanie odpowiedniego metabolizmu energetycznego, oddziałuje także na zmniejszenie uczucia zmęczenia i znużenia oraz zwiększenie aktywności organizmu. Czerwona witamina pozytywnie wpływa także na płodność, może m.in. zwiększać grubość endometrium, co korzystnie oddziałuje na implantację zarodka i zmniejsza ryzyko poronienia. Witamina B12 wzmacnia odporność organizmu i wspiera pracę układu immunologicznego. Źródła kobalaminy w codziennej diecie Bogatymi źródłami kobalaminy w żywności są przede wszystkim produkty pochodzenia zwierzęcego. Witaminę B12 znaleźć można m.in. w: podrobach,rybach,owocach morza,jajach,drożdżach,mięsie,mleku i produktach mlecznych. Na rynku dostępnych jest również coraz więcej produktów wzbogacanych w witaminę B12, np. płatki śniadaniowe. W produktach pokarmowych kobalamina zawsze połączona jest z białkiem. Aby mogło dojść do odłączenia witaminy B12, niezbędna jest pepsyna, która występuje w soku żołądkowym. Zapotrzebowanie na witaminę B12 Zapotrzebowanie na witaminę B12 zależy od wieku i stanu fizjologicznego oraz indywidualnych parametrów osobniczych. Wzrost zapotrzebowania można zaobserwować w chorobach jelit, nieprawidłowościach flory jelitowej, przy nadprodukcji kwasu solnego czy w przypadku stosowania niektórych leków. Zgodnie z Normami Żywienia opracowanymi dla populacji polskiej przez Instytut Żywności i Żywienia, rekomenduje się, aby: Dzieci od 1 do 9 lat spożywały każdego dnia od 0,9 do 1,8 ug witaminy B12 na dobę,Młodzież od 10 do 18 lat powinna przyjmować 1,8-2,4 ug kobalaminy każdego dnia,Dorośli powinni dostarczać do ustroju 2,4 ug związku na dobę,Kobiety w ciąży powinny spożywać 2,6 ug witaminy B12 każdego dnia,Kobiety w okresie laktacji natomiast powinny dostarczać do organizmu codziennie 2,8 ug kobalaminy. Suplementacja kobalaminy Witamina B12 występuje przede wszystkim w produktach pochodzenia zwierzęcego. Szacuje się, że znaczna część społeczeństwa może cierpieć na niedobory kobalaminy w organizmie. Ponieważ niedostateczna podaż związku może być niebezpieczna i skutkować zaburzeniami pracy całego ustroju, warto rozważyć stosowanie suplementów diety bogatych w ten składnik lub przyjmować gotowy zestaw witamin B complex, który zawiera cenne witaminy z grupy B. Suplementację kobalaminą powinny rozważyć przede wszystkim osoby stosujące diety roślinne. Na odpowiednią podaż składnika powinny zwrócić uwagę także osoby starsze i z chorobami układu pokarmowego. Stosowanie preparatów bogatych w kobalaminę (np. witamina B complex) może być pomocne także wśród osób niedożywionych czy nadużywających alkoholu. Niedobór kobalaminy w organizmie człowieka Niedobór kobalaminy jest szeroko rozpowszechniony w społeczeństwie. Najczęściej występuje wśród dzieci i osób po 50 roku życia. Niedobór witaminy B12 związany jest z zaburzeniami wchłaniania oraz ze zbyt niską podażą związku wraz z codzienną dietą. Ponieważ witamina B12 występuje przede wszystkim w produktach pochodzenia zwierzęcego, najbardziej narażeni na niedobory składnika są wegetarianie i weganie. W przypadku niskiej kwasowości soku żołądkowego, a także wraz z wiekiem absorpcja witaminy B12 może być ograniczona, dlatego też również wśród osób z wymienionymi dolegliwościami i w gronie osób starszych można zauważyć niedobory mikroskładnika. Do objawów niedostatecznej podaży kobalaminy w ustroju można zaliczyć m.in.: uczucie drętwienia,niepokój,pogorszenia nastroju i stany depresyjne,uczucie ciągłego zmęczenia,pogorszenie kondycji włosów, które stają się cienkie i łamliwe,pogorszenie kondycji skóry, która staje się szorstka i ziemista,senność,zawroty głowy,spadek odporności. Ponieważ kobalamina wpływa na właściwe funkcjonowanie układu nerwowego, jej niedobór może przyczyniać się do licznych zaburzeń w tym zakresie. Może dojść m.in. do upośledzonej syntezy neuroprzekaźników. Niedostateczna podaż witaminy B12 może także spowodować wzrost stężenia homocysteiny we krwi, co może przyczynić się do zwiększenia ryzyka rozwoju nieprawidłowości neuropsychiatrycznych. Niedobór witaminy B12 może także skutkować rozwojem anemii megaloblastycznej. Nadmiar kobalaminy w ustroju Ponieważ witamina B12 należy do grupy witamin rozpuszczalnych w wodzie, jej nadmiar jest usuwany z organizmu na bieżąco wraz z moczem. W skrajnych przypadkach nadmierna podaż związku może przyczynić się do wystąpienia reakcji alergicznych, które mogą objawiać się m.in. krwotokami z nosa.