Krew - bezcenny dar
Pomimo szybkiego rozwoju medycyny, niestety w dalszym ciągu nie odkryto substancji, która jest w stanie zastąpić ludzką krew. Ona zaś jest niezbędnym elementem podczas operacji, przy transplantacji narządów oraz dla ofiar wypadków.
Pierwszy udokumentowany zabieg to przetoczenie ok. 270 ml krwi tętniczej jagnięcia dokonane w 1667 roku przez Jeana Baptise Denisa, nadwornego lekarza Ludwika XIV. Chłopiec, któremu Denis przetoczył krew, znajdował się w ciężkim stanie. Przeżył ten zabieg, a nawet wyzdrowiał, co zachęciło Denisa do dalszych prób.
W Polsce pierwszym lekarzem, który podjął się doświadczeń na zwierzętach, a następnie przetaczał ludzką krew był Ludwik Bierkowski, który w latach 1827-29 ogłosił trzy prace na temat leczenia krwią.
Przełomowych odkryć dla rozwoju współczesnej transfuzjologii dokonano na początku XX wieku. W 1914 roku opanowano trudności związane z krzepnięciem krwi, co umożliwiło przechowywanie krwi, dając początek bankom krwi.
Pierwsze stacje krwiodawstwa powstały w Polsce po II wojnie światowej, założone przez Polski Czerwony Krzyż z ramienia Ministra Zdrowia. Dziś jest ich 21.
Obecnie w Polsce dokonuje się rocznie około 1,5 miliona przetoczeń składników krwi, na świecie około 80 milionów.
Krwiodawcy na całym świecie mają wspólne święto. Od 2004 roku 14 czerwca obchodzimy Światowy Dzień Krwiodawstwa, upamiętniający urodziny Karla Landsteinera - odkrywcy grup krwi, uhonorowanego Nagrodą Nobla.
Co trzeba zrobić, by oddać krew?
Krwiodawcą może zostać każdy zdrowy człowiek w wieku od 18-65 lat, ważący powyżej 50 kilogramów. Należy udać się do punktu krwiodawstwa, mając ze sobą dowód tożsamości. W punkcie otrzymamy kwestionariusz, który po uzupełnieniu zostanie sprawdzony i zakwalifikowany przez pielęgniarkę. Kolejnym etapem jest pobranie próbki krwi na badanie hemoglobiny. Następnie lekarz przeprowadzi z nami wywiad. Jeśli lekarz stwierdzi, że kwalifikujemy się do oddania krwi, wówczas nie pozostaje nam nic innego jak usiąść na fotelu. Czas oddawania krwi nie przekroczy 10 minut, a jej ilość to 450 ml, czyli jedna jednostka. W ciągu roku mężczyzna może oddać krew 6 razy, kobieta zaś 4 razy.
Po oddaniu krwi przysługuje nam prawo do wysokokalorycznego posiłku (4500 kcal) - najczęściej w postaci 8 czekolad. Otrzymujemy też bieżącą kontrolę stanu swojego zdrowia (badania są bezpłatne), zwolnienie do pracy lub szkoły, a także zwrot kosztów przejazdu do punktu, w którym oddaliśmy krew. Każdy dawca otrzymuje też tytuł honorowego dawcy krwi, co oznacza, że decydując się na ten gest, zrobił to bezpłatnie, z własnej nieprzymuszonej woli. Musimy też pamiętać, że otrzymujemy coś jeszcze - ogromną satysfakcję i świadomość, że uratowaliśmy komuś życie.
Monika Jelonkiewicz
