Pierwsze wspomnienie o Straży Marszałkowskiej można znaleźć w dziele "Polonia" Marcina Kromera z 1578 r. Wtedy stanowili ją żołnierze chorągwi piechoty węgierskiej, którzy chronili króla oraz pilnowali porządku obrad Sejmu. Straż Marszałkowska podlegała marszałkowi - urzędnikowi królewskiemu. W tamtych czasach regularnie publikowano przepisy porządkowe i karne, znane jako artykuły marszałkowskie. W przypadku naruszenia tych artykułów, sprawy rozpatrywał sąd marszałkowski, a wykonanie wyroków leżało w gestii Straży Marszałkowskiej. W XVII i XVIII wieku, obowiązki Straży związane z ochroną króla i Sejmu zostały poszerzone o pełnienie funkcji policyjnych na terenie całej Warszawy.
Po reaktywacji parlamentu w 1919 r., bezpieczeństwo podczas obrad Sejmu zapewniała początkowo Milicja Ludowa, która jednak nie zyskała uznania wśród posłów. W konsekwencji zdecydowano o przywróceniu Straży Marszałkowskiej. Głównymi zadaniami Straży Marszałkowskiej były ochrona fizyczna terenu parlamentu oraz zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Po II wojnie światowej Straż Marszałkowska rozpoczęła swoją działalność w Sejmie Ustawodawczym.
Straż Marszałkowska - zakres działania
Do 1 lutego 2018 r. zadania Straży Marszałkowskiej regulował rozdział 11 "Ochrona Sejmu i Senatu" w już nieobowiązującej ustawie o Biurze Ochrony Rządu. Obecnie Straż Marszałkowska odpowiada głównie za ochronę obiektów i urządzeń zarządzanych przez Kancelarię Sejmu, zapewnia bezpieczeństwo osób tam przebywających oraz kontroluje uprawnienia do dostępu do tych obiektów. Odpowiada również za ochronę Senatu w zakresie odrębnie ustalonym oraz pełni funkcje reprezentacyjne.
11 marca 2014 r.
marszałek Sejmu Ewa Kopacz nadała Straży Marszałkowskiej sztandar. Święto Straży Marszałkowskiej obchodzone jest 20 maja.Straż Marszałkowska - uprawnienia
Strażnicy Straży Marszałkowskiej, wykonując swoje obowiązki, są chronieni przepisami prawnymi przewidzianymi dla funkcjonariuszy publicznych oraz mają uprawnienia do legitymowania osób oraz stosowania środków przymusu bezpośredniego i broni palnej w określonych sytuacjach.
Od 1 lutego do 19 maja 2018 r. Strażnicy mieli uprawnienia funkcjonariuszy Służby Ochrony Państwa. Wcześniej, na mocy ustawy o BOR, nie posiadali statusu funkcjonariuszy tej służby, będąc pracownikami Kancelarii Sejmu, podlegającymi przepisom Kodeksu pracy i ustawy o pracownikach urzędów państwowych z 1982 r.
Straż Marszałkowska - umundurowanie
26 stycznia 2018 r. Sejm przyjął ustawę o Straży Marszałkowskiej, która weszła w życie 20 maja 2018 r. Wprowadzono tym aktem prawnym nowe mundury inspirowane ubiorem historycznym oraz rogatywki, a od lipca 2018 roku - wzorując się na parlamencie węgierskim - również szable.