Mount Everest

Wysokość: 8848,86 m n.p.m. 

Położenie: Park Narodowy Sagarmatha 

Pasmo: Himalaje Wysokie 

Pierwsze wejście na szczyt: 29 maja 1953, E. Hillary i T. Norgay 

Pierwsze wejście zimowe: 17 lutego 1980, L. Cichy, K. Wielicki 

Mount Everest zbudowany jest z wapieni, łupków, a także z granitów oraz gnejsów. Masyw górski jest z trzech stron otoczony lodowcami. Ściany najwyższej góry świata mają długość około 3 km.  

Nazwa "Mount Everest" pochodzi od nazwiska Sir George'a Everesta - brytyjskiego geodety generalnego Indii. Wcześniej górę nazywano po prostu: Szczyt XV. Tybetańczycy od wieków mówią na ją Czomolungma (co oznacza: Bogini Matka Śniegu), a Nepalczycy określają mianem Sagarmatha, czyli Czoło Nieba.  

Wspinaczka na Mount Everest jest niezwykle ekstremalnym wyzwaniem ze względu na surowe warunki klimatyczne.  

Na wysokości powyżej 8000 metrów, nazywanej "strefą śmierci", poziom tlenu jest wyjątkowo niski, dlatego himalaiści na ogół wykorzystują w czasie wspinaczki butle z tlenem, choć zdarzały się także wejścia bez tlenu.

Temperatura w krytycznych miejscach potrafi spadać do kilkudziesięciu stopni poniżej zera. Poczucie zimna potęguje silny wiatr, który osiąga zazwyczaj co najmniej 100 km/h.

Mount Everest pierwszy raz został zdobyty 29 maja 1953 roku przez nowozelandzkiego alpinistę Edmunda Hillary'ego oraz jego nepalskiego przewodnika - Tenzinga Norgaya. Ten karkołomny - ze względu na archaiczne wyposażenie - wyczyn zapoczątkował historię światowego himalaizmu, w którym ważne miejsce mają także Polacy.  

Pierwszą kobietą z Europy na szczycie Mount Everestu była Polka - Wanda Rutkiewicz, która zdobyła szczyt 8 maja 1978 roku. Oprócz tego 17 lutego 1980 roku Polacy w składzie: Leszek Cichy i Krzysztof Wielicki po raz pierwszy stanęli na szczycie zimą. Kierownikiem wyprawy był wówczas Andrzej Zawada. W historii zapisali się również Jerzy Kukuczka i Andrzej Czok, którzy w 1980 roku wytyczyli nową, południową drogę wejścia na górę.  

W maju 2024 roku 43. Polakiem, który stanął na Mount Everest, został Piotr Krzyżowski. Wspinacz - jako drugi w Polsce - zdobył górę bez dodatkowej butli z tlenem. Wcześniej takim wyczynem mógł się pochwalić jedynie Marcin Miotk. 

Światowym rekordzistą pod względem liczby wejść na Mount Everest jest Nepalczyk - Kami Rita Sherpa, który na szczycie stanął 30 razy. 

W ostatnich dekadach wspinaczki na najwyższy szczyt na kuli ziemskiej stały się bardziej dostępne dla szerszej rzeszy wspinaczy dzięki ekspedycjom komercyjnym. Wyprawy takie są zazwyczaj organizowane wiosną i jesienią, kiedy ustają monsuny wiejące znad Zatoki Bengalskiej.  

Rosnąca liczba wspinaczy doprowadziła do problemów związanych z zanieczyszczeniem środowiska i jego powolną degradacją.  

Wiele wejść na Mount Everest zakończyło się śmiercią wspinaczy. Szacuje się, że na szczycie może być nawet 300 zamrożonych ciał, które góra zatrzymała na zawsze.